Seremban - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Seremban

Soghomban
Sungai Ujong
Seremban Soghomban Sungai Ujong
Bandar raya, ibu negeri dan ibu daerah
	Bandaraya Seremban
Transkripsi Lain-lain
• Jawi	سرمبن
	Jalan Dato' Bandar Tunggal
	Mohor
	Nama panggilan: S'ban, Bandaraya Beradat
	Cogan kata: Mampan, Bersih, Sejahtera
	Lokasi Seremban di Negeri Sembilan
	Seremban Seremban in Malaysia Seremban Seremban (Asia)
	Koordinat: 02°43′20″N 101°56′30″E / 2.72222°N 101.94167°EKoordinat: 02°43′20″N 101°56′30″E / 2.72222°N 101.94167°E
Negara	Malaysia
Negeri	Negeri Sembilan
Daerah	Daerah Seremban
Luak	Sungai Ujong
Ditubuhkan	1840
Diiktiraf status bandaraya	20 Januari 2020
Pentadbiran
• Ditadbir oleh	Majlis Bandaraya Seremban
• Datuk Bandar	Masri Razali
Keluasan
• Bandar raya, ibu negeri dan ibu daerah	959 km2 (370 batu persegi)
• Metro	2,980 km2 (1,150 batu persegi)
Aras	79 m (259 ft)
Penduduk (2010)
• Bandar raya, ibu negeri dan ibu daerah	555,935 (Kesembilan)
• Kepadatan	489.00/km2 (1,266.51/batu persegi)
• Metro	806,920
• Demonim	Orang Seremban
Zon waktu	UTC+8 (MST)
• Musim panas (DST)	Tidak tersedia
Poskod	70xxx to 75xxx
Waktu suria	UTC + 06:46:48
Kod panggilan kebangsaan	06
Nombor plat	Nxx (untuk semua kenderaan termasuk teksi)
ISO 3166-2	MY-14
Laman sesawang	www.mpsns.gov.my

Seremban (sebutan dalam loghat tempatan: Soghomban atau Somban; Jawi: ‏سرمبن‎code: ms is deprecated ‎) adalah sebuah bandar raya yang terletak di Negeri Sembilan, Semenanjung Malaysia. Terletak dalam daerah Seremban, Seremban merupakan ibu negeri bagi Negeri Sembilan, dan juga merupakan bandar terbesar di negeri itu. Pentadbiran bandar raya dikelolai oleh Majlis Bandaraya Seremban.

Seremban merupakan salah satu lokasi di dalam koridor Lembah Wawasan Malaysia, iaitu sebuah kawasan pembangunan yang meliputi bahagian barat Negeri Sembilan dari Nilai di utara sehingga Port Dickson di selatan. Terletak kira-kira 68 km ke selatan ibu negara Kuala Lumpur, 58 km ke selatan pusat pentadbiran kerajaan persekutuan Putrajaya dan 46 km dari Lapangan Terbang Antarabangsa Kuala Lumpur (KLIA), Seremban juga merupakan sebahagian daripada kawasan Konurbasi Pertumbuhan Nasional (NGC) dan Kuala Lumpur Raya (Inggeris: Greater Kuala Lumpur).

Sejarah

Seremban mula dibangunkan ketika penemuan bijih timah pada 1870-an sama seperti bandar-bandar besar lain di Semenanjung Malaysia. Penemuan bijih timah di kawasan berdekatan iaitu Rasah menunjukkan kedatangan imigran Arab, Melayu dan Cina untuk bekerja di lombong ini dan berniaga. Penduduk Melayu tempatan kebanyakannya bekerja sebagai petani dan keberatan untuk menempuhi cabaran-cabaran baru. Kota Seremban memiliki kesamaan dengan kota Bukittinggi.

Seremban yang awalnya dikenali sebagai Sungai Ujong membangun bukan sahaja sebagai kawasan perlombongan tetapi juga pusat perniagaan. Sungai Linggi merupakan satu-satunya laluan keluar untuk mengangkut bijih dan bekalan keluar dan masuk bandar. Pendapatan tidak hanya datang dari dagangan bijih timah tetapi juga dari kutipan cukai yang banyak yang tidak disukai para pedagang dan kolonial British di pelabuhan terdekat iaitu di Melaka.

