 |
|---|
 Negara Anggota ASEAN |
|
|
|
 Portal Malaysia |
Parti Keadilan Rakyat (singkatan: PKR atau disebut juga KEADILAN) ialah sebuah parti politik di Malaysia yang dipimpin oleh Presidennya, Dato' Seri Anwar Ibrahim. Ia ditubuhkan pada tahun 2003 hasil gabungan Parti Keadilan Nasional (KeADILan) dan Parti Rakyat Malaysia (PRM) namun begitu PRM menarik semula sokongan untuk gabungan parti mereka dengan KeADILan.[7] Ia adalah salah satu daripada tiga parti komponen gabungan Pakatan Harapan (PH). PKR merupakan parti politik kebangsaan yang mempunyai keanggotaan majoriti dalam gabungan Pakatan Harapan (PH).
PKR merupakan sebahagian daripada anggota komponen Kerajaan Perpaduan di peringkat Kerajaan Persekutuan. Menerajui Kerajaan Perpaduan Selangor sebagai Menteri Besar Selangor dan 3 EXCO, Kerajaan Perpaduan Negeri Sembilan sebagai Menteri Besar Negeri Sembilan dan 2 EXCO, 2 EXCO di Kerajaan Perpaduan Pulau Pinang dan Perak dan 1 EXCO di Kerajaan Perpaduan Pahang serta 1 Menteri Kabinet Sabah.
Sejarah
Penggabungan Parti Keadilan Nasional dan Parti Rakyat Malaysia
Tempoh pemilihan selepas rundingan antara KeADILan dan Parti Rakyat Malaysia (PRM) mengenai kemungkinan penggabungan.[8] Walaupun ada pembangkang dalam kedua-dua pihak untuk bergerak,[9][10] Memorandum Persefahaman 13 Perkara akhirnya ditandatangani oleh kedua-dua pihak pada 5 Julai 2002.[11] Pada 3 Ogos 2003, entiti gabungan yang baru dilancarkan secara rasminya dan mengandaikan namanya sekarang.[12]
Pilihan raya umum 2004
Memandangkan pindaan baru kepada perlembagaan parti itu belum diluluskan oleh Pendaftar Pertubuhan, calon-calon dari PRM bertanding pada pilihan raya umum 2004 menggunakan lambang Parti Keadilan Nasional.[13] Parti itu kurang bernasib baik dalam pilihan raya dan hanya mampu mengekalkan satu kerusi parlimen, Permatang Pauh yang dipegang Dr Wan Azizah, walaupun memenangi 9% undi popular. Pencapaian yang buruk kemudiannya dikaitkan dengan perpecahan dan penolakan di kawasan pemilihan, dengan satu perkiraan yang menunjukkan bahawa secara purata, undi bagi kerajaan BN bernilai 28 kali undi penyokong Keadilan.[14]
Anwar Ibrahim bebas
Pada 2 September 2004, dalam keputusan Mahkamah Persekutuan, sabitan liwat Anwar Ibrahim telah dibatalkan dan dia dibebaskan. Peristiwa-peristiwa yang tidak dijangka ini berlaku tepat pada masanya untuk KEADILAN yang sedang menghadapi semangat yang melemahkan kerana prestasi yang tidak menyenangkan dalam pilihan raya.[15][16]
Pilihan raya umum 2008
Dalam pilihan raya 2008, PKR memenangi 31 kerusi di Parlimen, dengan DAP dan PAS membuat keuntungan besar serta 28 kerusi dan 23 kerusi masing-masing. Keseluruhannya, pengambilan 82 kerusi oleh pembangkang kepada 140 kerusi BN menjadikannya prestasi terbaik dalam sejarah Malaysia oleh pembangkang, dan menafikan BN majoriti dua pertiga yang diperlukan untuk membuat perubahan perlembagaan dalam Dewan Rakyat.
PKR juga berjaya menandingi pilihan raya negeri yang menyaksikan gabungan gabungan PKR, DAP dan PAS yang membentuk kerajaan campuran di negeri-negeri Kelantan, Kedah, Pulau Pinang, Perak dan Selangor. Pejabat Menteri Besar Selangor dan Timbalan Ketua Menteri Pulau Pinang telah diadakan oleh wakil-wakil rakyat KEADILAN, Khalid Ibrahim dan Mohd Fairus Khairuddin.
Anwar kembali ke politik
Pada 14 April 2008, Anwar menyambut kepulangan rasminya ke pentas politik, kerana larangannya dari pejabat awam tamat satu dekad selepas dia dipecat sebagai timbalan perdana menteri. Salah satu sebab utama pembangkang merampas satu pertiga daripada kerusi Parlimen dan lima negeri yang paling buruk yang pernah berlaku untuk gabungan BN yang memerintah selama setengah abad, adalah disebabkan beliau memimpin.[17] Perhimpunan lebih 10,000 penyokong menyambut Anwar dalam satu perhimpunan yang mengalu-alukan kepulangannya ke politik. Di tengah-tengah perhimpunan itu, polis mengganggu Anwar selepas dia menyampaikan perhimpunan tersebut selama hampir setengah jam dan memaksanya menghentikan perhimpunan itu.[18]
Kerajaan Malaysia memperhebatkan usaha pada 6 Mac untuk menggambarkan tokoh pembangkang Anwar Ibrahim sebagai taktik politik, beberapa hari menjelang pilihan raya umum Malaysia 2008 pada 8 Mac yang akan menentukan sama ada beliau menimbulkan ancaman yang sah terhadap gabungan pemerintah.[19] Kempen membungkus 7 Mac untuk pemilihan umum yang akan menyaksikan kenaikan penentangan Malaysia di tengah kemarahan terhadap bangsa dan agama di kalangan minoriti kaum Cina dan India.[20] Rakyat Malaysia mengundi pada 8 Mac 2008 dalam pilihan raya parlimen.[20] Keputusan pilihan raya menunjukkan bahawa pemerintahan pemerintah mengalami kemunduran apabila gagal mendapatkan majoriti dua pertiga di parlimen, dan lima dari 12 perundangan negara dimenangi oleh parti pembangkang.[21] Sebab-sebab kejatuhan parti pemerintah, yang mengekalkan kekuasaan sejak negara mengisytiharkan kemerdekaan pada tahun 1957, adalah peningkatan inflasi, jenayah dan ketegangan etnik.[22]
Pilihan raya 2010
Bermula tahun 2010, PKR merupakan parti politik pertama melaksanakan pemilihan secara langsung bagi semua jawatan di peringkat cabang serta di peringkat Majlis Kepimpinan Tertinggi (MPT), termasuk jawatan presiden, timbalan presiden, empat naib presiden dan 20 anggota MPT.[23]
Pemilihan secara langsung barisan kepimpinan PKR, akan bermula dengan proses pencalonan di peringkat cabang (bahagian) lewat bulan ini, sebelum mengundi memilih pucuk pimpinan tertinggi parti itu pada 17 September hingga 3 Oktober 2010.
