Pilihan raya kecil kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN) Batang Ai di Sarawak akan diadakan 7 April 2009 serentak dengan Pilihan raya kecil Bukit Gantang dan Pilihan raya kecil Bukit Selambau.
Latar belakang
Pada 24 Februari 2009, kerusi Dewan Undangan Negeri (DUN), Batang Ai kosong ekoran kematian penyandangnya, Datuk Dublin Unting Ak. Ingkot daripada Barisan Nasional (BN).[1] Unting, yang merupakan Menteri Muda Pertanian dan Menteri Muda Sukan Sarawak, meninggal dunia di Pusat Perubatan Pakar Normah, pada pukul 1.25 pagi akibat serangan angin ahmar yang dialaminya sejak 22 Mei 2008. Pada pilihan raya negeri Mei 2006, beliau menewaskan Nicholas Bawin Anggat dari Parti Kebangsaan Sarawak (SNAP) dengan majoriti 806 undi.[2]
Profil Parlimen
| Tahun | Ahli Parlimen | Parti | Lawan | Parti Lawan | Majoriti |
|---|---|---|---|---|---|
| 1970 | David Kelambu Ak. Jemut | SNAP | |||
| 1974 | David Kelambu Ak. Jemut | SNAP | |||
| 1979 | Sylvester Langit | SNAP | David Kelambu a Jemut | ||
| 1982 | Mikai Mandau | BEBAS | Albert Kelinsing Manau | ||
| 1991 | Datuk Dublin Unting Ak. Ingkot | Mikai Mandau |  BN |
83 | |
| 1996 | Datuk Dublin Unting Ak. Ingkot | BN-PBDS |
Albert Klinsing Ak. Manau | BEBAS | 2,555 |
| 2001 | Datuk Dublin Unting Ak. Ingkot | BN-PBDS |
Menang Tanpa Bertanding | - | - |
| 2006 | Datuk Dublin Unting Ak. Ingkot | BN-PBDS |
Nicholas Bawin Anak Anggat | SNAP | 806 |
Calon bertanding
| Nama calon | Parti | |||
|---|---|---|---|---|
| Malcom Mussen Lamoh |  Barisan Nasional-Parti Rakyat Sarawak (PRS)
| |||
| Jawah Gerang |  Parti Keadilan Rakyat (PKR)
| |||
Calon Barisan Nasional
Pada 14 Mac 2009, BN Sarawak sebulat suara telah memilih calon BN adalah dari Parti Rakyat Sarawak (PRS) manakala Presiden PRS, Datuk Seri Dr James Jemut Masing berkata PRS telah mencalonkan Malcom Mussen Lamoh, jurutera di Jabatan Pertanian.[3]
Calon Pakatan Rakyat
Pada mulanya Nicholas Bawin Anggat, pengerusi PKR Batang Ai serta bekas anggota Parlimen Lubok Antu selama lima penggal Jawah Gerang, yang menyertai PKR pada Disember 2008, menjadi tumpuan kerana seorang daripada mereka dispekulasi akan dipilih untuk menentang BN.[4] Kemudian, pada 23 Mac 2009 secara rasminya Jawah Gerang menjadi calon PKR pada pilihan raya ini.[5]
Calon lain
Seorang penerbit majalah budaya, pendidikan dan hiburan Iban, Johnny anak Chuat, menawarkan diri sebagai calon bebas pada 20 Mac 2009. Beliau berasal dari Batang Lemanak, Lubuk Antu, Sarawak.[6] Namun beliau tidak menghantar borang pencalonan semasa hari penamaan calon tetapi menyokong pula calon dari PKR.
Suasana pilihan raya
Pra pilihan raya
Pakatan Rakyat tidak berpuas hati dengan Kementerian Dalam Negeri menggantung dua akhbar Pakatan Rakyat selama tiga bulan. PR menganggap tindakan menggangtung akhbar rasmi PAS, Harakah dan akhbar rasmi PKR, Suara Keadilan secara langsung menghalang kempen media kedua-dua parti bagi menghadapi tiga pilihanraya kecil.[7] Kementerian Dalam Negeri berkata Harakah milik PAS dan Suara Keadilan milik Parti Keadilan Rakyat (PKR) didapati kerap kali mengeluarkan artikel yang mempersoalkan kedudukan raja-raja selain cenderung mengsensasikan berita-berita yang berunsur fitnah dan mengelirukan yang mewujudkan salah faham di kalangan masyarakat.[8]
Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Najib Tun Razak berkata, pendekatan projek pembangunan ‘mi segera’ yang setiap kali dijalankan UMNO dan Barisan Nasional dalam masa kempen pilihan raya tidak diamalkan di tiga pilihan raya kecil 2009 kerana usaha membantu rakyat miskin merupakan tugas berterusan dan melibatkan pembangunan bersepadu dalam jangka panjang.[9]
Hari penamaan calon
Pada mulanya tiga calon menyatakan hasrat, namun hanya dua orang yang menghantar borang pencalonan iaitu calon dari Barisan Nasional dan Parti Keadilan Rakyat menjadikan perlawanan satu lawan satu.