Pembesar tempatan, Dato’ Kelana dan Dato’Bandar di Sungai Ujong berebut akan hak memungut cukai dan ketuanan dan penguasaan lombong-lombong tersebut. Kesengketaan tersebut membuka peluang kepada pengaruh Britih di Negeri Sembilan. Britih memihak kepada Dato’ Kelana setelah dijemput dan mengalahkan angkatan Dato’ Bandar yang kemudiannya dibuang ke Singapura. Sebagai tanda penghargaan kepada British yang telah membantu beliau menang dalam peperangan tersebut, Dato’ Kelana tiada pilihan lain selain menerima Residen British yang menjadi penasihatnya yang tidak berkaitan agama dan adat Melayu.

Captain Murray dilantik sebagai residen pertama dan kemudian tinggal di Channer Road, yang kini dinamakan Jalan Dato' Siamang Gagap. Sejurus selapas itu, penduduk Rasah mula berpindah berdekatan Channer Road bagi menjamin keselamatan dan pentadbiran yang teratur.^[3]

Geografi

Seremban terletak dalam 30 kilometer ke darat. Ia terletak dalam lembah Sungai Linggi, di pinggiran barat Banjaran Titiwangsa. Rupa buminya secara umumnya berbukit-bukit, dan tanahnya adalah tanah laterit merah, sesuai untuk peladangan getah dan kelapa sawit, dengan itu menjadikan Seremban sebagai pusat pertanian di Negeri Sembilan. Sejak pembinaan Seremban, Sungai Linggi memainkan peranan penting dalam pembangunan bandar ini. Ketika perlombongan bijih timah besar-besaran, Sungai Linggi merupakan jalan pengangkutan utama untuk pedagang bijih timah. Kini, ia merupakan sumber air utama di Seremban dan Negeri Sembilan.

Cuaca

Iklim Seremban adalah seperti juga di kebanyakkan tempat di semenanjung, secara umumnya panas dan lembab sepanjang tahun dengan suhu min dalam 27-30 darjah celcius. Hujan turun kebanyakannya pada perubahan monsun April dan Oktober. Cuaca kekal kering pada bulan-bulan lain dengan sekali-sekala hujan^{[perlu rujukan]}

Pengangkutan

Rel

Pembinaan perhubungan kereta api mula dijalankan sekitar lewat 1890-an sebagai hentian bagi aliran Kuala Lumpur-Singapura, sehingga sekarang, Stesen Seremban masih menjadi hentian yang penting. Stesen Seremban menjadi hentian kereta api penting dalam Laluan Seremban bagi perkhidmatan KTM Komuter yang menghubungkan Kuala Lumpur dan Lembah Klang.^[4] Seremban juga menjadi terminal untuk laluan cabang Seremban-Port Dickson namun telah ditamatkan operasi pada tahun 2008.

Jalan raya

Laluan Persekutuan Malaysia 1 , jalan raya yang tertua di Malaysia yang menghubungkan bandar-bandar utama di pantai barat Semenanjung Malaysia turut melalui Seremban. Jalan tersebut menghubungkan Seremban dengan bandar-bandar berdekatan seperti Rembau dan Tampin di selatan dan Kajang, Selangor di utara. Seremban juga menjadi penghubung ke Kuala Klawang dan Kuala Pilah ke timur dan bandar pelancongan Port Dickson di barat. Lebuhraya Utara-Selatan Jajaran Selatan melalui Seremban. Seremban dihubungkan dengan bandar-bandar lain seperti Melaka dan Johor Bahru ke selatan dan Kuala Lumpur ke utara. Terdapat tiga persimpangan jalan raya bertingkat yang menghubungkan Seremban melalui EXIT 218 Persimpangan Seremban, EXIT 219 Persimpangan Port Dickson dan EXIT 220 Persimpangan Senawang.^[5]

Tempat menarik

Dataran Seremban

Dataran Seremban yang menghiasi pintu masuk utama ke bandar Seremban mulai mengamit perhatian dan menjadi kawasan tumpuan pengunjung yang popular. Kawasan lapang yang selesa, pancuran air yang menenangkan, lampu hiasan yang indah, sesuai dijadikan persinggahan bagi melepaskan lelah selepas penat berjalan melawat Seremban. Di kawasan Dataran Seremban juga terdirinya tiang bendera Malaysia yang tertinggi di Negeri Sembilan iaitu mencecah hampir 100 kaki.^[6]