Menurut surat pekeliling dari setiausaha agung PKR, 222 cabang di seluruh negara diminta mengemukakan pencalonan mulai 27 Ogos hingga 12 September 2010.[24]
Semua ahli parti yang berdaftar sebelum 27 Jun dibenarkan mengundi bagi 18 jawatan di peringkat cabang - pengerusi, timbalan pengerusi, naib pengerusi serta 15 jawatan ahli jawatankuasa.
Para ahli juga akan mengundi bagi 10 jawatan dalam sayap Wanita dan 20 jawatan bagi sayap Pemuda PKR.
Pilihan raya kecil Permatang Pauh
Gabungan kerajaan dan pemerintah Malaysia mengisytiharkan kekalahan dalam kemenangan besar dalam pilihan raya kecil oleh Anwar Ibrahim. Muhammad Muhammad Taib, ketua maklumat Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) yang mengetuai gabungan BN menyatakan: Ya tentu kita telah hilang. . . kami adalah golongan yang ketinggalan dalam perlumbaan ini.[25] Para pegawai Suruhanjaya Pilihan Raya Malaysia mengumumkan Anwar menang oleh majoriti yang mengejutkan terhadap Arif Shah Omar Shah dari gabungan Barisan Nasional dan Perdana Menteri Abdullah Badawi UMNO.[26] Reuters melaporkan bahawa menurut laman web berita Malaysiakini, Anwar Ibrahim menang dengan majoriti 16,210 undi. Beliau telah memenangi 26,646 undi manakala Arif Omar menang 10,436 undi.[27] Jurucakap Parti Keadilan Rakyat Anwar Ginie Lim memberitahu BBC: "Kami semakin jauh."[26]
Pada 28 Ogos 2008, Anwar, yang memakai baju Melayu tradisional berwarna biru tua dan topi hitam "songkok", bersumpah di ruang utama rumah Parlimen di Kuala Lumpur, sebagai Ahli Parlimen Permatang Pauh pada jam 10.03 pagi sebelum Speaker Tan Sri Pandikar Amin Mulia. Dia secara rasmi mengisytiharkan Anwar sebagai pemimpin parti pembangkang 3-parti. Dengan isterinya Wan Azizah Wan Ismail dan anak perempuannya, Nurul Izzah Anwar, juga seorang ahli parlimen, Anwar mengumumkan: "Saya gembira dapat kembali selepas satu dekad. Perdana menteri telah kehilangan mandat negara dan negara".[28][29] Anwar memerlukan sekurang-kurangnya 30 penggubal undang-undang terutama dari undi MP Sabah dan Sarawak untuk membatalkan kerajaan.[30][31]
Perkembangan lain
Pada Disember 2005 PKR menganjurkan kongres kebangsaan kedua.[32] Antara usul yang diluluskan ialah Agenda Ekonomi Baru[33] yang membayangkan dasar ekonomi bukan kaum untuk menggantikan Dasar Ekonomi Baru yang berasaskan kaum. PKR berjaya mengejar politik Sarawak pada Mei 2006. Dalam pilihan raya negeri Sarawak, Dominique Ng, seorang peguam dan aktivis, menang di kawasan Padungan di Kuching, sebuah wilayah Cina yang majoritinya. KEADILAN hilang secara sempit di Saribas, sebuah kawasan Melayu-Melanau dengan hanya 94 undi. Sarawak adalah kubu tradisional BN. PKR juga telah mengejar strategi agresif untuk mendapatkan personaliti utama dari dalam dan luar politik. Pada Julai 2006, Khalid Ibrahim, bekas Ketua Pegawai Eksekutif Permodalan Nasional Berhad dan Guthrie, dilantik sebagai Bendahari PKR.
Langkah Kajang
Pada tahun 2014, Pengarah Strategi Parti kemudian Naib Presiden-merangkap Setiausaha Agung, Rafizi Ramli memulakan Pemindahan Kajang yang gagal dalam usaha untuk menjatuhkan Menteri Besar Selangor ke-14, Abdul Khalid Ibrahim, dan memasang pemimpin de facto parti Anwar Ibrahim sebagai penggantinya. Manuver politik mengakibatkan krisis politik sembilan bulan dalam negeri Selangor dan gabungan Pakatan Rakyat, yang turut melibatkan istana Selangor, sebuah pilihan raya kecil yang menelan belanja RM1.6 juta dalam wang rakyat, parti itu kehilangan satu kerusi Perhimpunan Selangor dan Parlimen Malaysia. PKR juga akhirnya tidak mendapat Menteri Besar yang mereka mahukan.[34] Krisis ini diselesaikan dengan pelantikan Timbalan Presiden PKR, Azmin Ali, sebagai Menteri Besar ke-15 Selangor. Kebanyakan penganalisis mengatakan bahawa Pergerakan Kajang adalah kegagalan besar.[35]
Ideologi
Perlembagaan PKR telah menjadi salah satu prinsip terasnya,[36] iaitu penubuhan "masyarakat yang adil dan bangsa yang demokratik, progresif dan bersatu". Dalam praktiknya, parti itu terutamanya menumpukan pada menggalakkan keadilan sosial,[37] keadilan sosial,[38][39] menghapuskan rasuah politik[40] dan isu hak asasi manusia[41] dalam rangka kerja bukan etnik.
Prestasi parti
Parti KeADILan Nasional kemudiannya membentuk pakatan Barisan Alternatif (BA) dengan PRM, Parti lslam Se-Malaya (PAS) dan Parti Tindakan Demokratik (DAP). Pada pilihan raya umum 1999, Parti KeADILan Nasional berjaya memenangi 5 kerusi Parlimen di Pulau Pinang, Kelantan dan Terengganu serta 4 kerusi Dewan Undangan Negeri di Selangor, Pahang, Pulau Pinang dan Negeri Perak. Pada pilihan raya kecil Lunas di negeri Kedah pada 29 November 2000 atas kematian Dr. Joe Fernandez, calon Keadilan, Saifuddin Nasution menewaskan calon Barisan Nasional dan menjadi ADUN kelima dari Parti KeADILan Nasional. Kejayaan ini menafikan majoriti dua pertiga Barisan Nasional di negeri Kedah.
Pada Februari 2003, KeADILan telah bergabung dengan Parti Rakyat Malaysia (PRM) dan mengambil nama seperti sekarang. Populariti UMNO dan BN yang pulih dengan kejayaan Dr. Mahathir menyelamatkan Malaysia dari krisis kewangan 1997, dan persaraan Dr. Mahathir telah menenggelamkan gerakan reformasi dan pengaruh PKR yang makin dilihat oleh rakyat sebagai parti yang hanya memperjuangkan kepentingan peribadi Anwar. Pada tahun 2004 KeADILan hanya memenangi sebuah kerusi Parlimen pada pilihan raya umum pada tahun itu, iaitu di Permatang Pauh yang disandang oleh Presidennya sekarang, Datin Seri Dr. Wan Azizah.
