Majlis Raja-Raja - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Sejarah

Sejarah Majlis Raja-Raja bermula dengan penubuhan Majlis Raja-Raja Melayu bagi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu. Pada 1 Julai 1896, Negeri-negeri Melayu Bersekutu yang terdiri daripada Negeri Perak, Selangor, Negeri Sembilan dan Pahang telah ditubuhkan. Sehubungan dengan itu, satu Majlis Raja-Raja Melayu bagi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu telah ditubuhkan untuk membincangkan hal-ehwal dan kepentingan bersama dengan Pemerintah Inggeris.

Mesyuarat Pertama Majlis Raja-Raja Negeri Melayu Bersekutu, atau lebih dikenali sebagai Mesyuarat Durbar telah diadakan pada 13 - 17 Julai 1897 di Istana Iskandariah, Bukit Chandan, Kuala Kangsar, Perak. Durbar timbul daripada perkataan Urdu-Parsi (Durbar) yang membawa maksud istana raja. Durbar juga bermaksud perjumpaan atau persidangan umum yang diadakan oleh Raja-Raja ataupun gabenor atau wizurai British di India pada masa dahulu.

Raja-Raja Melayu yang hadir dalam mesyuarat Durbar tersebut ialah DYMM Sultan Idris Murshidul Aadzam Shah (Negeri Perak), DYMM Sultan Abdul Samad (Negeri Selangor), DYMM Tuanku Muhammad (Yang Di-Pertuan Besar Negeri Sembilan), dan DYMM Sultan Ahmad (Negeri Pahang).

Pihak Inggeris pula diwakili oleh Sir Charles Mitchell, Gabenor Negeri-Negeri Selat dan Pesuruhjaya Tinggi Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Sir Frank Swettenham (pengerusi mesyuarat), Residen Jeneral Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, Hugh Clifford, Residen Inggeris di Pahang, J.P Rodgers, Residen Inggeris di Selangor dan W.H. Treacher, Residen Inggeris di Perak. Mesyuarat Durbar telah diadakan sebanyak 9 kali hingga tahun 1939.

Apabila Persekutuan Tanah Melayu ditubuhkan dalam tahun 1948, keahliannya ditambah dengan kemasukan Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu iaitu Negeri Johor, Kedah, Perlis, Kelantan dan Terengganu. Namanya juga telah dipendekkan menjadi Majlis-Raja-Raja. Mesyuarat pertama bagi tempoh ini telah diadakan pada 18 Februari 1948 di Kuala Lumpur dan telah dipengerusikan oleh DYMM Sultan Ibrahim ibni Sultan Abu Bakar, Sultan Johor. Pihak Inggeris diwakili oleh Pesuruhjaya Tinggi Persekutuan Tanah Melayu. Antara Februari 1948 hingga Ogos 1957 mesyuarat Majlis Raja-Raja telah diadakan sebanyak 50 kali.

Selepas Persekutuan Tanah Melayu mencapai kemerdekaannya, negeri Melaka dan Pulau Pinang turut menjadi ahli dan ini diikuti pula oleh Sabah, Sarawak dan Singapura (1963-1965) apabila Malaysia ditubuhkan pada tahun 1963.

Mesyuarat Majlis Raja-Raja yang pertama selepas merdeka telah diadakan pada 30 dan 31 Oktober 1957 dan dipengerusikan oleh DYMM Tuanku Syed Putra Jamalullail, Raja Perlis. Mesyuarat Majlis Raja-raja ke-125 pula diadakan pada 15 - 16 Oktober 2008 di Terengganu.

Fungsi Majlis Raja-Raja Melayu

Fungsi dan tugas majlis raja-raja melayu adalah seperti berikut:

Memilih Yang Dipertuan Agong dan Timbalan Yang Dipertuan Agong
Mempersetujui dan tidak mempersetujui supaya apa-apa perbuatan,amalan atau upacara agama meliputi seluruh Persekutuan
Melantik anggota-anggota Makhamah Khas
Memberi ampun,tunda hukum dan lega hukum atau meremitkan,menggantung atau meringankan hukuman-hukuman ke atas seseorang.
Melantik seorang wakil untuk menganggotai Majlis Angkatan Tentera dan Ahli Lembaga Pengelola Dewan Bahasa dan Pustaka.