Kompleks Kraf Negeri Sembilan

Kompleks Kraf ini dibina bagi memelihara kekayaan budaya dan warisan masyarakat Negeri Sembilan. Hasil kraftangan yang halus ini turut dipamerkan dan dijual di kompleks ini. Kompleks Kraf yang terletak di Jalan Dato Abdul Kadir, Seremban ini diuruskan oleh Perbadanan Kraftangan Negeri Sembilan turut menempatkan hasil kraftangan dari seluruh Negeri Sembilan. Pembukaan cawangan keenam Karyaneka Kraf Boutique di kompleks tersebut turut menyumbang kepada kepelbagaian pilihan kraf Malaysia untuk jualan. Kebanyakan kraftangan yang terdapat di sini dibuat di pusat inkubator dan latihan usahawan kraftangan Kuala Pilah.^[7]

Ladang Burung Unta

Terkenal sebagai pusat riadah untuk seisi keluarga, Jelita Ostrich Show Farm di Jalan Jelebu bukan saja membiakkan burung berkenaan, malah menggunakan segala kelebihan yang ada pada haiwan tersebut.

Muzium Negeri

Muzium Negeri Sembilan telah ditubuhkan pada tahun 1953 iaitu apabila Yam Tuan ke-8, Tuanku Abdul Rahman memberikan kebenaran supaya Istana Ampang Tinggi Kuala Pilah dipindahkan ke Taman Bunga di Jalan Dato' Hamzah, Seremban dan dijadikan sebagai Muzium Negeri. Tutup setiap Isnin.

Taman Tasik Seremban

Taman Tasik Seremban merupakan pusat rekreasi dan riadah paling popular di Seremban yang berjaya menarik perhatian ramai pengunjung terutamanya pada hari cuti dan hujung minggu. Taman Tasik ini merupakan salah satu dari taman tasik semulajadi yang tertua di Malaysia. Lokasi yang sesuai, mudah dikunjungi dan selamat untuk seisi keluarga menjadikan taman ini pilihan popular para pengunjung.^[8]

Taman Budaya

Taman Rekreasi Seremban 2

Taman yang dibuka tahun 2005 ini menyediakan pelbagai aktiviti, daripada trek riadah, gimnasium serta gelanggang bola keranjang, futsal dan badminton. Ia juga sesuai pada mereka yang ingin merehatkan fikiran bersama keluarga sambil menyaksikan pancuran air terjun dari bangku rehat atau wakaf yang disediakan.

Taman Malaysia

Seremban International Golf Club (SIGC)

Merupakan sebuah lapangan golf bertaraf antarabangsa di Ampangan, salah satu subbandar Seremban.

Bandar kembar

Seremban mempunyai dua bandar kembar.

Bukittinggi, Indonesia^[9]
Izumi, Jepun.^[10]

Rumah ibadat

Islam

Masjid Jamek, Jalan Tun Dr. Ismail, Seremban Masjid Jamek Seremban terletak di Jalan Tun Dr. Ismail. Masjid ini dibina pada tahun 1900 dan diasaskan oleh Kerajaan Negeri Sembilan. Masjid ini boleh memuatkan 1,000 orang jemaah. Tapak masjid ini telah diwakafkan oleh keluarga Sheikh Abdul Kadir.
Pusat Dakwah Islamiah, Paroi Perletakan batu asas telah dilakukan pada tahun 1990. Terdapat 2 fasa pembinaannya iaitu fasa 1 : pembinaan sebuah dewan besar, 2 buah dewan makan , 1 dewan teater, 10 bilik kuliah, sebuah bilik VIP dan sebuah bilik menunggu. Bangunan ini siap sepenuhnya dan mula digunakan pada 1 April 1995. Fasa 2 : surau dan 2 buah blok asrama. Ia siap dan digunakan pada Mac 1998. Perasmian telah disempurnakan oleh Menteri Besar Negeri Sembilan ketika itu Pada 24 Jun 1999. Dan fasa 3: blok pentadbiran telah siap pada Disember 2004 dan mula digunakan pada Mac 2005.
Masjid Negeri Masjid Negeri terletak di Jalan Dato' Hamzah. Masjid ini dibina pada tahun 1966 dan boleh memuatkan jemaah seramai 3,000 orang dalam satu masa. Tapak masjid ini telah diwakafkan oleh kerajaan negeri. Ia telah dirasmikan oleh Yang DiPertuan Besar Negeri Sembilan pada hari Jumaat, 24 November 1967.
Masjid Jamek Dato' Klana Petra Sendeng Nama asal masjid ini ialah Masjid Jamek Ampangan, Seremban yang terletak di Jalan Jelebu. Masjid ini dibina pada tahun 1928 yang diasaskan oleh YM Dato' Kelana Putra Maamor bin Kasim, Undang Luak Sungai Ujong pada ketika itu. Selepas dibaik pulih pada tahun 1963, 1978 dan 1991, masjid itu kini boleh memuatkan lebih kurang 1,500 jemaah berbanding 300 jemaah sebelum dibaik pulih. Tapak Masjid ini telah diwakafkan oleh Allahyarham Tok Mukim.
Masjid Sikamat, Seremban^[11]