Pengaruh PKR tampak pulih setelah Anwar dibebaskan dari penjara Sungai Buloh. Sentuhan pertama Anwar ialah pada Mei 2006 semasa pilihan raya Sarawak 2006, yang mana Keadilan berjaya menawan 1 kerusi menerusi Dominique Ng yang memenangi kerusi tersebut mengalahkan penyandang, Lily Wong (SUPP-BN) di DUN Padungan. [42]
Pilihan raya umum Malaysia ke-15
Parlimen
Di Kedah, PKR hanya berjaya pertahankan Sungai Petani namun tewas di Parlimen Alor Setar dan Kuala Kedah kepada PAS, Merbok, Padang Serai dan Kulim-Bandar Baharu kepada BERSATU.
Di Pulau Pinang, PKR berjaya mempertahankan Parlimen Nibong Tebal, Bayan Baru dan Balik Pulau namun demikian gagal mengekalkan kemenangan di kerusi tradisi PKR iaitu Permatang Pauh kepada PAS. Sentimen Melayu-Islam yang kuat dan jumlah pengundi 18-20 tahun yang ramai dan mudah dipengaruh mendorong kekalahan ini.
Di negeri Perak, PKR masih mempertahankan Parlimen Gopeng, Sungai Siput dan Tanjong Malim namun berjaya menewaskan Ahmad Faizal Azumu di Parlimen Tambun.
Di negeri Pahang walau bagaimanapun menyaksikan PKR gagal mempertahankan Parlimen Indera Mahkota kepada BERSATU dan Kuantan kepada PAS.
Di Selangor yang merupakan kubu kuat PKR, turut menyaksikan kekalahan PKR di Parlimen Hulu Selangor, Kapar dan Kuala Langat kepada PAS. Namun berjaya mengekalkan kemenangan di Selayang, Gombak, Ampang, Pandan, Subang, Petaling Jaya dan Sungai Buloh.
Di Wilayah Persekutuan Kuala Lumpur, PKR berjaya mengekalkan kemenangan di kelima-lima kerusinya iatu Batu, Wangsa Maju, Setiawangsa, Lembah Pantai dan Bandar Tun Razak.
Di Negeri Sembilan juga PKR mengekalkan kemenangan di Parlimen Port Dickson.
Di Melaka walau bagaimanapun, PKR telah tewas kepada PAS di Parlimen Tangga Batu namun berjaya kekal di Hang Tuah Jaya.
Di Johor, PKR mengekalkan kemenangan di ketujuh-tujuh kerusinya iaitu Segamat, Sekijang, Ledang, Batu Pahat, Tebrau, Pasir Gudang dan Johor Bahru.
Di Sabah, PKR gagal mempertahankan Putatan daripada BN-UMNO namun demikian dengan majoriti yang sedikit. Begitu juga di Tawau yang mana PKR tewas kepada calon GRS-PBS dan perpecahan undi PH dan WARISAN. PKR juga gagal memeprtahankan Ranau. Walau bagaimanapun PKR berjaya memenangi sebuah kerusi baharu iaitu Sepanggar yang merupakan kerusi bandar.
Di Sarawak, PKR gagal mempertahankan Puncak Borneo, Saratok dan Selangau namun berjaya mengekalkan kemenangan di Miri.
Struktur dan keahlian
Pimpinan Pusat
Kemas kini pada 15 September 2024 :
| Jawatan | Penyandang | Jawatan | Penyandang | ||
|---|---|---|---|---|---|
| Majlis Pimpinan Pusat | Majlis Penasihat | ||||
| Presiden | Anwar Ibrahim | Pengerusi | Wan Azizah Wan Ismail | ||
| Timbalan Presiden | Rafizi Ramli | Timbalan Pengerusi | Syed Husin Ali | ||
| Naib Presiden | dipilih | Amirudin Shari | Lembaga Disiplin | ||
| Nik Nazmi Nik Ahmad | Pengerusi | Tan Yee Kew | |||
| Chang Lih Kang | Timbalan Pengerusi | Madhi Hassan | |||
| Aminuddin Harun | Sivamalar Genapathy | ||||
| dilantik | Nurul Izzah Anwar | Pengerusi Majlis Pimpinan Negeri | |||
| Awang Husaini Sahari | Utara | Perlis | Noor Amin Ahmad Ketua Cabang Kangar | ||
| Saraswathy Kandasami | Kedah | Nor Azrina Surip Ketua Cabang Merbok | |||
| ex-officio (Ketua Wanita) | Fadhlina Sidek | Pulau Pinang | Nurul Izzah Anwar Ketua Cabang Permatang Pauh | ||
| ex-officio (Ketua Angkatan Muda) | Adam Adli | Perak | Chang Lih Kang Ketua Cabang Tanjong Malim | ||
| Setiausaha Agung | Fuziah Salleh | Timur | Kelantan | Mohamad Supardi Md Noor Ketua Cabang Tanah Merah | |
| Bendahari | William Leong Jee Keen | Terengganu | Ahmad Nazri Yusof Ketua Cabang Kemaman | ||
| Ketua Penerangan | Fahmi Fadzil | Pahang | Rizal Jamin Ketua Cabang Lipis | ||
| Pengerusi Jawatankuasa Pilihan Raya Pusat | Rafizi Ramli | Barat | Selangor | Amirudin Shari Ketua Cabang Gombak | |
| Pengerusi Jawatankuasa Pemilihan Parti | Zaliha Mustafa | Negeri Sembilan | Aminuddin Harun Ketua Cabang Port Dickson | ||
| Ahli Majlis Pimpinan Pusat | Selatan | Melaka | Mohd Rafee Ibrahim Ketua Cabang Hang Tuah Jaya | ||
| Johor | Syed Ibrahim Syed Noh Ketua Cabang Ledang | ||||
| Dipilih | Pengarah Pendidikan | Maszlee Malik | Wilayah Persekutuan | Azman Abidin Ketua Cabang Bandar Tun Razak | |
| Pengarah Strategi | Akmal Nasrullah Mohd Nasir | Sarawak | Roland Engan Ketua Cabang Baram | ||
| Romli Ishak | Sabah | Mustapha Sakmud Ketua Cabang Kota Belud | |||
| Pengarah Sukarelawan | Fahmi Zainol | Jawatan-jawatan lain | |||
| Pengarah Mobilisasi | Mohd Yahya Mat Sahri | Timbalan Setiausaha Agung | Muhamad Zakwan Mustafa Kamal | ||
| Pengarah Latihan | Nurin Aina @ Nor Azrina Surip | Sathia Prakash | |||
| Pengarah Komunikasi | Lee Chean Chung | Tay Wei Wei | |||
| Pengarah Aduan dan Kemasyarakatan | Siti Aishah Shaik Ismail | Timbalan Pengarah Dasar | Dr. Fahmi Ngah | ||
| Pengarah Modal Insan | Syed Ibrahim Syed Noh | Arif Astaman | |||
| Timbalan Pengarah Karyawan | Gerald Hans Isaac | Timbalan Pengarah Strategi | Sim Tze Tzin | ||
| Timbalan Pengarah Modal Insan | Simon Ooi Tze Min | Timbalan Pengarah Komunikasi | Danish Hairuddin | ||
| Pengarah Dasar | Wong Chen | Timbalan Ketua Penerangan | Ramanan Ramakrishnan | ||
| Timbalan Pengarah Strategi | Raiyan Abdul Rahim | Chua Wei Kiat | |||
| Timbalan Pengerusi Pilihan Raya | Tan Kar Hing | Razeef Rakimin | |||
| Ketua Setiausaha Pengelola | Zahir Hassan | Timbalan Pengarah Latihan | Ismail Yusop | ||
| David Cheong Kian Young | Pengerusi Institut Latihan KEADILAN | Fuziah Salleh | |||