Kempen pilihan raya
Akibat akhbar mereka digantung, PAS dan PKR masing-masing menerbitkan akhbar pengganti yang diberi nama Hujah dan Suara Keamanan.[10] Walau bagaimanapun, selelah Perdana Menteri baru menjawat jawatannya pada 3 April 2009, larangan kedua-dua akhbar itu ditarik balik. Selain itu beliau juga membebaskan 13 tahanan ISA di Perak.[11]
Kementerian Dalam Negeri (KDN) mengatakan isu pembunuhan Altantuya Shaariibuu dan keputusan Sultan Perak dilarang untuk dibangkitkan oleh parti-parti yang bertanding dalam kempen tiga pilihanraya kecil di Bukit Gantang, Bukit Selambau dan Batang Ai. Syarat baru itu dinyatakan sebagai perkara 3.5 dan 3.6. Syarat 3.5 mengatakan bahawa penceramah tidak boleh menghasut serta mempersoal keputusan yang dibuat oleh Institusi Raja manakala syarat 3.6 pula berkata 'tidak boleh sentuh isu Altantuya, isu perkauman dan isu keagamaan'. Dalam pada itu, syarat 3.7 pula berkata, 'kehadiran orang ramai adalah tanggungjawab pihak penganjur untuk mengawal mereka, jika kehadiran melimpah hingga di luar kawasan permit yang dipohon, pihak polis akan mengambil tindakan'.[12]
Hari pengundian
Kedua-dua calon mempunyai hak untuk mengundi pada pilihan raya kali ini. Calon Barisan Nasional (BN) Malcolm Mussen Lamoh mengundi di Rumah Renggiev Bukong manakala calon Parti Keadilan Rakyat (PKR), Jawah Gerang mengundi di SK Nanga Kumpang, Engkilili.[13]
Keputusan pilihan raya
| Parti | Calon | Undian | % | ±% | |
|---|---|---|---|---|---|
| BN-PRS
|
Malcom Mussen Lamoh | 3,907 | - | ||
| PKR
|
Jawah Gerang | 2,053 | - | ||
| undi rosak | 59 | - | |||
| Majoriti | 1,854 | - | |||
| Peratusan mengundi | 6,019 | 75.32 | - | ||
Rentetan
Portal berita Malaysiakini pada 11 Julai 2009 melaporkan Presiden PAS Datuk Seri Abdul Hadi Awang menyalahkan kekalahan pembangkang pada pilihan raya kecil Dewan Undangan Negeri Batang Ai disebabkan pengundi yang memakai cawat tidak tahu mengundi dengan betul.
Pada 24 Julai 2009, Timbalan Ketua Menteri Sarawak, Tan Sri Alfred Jabu mahu Hadi meminta maaf kepada masyarakat Iban, terutamanya di Lubok Antu. Cawat tidak lagi dipakai kecuali semasa persembahan tarian tradisional dan semasa pakaian tradisional dipamerkan.[14]
Rujukan
- ^ ADUN Batang Ai meninggal dunia - Utusan Online
- ^ Pilihan raya kecil DUN Batang Ai serentak 7 April - MStar Online
- ^ Malcom Mussen Lamoh Calon Bagi Batang Ai? - Bernama
- ^ BN Bakal Hadapi Pertarungan Sengit Di Batang Ai? - Bernama
- ^ Jawah Gerang Calon PKR Bagi Pilihan Raya Kecil Batang Ai - Bernama
- ^ Penerbit Majalah Iban Berhasrat Tandingi Pilihan Raya Batang Ai - Bernama
- ^ Harakah digantung tiga bulan - Harakahdaily
- ^ KDN Gantung Permit Akhbar PAS Dan PKR - Bernama
- ^ Tiada projek ‘mi segera’ - Utusan Online
- ^ Akhbar PKR: P'raya kecil 'kubur BN' - Malaysiakini
- ^ Najib Mulakan Era Baru Dengan Membebaskan Tahanan ISA - Bernama
- ^ ALarangan sentuh isu Sultan Perak, Altantuya di 3 pilihan raya kecil - MStar Online
- ^ Suasana Pilihan raya DUN Batang Ai - MStar
- ^ Iban Tuntut Permohonan Maaf Bagi Kenyataan Menghina - Jabu
Pilihan raya kecil selepas PRU-12 | |
|---|---|
| Parlimen | |
| DUN | |
.svg){kind=small}