Hindu

Kuil Sri Balathandayuthapani, Jalan Yam Tuan Kuil ini dibina pada 1819 dan telah diubahsuai pada tahun 2005. Kuil ini terletak hanya 2km dari Bandar Seremban . Ia menjadi tumpuan dikalangan masyarakat India di Seremban terutamanya ketika sambutan Thaipusam dan perayaan-perayaan lain.

Kristian

Gereja Visitation, Jalan Yam Tuan Gereja ini dibina pada sekitar antara tahun 1883 dan 1885 selepas pihak kerajaan British membenarkan tanah tersebut dijadikan kawasan gereja untuk penduduk di Sungei Ujong melalui usaha Paderi Hector Letessier.^[12]

Buddha

Tokong Tong Tien Koon , Temiang
Tokong Liet Sing Koong, Jalan Kapitan Tam Yeong^[13]

Infrastruktur

Kesihatan

Seremban mempunyai beberapa buah hospital dan pusat perubatan, termasuk hospital kerajaan dan hospital milik swasta.

Hospital Tuanku Ja'afar, dahulunya dikenali sebagai Hospital Besar Seremban merupakan sebuah hospital negeri dan hospital rujukan bagi Negeri Sembilan. Dibina pada tahun 1930 dengan jumlah kapasiti 800 katil dan 20 kepakaran klinikal dengan pelbagai perkhidmatan sokongan. Terletak di Bukit Rasah, Seremban, hospital yang memiliki keluasan kawasan tanah seluas 212 ekar (0.86 km²).

Hospital lain termasuk Pusat Perubatan Columbia Asia, yang dibuka pada tahun 1999 dan kini mempunyai 80 katil dan menawarkan pesakit luar dan pesakit dalam perkhidmatan pakar, klinik 24 jam dan perkhidmatan kecemasan.

Pada tahun 2004 sebuah hospital baru telah ditubuhkan, Hospital Pakar Seremban yang mempunyai jumlah kapasiti sebanyak 109 katil. Hospital yang terletak di pinggir bandar Seremban di belakang Muzium Negeri.

Hospital Bersalin Cina Negeri Sembilan juga merupakan hospital swasta yang mempunyai 75 katil. Ia terletak di Jalan Tun Ismail.

Terdapat juga sebuah hospital di Senawang, Hospital Pakar Senawang (SSH) dengan mempunyai sebanyak 101 katil yang dibuka pada tahun 2008.

Politik

Pihak Berkuasa Tempatan (PBT)

Kawasan di dalam daerah Seremban di bawah pentadbiran Majlis Bandaraya Seremban (MBS) yang dinaik taraf pada tahun 2020.

Ahli Parlimen

Ahli Parlimen Seremban
- YB Tuan Loke Siew Fook

Ahli Parlimen Rasah
- YB Tuan Cha Kee Chin

Ahli Parlimen Rembau
- YB Dato' Seri Utama Mohamad Hassan

Ahli Dewan Negeri (ADN)