| Pengarah Jaringan Industri | Hee Loy Sian | Pengerusi Biro Antarabangsa | Shamsul Iskandar Mohd Akin | ||
| Pengarah Pemahaman & Pemantapan Agama | Amidi Abdul Manan | Pengerusi Biro Kesihatan | Lee Boon Chye | ||
| Pengarah Kesedaran dan Perubahan Iklim | Elizabeth Wong Keat Ping | Pengerusi Biro Guaman | Sivarasa Rasiah | ||
| Pengarah Karyawan | Muhammad Bakhtiar Wan Chik | Pengerusi Biro Pekerja | Abdullah Sani Abdul Hamid | ||
| Dilantik | Timbalan Pengerusi Pilihan Raya | Manivannan Gowindasamy | Pengerusi Biro Petani | Azman Ismail | |
| Timbalan Pengerusi Pilihan Raya | Rodziah Ismail | Timbalan Pengerusi Biro Petani | Dr Mohd Khairil Mohd Razi | ||
| Hal Ehwal Sabah | Christina Liew Chin Jin | Pengerusi Biro Orang Kurang Upaya | Isaiah Jacob | ||
| Hal Ehwal Sarawak | Abun Sui Anyit | Pengerusi Biro Orang Asli | Manolan Mohamad | ||
| Yuneswaran Ramaraj | |||||
| Azan Ismail | |||||
| Sangkar Rasam | |||||
| Roslan Hussin | |||||
| Pengerusi Biro Pekerja Ladang | Gunarajah George | ||||
| Timbalan Pengerusi Majlis Pimpinan Negeri | |||||
| Utara | Perlis | Gan Ay Ling | Barat | Selangor | Borhan Aman Shah Ketua Cabang Sepang |
| Kedah | Zamri Yusuf Ketua Cabang Alor Setar |
Negeri Sembilan | Muhammad Nazri Kassim Ketua Cabang Seremban | ||
| Pulau Pinang | Mohamad Abdul Hamid | Selatan | Melaka | R. Jagatheason Ketua Cabang Jasin | |
| Perak | Mohd Hairul Amir Sabri Ketua Cabang Pasir Salak |
Johor | Md Ysahruddin Kusni Ketua Cabang Bakri | ||
| Timur | Kelantan | Shamsudin Ghani Ketua Cabang Pasir Puteh |
Wilayah Persekutuan | Jayakumar R. Muniandy Ketua Cabang Kepong | |
| Terengganu | Mohasdjone @ Mohd Johari Mohd Ketua Cabang Besut |
Sabah | Peto Galim Ketua Cabang Sepanggar | ||
| Pahang | Fakhrul Anwar Zulkawi Ketua Cabang Kuantan |
Sarawak | Ahmad Nazib Johari Ketua Cabang Santubong | ||
| Sayap parti | |||||
| Wanita Keadilan | Ketua | Fadhlina Sidek | Angkatan Muda Keadilan | Ketua | Adam Adli |
| Timbalan Ketua | Juwairiya Zulkifli | Timbalan Ketua | Muhammad Kamil Abdul Munim | ||
| Naib Ketua | Wasanthee Sinnasamy | Naib Ketua | Atyrah Hanim Razali | ||
| June Leow Hsiad Hui | Pravin Murali | ||||
| Sangetha Jayakumar | Prasanth Kumar Brakasam | ||||
Ketua-ketua Cabang
| Cabang | Ketua Cabang | Catatan |
|---|---|---|
| Padang Besar | Kosong | Penyandang Amran Kamarudin meninggal dunia |
| Kangar | Noor Amin Ahmad | Pengerusi PKR Perlis |
| Arau | Manivannan Karupiah | |
| Langkawi | Ismail Wafi Ahmad Shafawi | |
| Jerlun | Muhammad Rudzi Shamsudin | |
| Kubang Pasu | Azizi Azizan | |
| Padang Terap | Mohd Tahar Hussin | |
| Pokok Sena | Mohd Altap Pa Ibrahim | |
| Alor Setar | Zamri Yusuf | |
| Kuala Kedah | Azman Ismail | |
| Pendang | Zulkifly Mohamad | |
| Jerai | Poobalan Subramaniam | |
| Sabak Bernam | Ahmad Mustain Othman | Mantan ADN Sabak |
| Sungai Besar | Azhar Achil | Pegawai Penyelaras Parlimen Sungai Besar |
| Hulu Selangor | Dr. Sathia Prakash | Pegawai Penyelaras Parlimen Hulu Selangor |
| Tanjong Karang | Mohd Yahya Mat Sahri | Pegawai Penyelaras DUN Permatang |
| Kuala Selangor | Thiban Subbramaniam | Pegawai Penyelaras DUN Bukit Melawati |
| Selayang | William Leong Jee Keen | MP Selayang |
| Gombak | Amirudin Shari | Menteri Besar Selangor, ADN Sungai Tua dan MP Gombak |
| Ampang | Syed Ahmad Syed Abdul Rahman Alhadad | ADN Lembah Jaya |
| Pandan | Rafizi Ramli | Menteri Ekonomi dan MP Pandan |
| Hulu Langat | ||
| Bangi | ||
| Puchong | ||
| Petaling Jaya | Hee Loy Sian | Mantan EXCO Selangor dan Mantan ADN Kajang |
| Damansara | Elizabeth Wong Keat Ping | Mantan EXCO Selangor dan Mantan ADN Bukit Lanjan |
| Sungai Buloh | Sivarasa Rasiah | Mantan Timbalan Menteri Undang-undang dan Mantan MP Sungai Buloh |
| Shah Alam | Rodziah Ismail | Mantan EXCO Selangor dan Mantan ADN Batu Tiga serta MP Ampang |
| Kapar | Azizi Ayob | Pegawai Penyelaras Parlimen Kapar dan Ahli Majlis Bandaraya Diraja Klang |
| Klang | Azmizam Zaman Huri | ADN Pelabuhan Klang |
| Kota Raja | Gunarajah George | ADN Sentosa |
| Kuala Langat | Haridas Ramasamy | Pegawai Penyelaras Parlimen Kuala Langat |
| Sepang | Borhan Aman Shah | EXCO Selangor dan ADN Tanjong Sepat |
Wakil Rakyat
Dewan Negara
Senator
Ahli-ahli Senator Malaysia tidak dipilih secara pilihan raya. Setiap daripada 13 dewan undangan negeri memilih dua Senator; baki 44 dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong. PKR mempunyai empat orang Ahli Dewan Negara yang dilantik melalui Dewan Undangan Negeri.[43]
| Negeri | Tempoh | Ahli | Catatan | Penggal |
|---|---|---|---|---|
 Yang di-Pertuan Agong
|
03.12.2022 - 02.12.2025 | Saifuddin Nasution Ismail, YB Senator Datuk Seri | Menteri Dalam Negeri Malaysia | Pertama |
| 10.12.2022 - 09.12.2025 | Fuziah Salleh, YB Senator Puan | Timbalan Menteri Perdagangan Dalam Negeri dan Kos Sara Hidup Malaysia | Pertama | |
| 10.12.2022 - 09.12.2025 | Saraswathy Kandasami, YB Senator Puan | Timbalan Menteri Perpaduan Negara Malaysia | Pertama | |
| 20.03.2023 - 19.03.2026 | Manolan Mohamad, YB Senator Tuan | Wakil Orang Asli | Kedua | |
| 20.03.2023 - 19.03.2026 | Abun Sui Anyit, YB Senator Tuan | Pertama | ||
| 20.03.2023 - 19.03.2026 | Isaiah Jacob, YB Senator Tuan | Pertama | ||
 Pulau Pinang
|
7.03.2023 - 06.03.2026 | Amir Md Ghazali, YB Senator Tuan | Pertama | |
 Negeri Sembilan
|
15.10.2022 - 14.10.2026 | Ahmad Azam Hamzah, YB Senator Tuan | Kedua |
Dewan Rakyat
Ahli Parlimen Malaysia ke-15
PKR mempunyai 31 ahli di dalam Dewan Rakyat.
Dewan Undangan Negeri
Wakil Dewan Undangan Negeri Malaysia
Bekas Wakil Rakyat PKR
Dewan Rakyat
Seramai 32 bekas Ahli Dewan Rakyat yang PKR kekal setia dengan parti.
| Ahli | Kawasan Parlimen | Catatan | Penggal |
|---|---|---|---|
| Noor Amin Ahmad, Tuan | Kangar | Pengerusi ITBN (2023-kini) | 2018-2022 |
| Chan Ming Kai, Tuan | Alor Setar | Setiausaha Politik Perdana Menteri Malaysia ke-10 (2022-kini) | 2018-2022 |
| Azman Ismail, Dr. | Kuala Kedah | 2018-2022 2013-2018 | |
| Nor Azrina Surip, Puan | Merbok | Ahli Lembaga Pengarah SPAN | 2018-2022 |
| Johari Abdul, Tan Sri | Sungai Petani | Yang di-Pertua Dewan Rakyat (2022-kini) | 2018-2022 2013-2018 2008-2013 |
| Karupaiya Mutusami, Mendiang Tuan | Padang Serai | Meninggal dunia pada 16hb November 2022[44] | 2018-2022 |
| Nurul Izzah Anwar, Puan | Permatang Pauh | Naib Presiden PKR | 2018-2022 |
| Lembah Pantai | 2013-2018 2008-2013 | ||
| Lee Boon Chye, Dato' Dr. | Gopeng | Timbalan Menteri Kesihatan (2018-2020) | 2018-2022 2013-2018 2008-2013 |
| June Leow Hsiad Hui, Puan | Hulu Selangor | 2018-2020 | |
| Sivarasa Rasiah, Tuan | Sungai Buloh | Timbalan Menteri JPM Undang-Undang (2018-2020) | 2018-2022 2013-2018 2008-2013 |
| Abdullah Sani Abdul Hamid, Dato' | Kapar | Pengerusi TEKUN Nasional (2023-kini) | 2018-2022 |
| Kuala Langat | 2013-2018 2008-2013 | ||
| Tan Yee Kew, Datin Paduka Dr. | Wangsa Maju | 2018-2022 | |
| Rusnah Aluai, Profesor Madya | Tangga Batu | 2018-2022 | |
| Shamsul Iskandar Md Akin, Datuk | Hang Tuah Jaya | Setiausaha Politik kepada Perdana Menteri Malaysia ke-10 (2022-kini) Timbalan Menteri Industri Utama (2018-2022) |
2018-2022 2013-2022 |
| Allahyarhamah Natrah Ismail | Sekijang | Meninggal dunia pada 2hb November 2023[45] | 2018-2022 |
| Awang Husaini Sahari, Tuan | Putatan | Naib Presiden PKR | 2018-2022 |
| Christina Liew Chin Jin, Datuk | Tawau | Menteri Kabinet Sabah (2023-kini) | 2018-2022 |
| Danyal Balagopal Abdullah, Datuk | Port Dickson | Meletak jawatan | 2018 |
| Michael Teo Yu Keng, Tuan | Miri | 2018-2022 2013-2018 | |
| Gooi Hsiao-Leung, Tuan | Alor Setar | ADN Bukit Tengah (2018-kini) | 2013-2018 |
| N. Surendran, Tuan | Padang Serai | 2013-2018 | |
| Mohamad Imran Abd Hamid, Laksamana (B) Tuan | Lumut | Ahli Dewan Negara (2018-2021) | 2013-2018 |
| Fauzi Abdul Rahman, Dato' Sri | Indera Mahkota | Pengerusi MyHSR Corp (2023-kini) | 2013-2018 |
| Hee Loy Sian, Tuan | Petaling Jaya dahulu dikenali sebagai Petaling Jaya Selatan | EXCO Selangor & ADN Kajang (2018-2023) | 2013-2018 |
| Manivannan Gowindasamy, Tuan | Kapar | 2013-2018 2008-2013 | |
| Tan Kee Kwong, Dato' Dr. | Wangsa Maju | 2013-2018 | |
| Allahyarham Datuk Idris Jusi | Batu Pahat | Meninggal dunia pada 22hb Julai 2022[46] | 2013-2018 |
| Datuk Ahmad Kasim | Kuala Kedah | Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri Kedah (2018-2020) | 2008-2013 |
| Tuan Rashid Din | Merbok | 2008-2013 | |
| Tuan Mohd Yusmadi Mohd Yusoff | Balik Pulau | 2008-2013 | |
| Tuan Azan Ismail | Indera Mahkota | ADUN Bandar (2013-2018) | 2008-2013 |
| Allahyarham Dato' Dr. Zainal Abidin Ahmad | Hulu Selangor | Meninggal dunia pada 25hb Mac 2010[47] Timbalan Menteri Besar Selangor (1999-2004) ADN Dusun Tua (1999-2004) |
2008-2010 |
| Tuan Gwo-Burne Loh | Subang (dahulu dikenali sebagai Kelana Jaya) | 2008-2013 |
| Ahli | Kawasan Parlimen | Catatan | Penggal |
|---|---|---|---|
| Dato' Dr. Mansor Othman | Nibong Tebal | Dipecat PKR[48] Menyertai BERSATU Timbalan Menteri Alam Sekitar (2021-2022) Timbalan Menteri Pendidikan Tinggi (2020-2021) Timbalan Ketua Menteri Pulau Pinang (2009-2013) Bertanding pada PRU-15 di Nibong Tebal mewakili PN-BERSATU namun tewas |
2018-2022 2013-2018 |
| Dato' Sri Saifuddin Abdullah | Indera Mahkota | Dipecat PKR[49] Menyertai BERSATU Menteri Luar Negeri (2021-2022) Menteri Komunikasi (2020-201) Bertanding pada PRU-15 di Indera Mahkota dan Menang |
2018-2022 |
| Dato' Seri Azmin Ali | Gombak | Dicepat PKR Menyertai BERSATU Menteri Perdagangan Antarabangsa (2020-2022) Menteri Ekonomi (2018-2020) Menteri Besar Selangor (2014-2018) |
2018-2022 2013-2018 2008-2013 |
Penyelaras Parlimen dan DUN
Parlimen
| Penyelaras | Parlimen |
|---|---|
| Azhar Achil | Sungai Besar |
| Dr. Sathia Prakash | Hulu Selangor |
| Dato' Sri Azizi Ayob | Kapar |
| Haridass Ramasamy | Kuala Langat |
DUN
- Selangor
Keputusan pilihan raya umum
| Pilihan raya | Jumlah kerusi dimenangi | Jumlah undi | Bahagian undi | Keputusan pilihan raya | Pemimpin pilihan raya |
|---|---|---|---|---|---|
| 1999 | 5 / 193
|
773,679 | 11.67% | ▲5 kerusi; Pakatan pembangkang (Barisan Alternatif) | Wan Azizah Wan Ismail |
| 2004 | 1 / 219
|
617,518 | 8.9% | ▼4 kerusi; Pakatan pembangkang (Barisan Alternatif) | Wan Azizah Wan Ismail |
| 2008 | 31 / 222
|
1,509,080 | 18.58% | ▲30 kerusi; Pakatan pembangkang (Pakatan Rakyat) | Wan Azizah Wan Ismail |
| 2013 | 30 / 222
|
2,254,211 | 20.39% | ▼1 kerusi; Pakatan pembangkang (Pakatan Rakyat) | Anwar Ibrahim |
| 2018 | 47 / 222
|
2,046,484 | 17.10% | ▲19 kerusi; Kerajaan (Pakatan Harapan) | Wan Azizah Wan Ismail |
Keputusan pilihan raya negeri
| Pilihan raya negeri | Dewan Undangan Negeri | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Dewan Undangan Negeri Perlis | Dewan Undangan Negeri Kedah | Dewan Undangan Negeri Kelantan | Dewan Undangan Negeri Terengganu | Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang | Dewan Undangan Negeri Perak | Dewan Undangan Negeri Pahang | Dewan Undangan Negeri Selangor | Dewan Undangan Negeri Sembilan | Dewan Undangan Negeri Melaka | Dewan Undangan Negeri Johor | Dewan Undangan Negeri Sabah | Dewan Undangan Negeri Sarawak | Jumlah kerusi / Jumlah bertanding | |
| 1999 | 0 / 15
|
0 / 36
|
0 / 43
|
0 / 32
|
1 / 33
|
1 / 52
|
1 / 38
|
1 / 48
|
0 / 32
|
0 / 25
|
0 / 40
|
0 / 48
|
4 / 70
| |
| 2001 | 0 / 62
|
0 / 25
| ||||||||||||
| 2004 | 0 / 15
|
0 / 36
|
0 / 45
|
0 / 32
|
0 / 40
|
0 / 59
|
0 / 42
|
0 / 56
|
0 / 36
|
0 / 28
|
0 / 56
|
0 / 60
|
0 / 121
| |
| 2006 | 1 / 71
|
1 / 25
| ||||||||||||
| 2008 | 0 / 15
|
4 / 36
|
1 / 45
|
0 / 32
|
9 / 40
|
7 / 59
|
0 / 42
|
15 / 56
|
4 / 36
|
0 / 28
|
0 / 56
|
0 / 60
|
40 / 176
| |
| 2011 | 3 / 71
|
3 / 49
| ||||||||||||
| 2013 | 1 / 15
|
4 / 36
|
1 / 45
|
1 / 32
|
10 / 40
|
5 / 59
|
2 / 42
|
14 / 56
|
3 / 36
|
0 / 28
|
1 / 56
|
7 / 60
|
47 / 172
| |
| 2016 | 5 / 82
|
5 / 40
| ||||||||||||
| 2018 | 3 / 15
|
7 / 36
|
0 / 45
|
0 / 32
|
14 / 40
|
4 / 59
|
2 / 42
|
21 / 56
|
6 / 36
|
3 / 28
|
5 / 56
|
2 / 60
|
70 / 172
| |
Kewujudan kartel Azmin
Kartel Azmin Ali merupakan gelaran bagi kumpulan ahli politik (sebahagian besar dalam kumpulan ini merupakan ahli wakil rakyat) yang menyokong dan sekutu kepada ahli politik Malaysia, Mohamed Azmin Ali. Gelaran ini mula digunakan semasa pencalonan Azmin dalam pemilihan Parti Keadilan Rakyat (PKR) pada tahun 2018 bagi mengekalkan kedudukannya sebagai Timbalan Presiden menentang pencabarnya, Rafizi Ramli.[50] Gelaran ini terus digunakan dalam kalangan ahli parti tersebut untuk tahun-tahun berikutnya. Sebilangan ahli daripada kumpulan ini turut mengikut langkah Azmin yang menyertai Parti Pribumi Bersatu Malaysia (BERSATU) semasa peristiwa kemelut politik Malaysia 2020.[51][52] Sebahagian daripada mereka menyertai Parti Bangsa Malaysia semasa tahun 2021. Berikut merupakan senarai ahli politik yang menjadi sekutu Mohamed Azmin dalam pemilihan PKR pada 2018[53][54] dan dalam kepimpinan parti pascapemilihan.[55]
| No. | Nama | Jawatan Politik | Pemilihan PKR | Catatan |
|---|---|---|---|---|
| 1 | YB Zuraida Kamaruddin | Ahli Parlimen Ampang | menang bertanding sebagai Naib Presiden | Dipecat PKR, sertai BERSATU |
| 2 | YB Dr. Xavier Jayakumar | Ahli Parlimen Kuala Langat | menang bertanding sebagai Naib Presiden | Keluar PKR |
| 3 | Tian Chua | Bekas Ahli Parlimen Batu | menang bertanding sebagai Naib Presiden | Dipecat PKR |
| 4 | YB Shamsul Iskandar Md Akin | Ahli Parlimen Hang Tuah Jaya | tewas bertanding sebagai Naib Presiden | |
| 5 | YB Dr. Afif Bahardin | ADUN Seberang Jaya | tewas bertanding sebagai Ketua Angkatan Muda | Dipecat PKR, sertai BERSATU |
| 6 | YB Muhammad Hilman Idham | ADUN Gombak Setia | menang bertanding sebagai Timbalan Ketua Angkatan Muda | Dipecat PKR, sertai BERSATU |
| 7 | YB Haniza Mohamed Talha | ADUN Lembah Jaya | menang bertanding sebagai Ketua Wanita | Dipecat PKR, sertai BERSATU |
| 8 | YB Daroyah Alwi | Timbalan Speaker DUN Selangor | menang bertanding sebagai Timbalan Ketua Wanita | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 9 | YAB Amirudin Shari | Menteri Besar Selangor | menang bertanding sebagai Ahli Majlis Pimpinan Pusat (MPP) | |
| 10 | YB Mohd Rashid Hasnon | Timbalan Speaker Dewan Rakyat | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 11 | Rahimah Majid | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Dipecat PKR, sertai PBM | |
| 12 | YB R. Sivarasa Rasiah | Ahli Parlimen Sungai Buloh | menang bertanding sebagai Ahli MPP | |
| 13 | YB Elizabeth Wong | ADUN Bukit Lanjan, Selangor | menang bertanding sebagai Ahli MPP | |
| 14 | YB Saifuddin Abdullah | Ahli Parlimen Indera Mahkota | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 15 | Zakaria Abdul Hamid | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Dipecat PKR, sertai BERSATU | |
| 16 | Mohd Radzlan Jalaludin | menang bertanding sebagai Ahli MPP | ||
| 17 | YB Dr. Mansor Othman | Ahli Parlimen Nibong Tebal | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 18 | YB Kamarudin Jaafar | Ahli Parlimen Bandar Tun Razak | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 19 | YB Azmizam Zaman Huri | ADUN Pelabuhan Klang, Selangor | menang bertanding sebagai Ahli MPP | |