Kedudukan Majlis Raja-raja

Sila rujuk Gambar di bawah :

Kuasa Majlis Raja-Raja

Pada 1983, pindaan untuk memindahkan kuasa mengisytiharkan darurat diserahkan kepada Perdana Menteri Malaysia. Bagaimanapun pindaan itu ditolak oleh Majlis Raja-Raja. Sebagai komprominya, Yang di-Pertuan Agong diberi kuasa memulangkan rang undang-undang ke Dewan Rakyat untuk dipertimbangkan semula.^[1] Pindaan Perlembagaan 1994 juga tidak mendapat perkenan Majlis Raja-Raja.

Kuasa raja melantik menteri besar merupakan kuasa formal sahaja. Tetapi dalam keadaan tidak menentu seperti di Perlis dan Perak pada 2008, kuasa raja akan menjadi sangat signifikan. Begitu juga di Terengganu dalam perlantikan Menteri Besar Terengganu 2008.

Anugerah Pelajaran DiRaja

Mesyuarat Majlis Raja-Raja Yang ke-145 (Hari Yang Kedua) pada 6 November 1988, telah bersetuju mewujudkan satu Anugerah Pelajaran DiRaja yang dikenali sebagai Pingat Jaya Cemerlang. Tujuan anugerah ini ialah untuk memberi pengiktirafan yang tertinggi dan dianugerahkan kepada seseorang graduan yang mana mutu dan hasil pencapaian akademiknya adalah yang terbaik dan memenuhi kriteria berikut:-

Keputusan peperiksaan keseluruhan;
Aktiviti kokurikulum;
Hadiah lain yang telah diperolehi;
Perakuan dan laporan dari Dekan Fakulti yang berkenaan;
Berkelakuan baik

Pingat Jaya Cemerlang ini mula diperkenalkan pada tahun 1989 untuk tujuh buah Institusi Pengajian Tinggi Awam (IPTA) iaitu dua orang graduan bagi tiap-tiap IPTA terdiri seorang Bumiputera dan seorang bukan Bumiputera Penerima anugerah adalah layak menerima:-

Sebuah pingat emas bernilai RM1,000;
Wang tunai RM1,000; dan
Sijil

Kadar bayaran wang tunai telah dinaikkan kepada RM2,500 seorang mulai tahun 1995 dan RM5,000 seorang mulai tahun 2009.

Pada tahun 2016, Tham Kuen Wei and Sofea Ghani dari Universiti Malaya menerima anugerah tersebut daripada Sultan Negeri Perak^[2]^[3], Sultan Nazrin Shah yang juga merupakan Canselor Universiti terulung Malaysia tersebut. Sehingga kini, hanya terdapat kurang daripada 600 penerima anugerah tersebut, di mana bilangannya lebih rendah daripada gelaran "Tan Sri" yang mempunyai 886 penerima pada tahun 2015.

Senarai sembilan Yang di-Pertuan Agong/Raja negeri-negeri Melayu

Nama	Ibu negeri	Bandar diraja	Kotaraya terbesar	Lagu negeri
Johor Darul Takzim	Johor Bahru	Bandar Maharani	Johor Bahru	Lagu Bangsa Johor
Kedah Darul Aman	Alor Setar	Anak Bukit	Sungai Petani	Allah Selamatkan Sultan Mahkota
Kelantan Darul Naim	Kota Bharu	Kubang Kerian	Kota Bharu	Selamat Sultan
Negeri Sembilan Darul Khusus	Seremban	Seri Menanti	Seremban	Berkatlah Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan
Pahang Darul Makmur	Kuantan	Pekan	Kuantan	Lagu Negeri Pahang
Perak Darul Ridzuan	Ipoh	Kuala Kangsar	Ipoh	Allah Lanjutkan Usia Sultan
Perlis Indera Kayangan	Kangar	Arau	Kangar	Amin Amin Ya Rabaljalil
Selangor Darul Ehsan	Shah Alam	Klang	Petaling Jaya	Duli Yang Maha Mulia
Terengganu Darul Iman	Kuala Terengganu	Kuala Terengganu	Kuala Terengganu	Lagu Kebangsaan Terengganu