ADUN Lenggeng
- YB Tuan Mohd Asna Amin

ADUN Nilai
- YB Tuan Arul Kumar Jambunathan

ADUN Lobak
- YB Tuan Chew Seh Yong

ADUN Temiang
- YB Tuan Ng Chin Tsai

ADUN Sikamat
- YAB Dato' Seri Utama Aminuddin Harun

ADUN Ampangan
- YB Puan Tengku Zamrah Tengku Sulaiman

ADUN Labu
- YB Tuan Mohamad Hanifah Abu Baker

ADUN Bukit Kepayang
- YB Puan Nicole Tan Lee Koon

ADUN Rahang
- YB Tuan Desmond Sian Meow Kong

ADUN Mambau
- YB Tuan Yap Yew Weng

ADUN Seremban Jaya
- YB Tuan Gunasekaren Palasamy

ADUN Paroi
- YB Tuan Kamarol Ridzuan Md Zain

ADUN Rantau
- YB Dato' Seri Utama Mohamad Hassan

Rujukan

^ "Seremban Urban Area" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-12-30. Dicapai pada 2014-11-23.
^ Helders, Stefan. "Metropolitan areas in Malaysia". World Gazetteer. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-12-05. Dicapai pada 4 December 2007.
^ :: Majlis Perbandaran Seremban, Negeri Sembilan, MALAYSIA ::
^ "Komuter Routes in Malaysia" [Laluan Komuter di Malaysia]. Keretapi Tanah Melayu (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada Oktober 20, 2018. Dicapai pada 31 Oktober 2021.
^ Administrator. "Toll Abbreviation" [Singkatan Tol]. PLUS Malaysia Berhad. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-12-09. Dicapai pada 2018-11-23.
^ Dataran Seremban
^ Kompleks Kraf
^ Taman Tasik Seremban
^ "Bukittinggi: Jabaran Rencana Kota Kembar" (dalam bahasa Indonesia). Bukittinggi Department. Dicapai pada 10 July 2013.
^ "Seremban dan Izumi di Jepun kini bandar berkembar". Harian Metro.
^ Masjid di Seremban
^ "History of the Church". www.visitationseremban.org. Dicapai pada 2023-11-06.
^ Kuil dan tokong di Seremban

Pautan luar

KERAJAAN NEGERI SEMBILAN
Negeri State Library
Seremban Maya
Majlis Perbandaran Seremban Diarkibkan 2013-12-03 di Wayback Machine

[1] "Seremban Urban Area" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-12-30. Dicapai pada 2014-11-23.

[Metropolitan_areas_in_Malaysia-2] Helders, Stefan. "Metropolitan areas in Malaysia". World Gazetteer. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-12-05. Dicapai pada 4 December 2007.

[3] :: Majlis Perbandaran Seremban, Negeri Sembilan, MALAYSIA ::

[4] "Komuter Routes in Malaysia" [Laluan Komuter di Malaysia]. Keretapi Tanah Melayu (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada Oktober 20, 2018. Dicapai pada 31 Oktober 2021.

[5] Administrator. "Toll Abbreviation" [Singkatan Tol]. PLUS Malaysia Berhad. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-12-09. Dicapai pada 2018-11-23.

[6] Dataran Seremban

[7] Kompleks Kraf

[8] Taman Tasik Seremban

[9] "Bukittinggi: Jabaran Rencana Kota Kembar" (dalam bahasa Indonesia). Bukittinggi Department. Dicapai pada 10 July 2013.

[10] "Seremban dan Izumi di Jepun kini bandar berkembar". Harian Metro.

[11] Masjid di Seremban

[12] "History of the Church". www.visitationseremban.org. Dicapai pada 2023-11-06.

[13] Kuil dan tokong di Seremban

[2]

[1]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Mantin/Setul, Negeri Sembilan	Sikamat/Kuala Klawang, Negeri Sembilan	Panchor, Negeri Sembilan
Nilai/Pajam, Negeri Sembilan		Ampangan/Paroi/Kuala Pilah, Negeri Sembilan
	Seremban

Felda Sendayan/Felda LBJ, Negeri Sembilan	Rasah/Port Dickson, Negeri Sembilan	Rahang/Senawang, Negeri Sembilan

l b s Seremban
Mukim	Ampangan Labu Lenggeng Pantai Rantau Rasah Seremban Setul
Bandar	Seremban Seremban 3 Seremban Utama Mantin Utama Bandar Baru Enstek Kota Sri Mas Nilai Utama Sri Sendayan
Pekan	Broga Ulu Beranang Labu Lenggeng Mambau Nilai Mantin Pajam Rantau Tiroi Panchor Taman Seremban Rahang Baru Paroi Bukit Kepayang Dusun Setia Sungai Gadut Pekan Bukti Sikamat Shah Bandar Setul Ulu Temiang Paroi Jaya Rasah Jaya Senawang Seremban Jaya
Bekas tanah rancangan	FELDA Sendayan FELDA L.B. Johnson
Negeri Sembilan