| 20 | YB Dr. Edmund Santhara Kumar | Ahli Parlimen Segamat | menang bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 21 | YB Hee Loy Sian | ADUN Kajang, Selangor | menang bertanding sebagai Ahli MPP | |
| 22 | Gan Pei Nei | Bekas ADUN Rawang, Selangor | menang bertanding sebagai Ahli MPP | |
| 23 | YB Lee Khai Loon | ADUN Machang Bubuk, Pulau Pinang | tewas bertanding sebagai Ahli MPP, dilantik sebagai Ahli MPP | |
| 24 | YB Ali Biju | Ahli Parlimen Saratok | tewas bertanding sebagai Ahli MPP, dilantik sebagai Naib Presiden | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 25 | YB Azman Nasrudin | ADUN Lunas | tewas bertanding sebagai Ahli MPP | Keluar PKR, sertai BERSATU |
| 26 | Khalid Jaafar | tewas bertanding sebagai Ahli MPP | ||
| 27 | Muthuppalaniappan @ M Mani | tewas bertanding sebagai Ahli MPP | ||
| 28 | YB Baru Bian | Ahli Parlimen Selangau | dilantik sebagai Ahli MPP dan Pengerusi MPN Sarawak | Keluar PKR, sertai PSB |
| 29 | YB Steven Choong Shiau Yoon | Ahli Parlimen Tebrau | Keluar PKR, menubuh PBM | |
| 30 | YB Jonathan Yasin | Ahli Parlimen Ranau | Keluar PKR, sertai BERSATU | |
| 31 | YB Willie Mongin | Ahli Parlimen Puncak Borneo | Keluar PKR, sertai BERSATU | |
| 32 | YB Maria Chin Abdullah | Ahli Parlimen Petaling Jaya | ||
| 33 | YB Chan Ming Kai | Ahli Parlimen Alor Setar | ||
| 34 | YB Zulkifli Ibrahim | ADUN Sungai Acheh, Pulau Pinang | Dipecat PKR, sertai BERSATU | |
| 35 | YB Robert Ling Kui Ee | ADUN Sidam, Kedah | Keluar PKR, sertai BERSATU | |
| 36 | YB Muhammad Jailani Khamis | ADUN Rembia, Melaka | Dipecat PKR, sertai UMNO | |
| 37 | Mohd Nazree Mohd Yunus | Naib Ketua AMK | Dipecat PKR, sertai BERSATU | |
| 38 | YB See Chee How | ADUN Batu Lintang, Sarawak | Dipecat PKR, sertai PSB | |
| 39 | YB Abdul Yunus Jamhari | ADUN Kuala Kurau, Perak | Dipecat PKR sertai BERSATU | |
| 40 | YB Larry Sng Wei Shien | Ahli Parlimen Julau | menang bertanding sebagai Ahli MPP dan dilantik sebagai Pengerusi MPN Sarawak selepas Baru Bian keluar PKR (dulu menyokong Rafizi semasa pemilihan parti) | Keluar PKR, menubuh PBM |
| 41 | Chua Yee Ling | Bekas ADUN Kuala Sapetang, Perak | Ketua Wanita Perak | |
| 42 | YB Jugah Muyang | Ahli Parlimen Lubok Antu | dilantik sebagai Naib Pengerusi PKR mengganti Ali Biju (dulu menyokong Rafizi semasa pemilihan parti) | Keluar PKR, sertai BERSATU |
Lihat juga
- Ikatan Masyarakat Islam Malaysia
- Politik Parti Keadilan Rakyat 2008
- Angkatan Muda Keadilan
- Pakatan Rakyat
Nota
- ^ Berdasarkan laman sesawang Liberal internasional, PKP merupakan ahli pemerhati namum perkara ini juga dinafikan oleh Anwar Ibrahim dan Fahmi Fadzil pada 2023 dan akhirnya logo PKR dikeluarkan daripada laman sesawang tersebut walaupun parti itu masih diiktiraf oleh Liberal Internasional (LI) sebagai ahli.
Rujukan
- ^ "Parti Keadilan Rakyat". Liberal International. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 March 2016. Dicapai pada 17 November 2011.
- ^ "Isu Keahlian PKR dalam Liberal Internasional". Sinar Harian.
- ^ "PKR tidak pernah jadi ahli Liberal Internasional (LI)". Sinar Harian.
- ^ "Tular E-mail bahawa PKR merupakan sekutu dalam Liberal Internasional". Malaysinow.
- ^ http://www.malaysia-chronicle.com/index.php?option=com_k2&view=item&id=479991:azizah-pkr-will-not-support-hudud-bill-in-parliament&Itemid=2#axzz3XFHbJKHL
- ^ Parti Keadilan Rakyat Diarkibkan 3 Mac 2016 di Wayback Machine, Liberal International, www.liberal-international.org. Retrieved on 17 November 2011.
- ^ "Sejarah Parti Keadilan Rakyat". Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-11-18. Dicapai pada 2014-11-16.
- ^ "FOCUS: Anwar's party sees future in merger with socialists". Kyodo News International. bnet. 10 April 2000. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 March 2008. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Susan Loone (15 July 2001). "PRM votes to dissolve, merge with Keadilan". Malaysiakini. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ K Kabilan (23 November 2001). "Abim factions opposition to Keadilan-PRM merger plan triggers party split". Malaysiakini. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ Arfaeza A Aziz (24 July 2002). "Leadership transition details included in Keadilan, PRM merger MoU". Malaysiakini. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ Beh Lih Yi (3 August 2003). "PKR launched, promises to be truly multi-racial". Malaysiakini. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ Yap Mun Ching (20 January 2004). "PRM to contest elections under allys symbol". Malaysiakini. Dicapai pada 26 May 2018.
- ^ Jacqueline Ann Surin (6 June 2005). "22/01: German electoral system more democratic". The Sun. Malaysia Today. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 December 2007. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) [sumber tak boleh dipercayai?] - ^ Federal court hears Anwar’s appeal against sodomy conviction.
- ^ "A CAUTIONARY TALE OF TWO COALITIONS | A Kadir Jasin - Other Thots | Kolum". Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-01-06.
- ^ "Malaysian opposition leader Anwar marks end of political ban". Agence France-Presse. Google. 12 April 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 October 2012. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Malaysia police halt Anwar speech". Agence France-Presse and Google. Malaysia Today. 15 April 2008. Dicapai pada 26 May 2018. [sumber tak boleh dipercayai?]
- ^ "Malaysia government attacks Anwar". CNN. 6 March 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 September 2008. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ a b "Malaysian PM suffers election shock". CNN. 8 March 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 June 2008. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Election setback for Malaysia PM". BBC News. 8 March 2008. Dicapai pada 11 July 2011.
- ^ "Malaysia's PM rejects calls to resign". CNN. 6 March 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 June 2008. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Pemilihan PKR: Anwar kekal tanding presiden, Azmin sah berdepan Khalid dan Saifuddin". Diarkibkan daripada yang asal pada 2015-09-10. Dicapai pada 2015-04-13.
- ^ Pemilihan langsung PKR bermula 28 Ogos.
- ^ "Malaysian government declares by-election defeat to Anwar". Agence France-Presse. The Standard (Hong Kong). 26 August 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 December 2011. Dicapai pada 11 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ a b "Anwar Ibrahim wins landslide vote". BBC News. 26 August 2008. Dicapai pada 11 July 2011.
- ^ David Chance; Faisal Aziz; Alex Richardson (26 August 2008). "Website says Anwar wins Malaysia vote with big majority". Reuters (UK). Dicapai pada 11 July 2011.
- ^ "Anwar sworn in as member of Malaysian parliament". CNN. 28 August 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 24 September 2008. Dicapai pada 11 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Faisal Aziz (28 August 2008). "NEWSMAKER - Malaysia Anwar sworn in, ends political exile". Reuters India. Dicapai pada 11 July 2011.
- ^ "Malaysia's Anwar returns to parliament". Agence France-Presse and Google. 27 August 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 May 2011. Dicapai pada 11 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "Anwar sworn in, appointed as Opposition Leader". The Edge Daily. 28 August 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 August 2008. Dicapai pada 11 July 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ "keADILan akan adakan kongres kedua" (dalam bahasa Malay). Malaysia Today. 2 November 2005. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 December 2007. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan)CS1 maint: unrecognized language (link) [sumber tak boleh dipercayai?] - ^ Anwar Ibrahim : New Economic Agenda
- ^ Eileen Ng (5 October 2014). "2 out of 3 Kajang Move aims met with the last on the way, says PKR's Rafizi". The Malaysian Insider. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 November 2014. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Eileen Ng (23 September 2014). "With Azmin as MB, the failure of PKR's Kajang Move, say analysts". The Malaysian Insider. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2014. Dicapai pada 26 May 2018. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ PKR : Core Principles Diarkibkan 4 Mac 2008 di Wayback Machine
- ^ PKR : KEADILAN questions progress of gender equality Diarkibkan 4 Mac 2008 di Wayback Machine
- ^ PKR : Fair share of oil revenue for Sabah: Jeffrey Diarkibkan 4 Mac 2008 di Wayback Machine
- ^ The Sun : Time for a non-race based agenda[pautan mati kekal]
- ^ PKR : Education Expenditure & Contracts Diarkibkan 4 Mac 2008 di Wayback Machine
- ^ PKR (AP) : Malaysian opposition politician arrested at protest over village demolition Diarkibkan 4 Mac 2008 di Wayback Machine
- ^ Old habits die hard for Dominique Ng.
- ^ "Senarai Ahli Dewan Negara". Parlimen Malaysia. Dicapai pada 22 November 2014.
- ^ https://www.hmetro.com.my/utama/2022/11/904502/pru-15-karupaiya-meninggal-dunia-dipercayai-akibat-serangan-jantung
- ^ https://www.astroawani.com/berita-malaysia/bekas-ahli-parlimen-sekijang-meninggal-dunia-444478
- ^ https://www.sinarharian.com.my/article/212510/berita/semasa/mantan-ahli-parlimen-batu-pahat-meninggal-dunia
- ^ https://www.malaysiakini.com/news/127514
- ^ https://www.hmetro.com.my/utama/2020/02/547840/pkr-pecat-azmin-zuraida
- ^ https://www.hmetro.com.my/utama/2020/02/547840/pkr-pecat-azmin-zuraida
- ^ Mohd Iskandar Ibrahim (12 November 2018). "Kartel Mohamed Azmin isytihar menang". HMetro. Dicapai pada 28 Februari 2021.
- ^ MOHAMAD HAFIZ YUSOFF BAKRI (22 Ogos 2020). "Azmin, Penggerak Komuniti Negara (PKN) lafaz ikrar sertai Bersatu". Utusan Malaysia. Dicapai pada 28 Februari 2021.
- ^ Rohaniza Idris (28 Februari 2020). "Kumpulan Azmin sertai BERSATU". BHarian. Dicapai pada 28 Februari 2021.
- ^ Mohd Iskandar Ibrahim (12 November 2018). "Kartel Mohamed Azmin isytihar menang". HMetro. Dicapai pada 28 Februari 2021.
- ^ "Pemilihan PKR 2018". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-09-28. Dicapai pada 28 Februari 2021.
- ^ Haika Khazi (18 Julai 2019). "28 anggota MPP, Ahli Parlimen PKR tegur Anwar". BHarian. Dicapai pada 28 Februari 2021.
Pautan luar
- Tapak web rasmi
- Laman web rasmi Diarkibkan 2007-02-05 di Wayback Machine (Inggeris)
- Laman web rasmi Diarkibkan 2007-02-03 di Wayback Machine (Cina)
- Parti Keadilan Rakyat di Facebook
- Parti Keadilan Rakyat di Twitter
- Parti Keadilan Rakyat di Instagram
Parti pembangkang Kerajaan Malaysia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Umum | |
|---|---|
| Perpustakaan negara | |
- Rencana dengan pautan luar mati dari August 2017
- Parti Keadilan Rakyat
- Parti komponen Pakatan Harapan
- Parti politik liberal di Malaysia
- Parti politik di Johor
- Parti politik di Kedah
- Parti politik di Kelantan
- Parti politik di Melaka
- Parti politik di Negeri Sembilan
- Parti politik di Pahang
- Parti politik di Perak
- Parti politik di Perlis
- Parti politik di Pulau Pinang
- Parti politik di Sabah
- Parti politik di Sarawak
- Parti politik di Selangor
- Parti politik di Terengganu
- Parti politik di Wilayah Persekutuan