Senerai sembilan bendera Yang di-Pertuan Agong/Raja negeri-negeri Melayu

Tarikh (abad)	Kegunaan	Perihal
sejak 1870	Bendera negeri Perlis Indera Kayangan.	Warna kuning melambangkan D.Y.M.M. Raja. Warna biru pula melambangkan rakyat. Bendera itu sendiri membawa makna kerjasama yang erat di antara Raja dengan Rakyat Baginda.
sejak 1912	Bendera negeri Kedah Darul Aman.	Merah ialah warna kebangsaan negeri Kedah yang turun-temurun. Padi maknanya negeri ini makmur dalam hal kehidupan. Anak bulan tanda negeri ini beragama Islam. Perisai pula maksudnya Raja ( Kerajaan ) sentiasa menjaga dan memelihara rakyatnya dan penduduk dalam negeri ini daripada kezaliman.
sejak 1879	Bendera negeri Perak Darul Ridzuan.	Bendera negeri Perak Darul Ridzuan mengandungi tiga warna berjalur putih, kuning dan hitam. Ketiga-tiga jalur ini sama lebarnya. Warna putih melambangkan kebesaran Duli Yang Maha Mulia Paduka Seri Sultan Perak Darul Ridzuan. Warna kuning melambangkan kebesaran Duli Yang Teramat Mulia Raja Muda Perak Darul Ridzuan. Warna hitam melambangkan kebesaran Duli Yang Maha Amat Mulia Raja Di Hilir Perak Darul Ridzuan.
sejak 1923	Bendera negeri Kelantan Darul Naim.	Latarbelakang berwarna merah maksudnya kejujuran penduduk negeri ini termasuk rakyat dan Raja yang memerintah. Lambang kebesaran berwarna putih itu tanda kesucian Raja negeri ini.
sejak 1947	Bendera negeri Terengganu Darul Iman.	Latarbelakang berwarna putih membawa maksud D.Y.M.M Sultan. Ia melingkari tanah hitam yang bermaksud rakyat. Ini bermakna Sultan adalah memberi perlindungan kepada seluruh rakyat Baginda. Anak bulan dan bintang tanda Agama Islam, agama negeri.
sejak 1903	Bendera negeri Pahang Darul Makmur.	Bendera negeri Pahang mengandungi dua warna iaitu putih di atas dan hitam di bawah. Kedua-duanya sama lebar. Hitam adalah warna kebesaran Bendahara melambangkan bahawa pada suatu ketika dahulu pemerintahan di negeri Pahang adalah seorang yang bertaraf Bendahara. Putih adalah melambangkan Raja. Tambahan warna putih di atas hitam ini membawa makna bahawa negeri Pahang adalah negeri yang mempunyai kedaulatan sendiri dan pemerintahan Beraja. Ini juga membawa erti bahawa negeri ini ada mempunyai keistimewaan-keistimewaan, undang-undang, adat istiadat, adat resam, tata susila serta kuasa-kuasa yang tertentu ada pada Raja sebagai sebuah negeri yang beraja dan berdaulat.
sejak 1965	Bendera negeri Selangor Darul Ehsan.	Empat bahagian yang berwarna kuning dan merah itu bermaksud daging dan darah iaitu unsur-unsur yang perlu untuk memberi jiwa dan tenaga kepada negeri ini. Bulan bintang pula ialah sebagai Agama Islam, agama rasmi negeri dan kesucian Agama Islam ditunjukkan dengan warna putih.
sejak 1895	Bendera negeri Negeri Sembilan Darul Khusus.	Warna kuning pada bendera membawa maksud D.Y.M.M. Raja. Bahagian tiga segi yang berwarna merah bermakna rakyat, sementara bahagian tiga segi yang berwarna hitam maksudnya Datuk-datuk Undang bagi Luak-luak yang menjadi bahagian-bahagian negeri ini.
sejak 1871	Bendera negeri Johor Darul Takzim.	Anak bulan dan bintang yang berwarna putih itu menandakan Raja yang berdaulat. Bahagian yang berwarna merah bermakna hulubalang yang mempertahankan negeri. Bahagian yang berwarna biru tua itu pula maksudnya Kerajaan Negeri.

Senerai sembilan jata Yang di-Pertuan Agong/Raja negeri-negeri Melayu

Tarikh digunapakai	Penggunaan	Keterangan atau jabaran
19--	Jata negeri Perlis Indera Kayangan	Perisai hijau yang mengandungi bunga kuning beras dan "Perlis" yang ditulis dalam Jawi, menyelubungi oleh bunga daripada dua batang padi hijau.
1975	Jata negeri Kedah Darul Aman	Perisai kuning yang mengandungi "Negeri Kedah" ditulis dalam Jawi, dengan bulan sabit hijau di bawah, kedua-dua menyelubungi oleh bunga daripada dua batang padi kuning.
19--	Identiti Perak Darul Ridzuan
1916	Jata negeri Kelantan Darul Naim	Bintang dan bulan sabit disokong oleh pasang lembing, keris dan meriam, semua yang sedang mendahului dengan mahkota kecil yang disokong oleh sepasang munjak dan membawa kitab yang mengandungi "Berserah Kepada Tuhan Kerajaan Kelantan" yang ditulis dalam Jawi.
1932	Jata Terengganu Darul Iman	Meterai bertitik mengandungi mahkota kecil, pedang, keris panjang, dua buku dan selendang, dengan "Terengganu" yang ditulis dalam tulisan Jawi di bahagian bawah dan mendahului dengan bintang dan bulan sabit, semua menyelubungi oleh garis bujur.
19--	Jata negeri Pahang Darul Makmur	Ketua lembing berpalang oleh dua bahagian teks yang ditulis di Jawi, disokong oleh sepasang gading dan berdasarkan tatal yang mengandungi "Negeri Pahang" yang ditulis dalam Rumi dan Jawi.
19--	Jata negeri Selangor Darul Ehsan
1895- 1908 1977- Kini	Jata Negeri Sembilan Darul Khusus	Perisai mengungguli oleh kakitangan didepani oleh pedang merah dan sarung merah; perisai itu mengandungi tiga band pepenjuru berwarna kuning, hitam dan merah, tala yang mengandungi "Negeri Sembilan" yang ditulis di Jawi yang memegang sembilan batang beras, dan bintang sembilan-bawah.
1860	Jata Johor Darul Takzim	Perisai mengandungi Bulan sabit dan bintang dan empat bintang, mendahului dengan mahkota kecil yang disokong oleh dua harimau dan berdasarkan petak dan kitab yang mengandungi "Kepada Allah Berserah" yang ditulis dalam Jawi.

Senerai sembilan lagu negeri Yang di-Pertuan Agong/Raja negeri-negeri Melayu

Bendera	Jata negeri	Nama	Lagu negeri
		Johor Darul Takzim	Lagu Bangsa Johor
		Kedah Darul Aman	Allah Selamatkan Sultan Mahkota
		Kelantan Darul Naim	Selamat Sultan
		Negeri Sembilan Darul Khusus	Berkatlah Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan
		Pahang Darul Makmur	Allah Selamatkan Sultan Kami
		Perak Darul Ridzuan	Allah Lanjutkan Usia Sultan
		Perlis Indera Kayangan	Amin Amin Ya Rabaljalil
		Selangor Darul Ehsan	Duli Yang Maha Mulia
		Terengganu Darul Iman	Lagu Selamat Sultan

Rujukan

Pautan luar

(Melayu) Pejabat Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja
(Melayu) Sistem Monarki Malaysia
(Inggeris) The Conference of Rulers

[1] Jangan hina raja-raja

[2] ttps://www.thestar.com.my/news/education/2016/10/23/top-honour-for-grads/

[3] ttps://www.pressreader.com/malaysia/new-straits-times/20170111/281509340874187

[1]

[2]

[3]

l b s Sistem beraja di Malaysia
Yang di-Pertuan Agong	Pertama · Ke-2 · Ke-3 · Ke-4 · Ke-5 · Ke-6 · Ke-7 · Ke-8 · Ke-9 · Ke-10 · Ke-11 · Ke-12 · Ke-13 · Ke-14 · Ke-15 · Ke-16 · Ke-17 (Terkini)
Raja negeri-negeri Melayu	Raja (Perlis) · Sultan (Selangor · Terengganu · Kedah · Kelantan · Pahang · Johor · Perak) · Yang di-Pertuan Besar (Negeri Sembilan)
Pemerintah negeri tidak beraja	Yang di-Pertua Negeri (Melaka · Pulau Pinang · Sabah · Sarawak)
Darjah kebesaran	Persekutuan · Negeri Sembilan · Selangor · Perlis · Terengganu · Kedah · Kelantan · Pahang · Johor · Perak · Melaka · Pulau Pinang · Sabah · Sarawak · Wilayah Persekutuan
Istana dan Pejabat Pentadbiran Diraja	Istana Negara - Istana Melawati (Malaysia) · Istana Arau (Perlis) · Istana Anak Bukit (Kedah) · Istana Alam Shah (Selangor) · Istana Iskandariah (Perak) · Istana Besar Seri Menanti (Negeri Sembilan) · Istana Abu Bakar (Pahang) · Istana Bukit Serene (Johor) · Istana Syarqiyyah (Terengganu) · Istana Balai Besar - Istana Telipot (Kelantan)
Majlis Raja-Raja · Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja