Tidak ada referer, pengunjung mungkin datang langsung atau referer diblokir.ls. Chongqing - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas
Lifestyle Khazanah Profil Baru Dram Lists Ensiklopedia
Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
  2. Ensiklopedia Bebas
  3. Chongqing - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas
Chongqing - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas
Koordinat: 29°33′49″N 106°33′1″E / 29.56361°N 106.55028°E / 29.56361; 106.55028
Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Chongqing
重庆
Perbandaran (Wilayah yang ditadbir secara langsung oleh China)
Daerah Yuzhong
Muzium Seni Chongqing
Stesen Liziba
Kawasan Pusat Perniagaan Jiefangbei
Gaung Qutang
Dewan Huguang Huiguan
Dewan Besar Rakyat Chongqing
Map
Lokasi Perbandaran Chongqing dalam China
Lokasi Perbandaran Chongqing dalam China
Koordinat (Pentadbiran perbandaran Chongqing): 29°33′49″N 106°33′1″E / 29.56361°N 106.55028°E / 29.56361; 106.55028
NegaraChina
Diasaskansekitar 316 SM
Dipisahkan daripada Sichuan14 Mac 1997
Kerusi perbandaranDaerah Yuzhong
Bahagian 
 
- Peringkat daerah

- Peringkat perbandaran kecil		26 daerah, 12 kawasan
Pentadbiran
 • JenisPerbandaran (Ditadbir secara langsung)
 • BadanKongres Rakyat Perbandaran Chongqing
 • Setiausaha PartiYuan Jiajun
 • Pengerusi KongresWang Jiong
 • Datuk BandarHu Henghua
 • Pengerusi CPPCC PerbandaranCheng Lihua
 • Wakil Kongres Rakyat Kebangsaan58 orang wakil
Keluasan
 • Perbandaran82,403 km2 (31,816 batu persegi)
 • Kawasan yang dibangunkan5,472.8 km2 (2,113.1 batu persegi)
Aras
244 m (801 ft)
Aras tertinggi
(Yintiao Ling (阴条岭))
2,797 m (9,177 ft)
Penduduk
 (Banci 2020 (jumlah), 2018 (lain-lain))
 • Perbandaran32,054,159
 • Kepadatan390/km2 (1,000/batu persegi)
 • Bandar
22,251,500
 • Penduduk kawasan dibangunkan
9,580,770
 • Kepadatan Penduduk kawasan dibangunkan1,800/km2 (4,500/batu persegi)
KDNK (2023)
 • PerbandaranCN¥ 3,015 bilion (kedudukan ke-17)
AS$ 428 bilion
 • Setiap kapitaCN¥ 94,135 (kedudukan ke-10)
AS$ 13,359
Zon waktuUTC+8 (Waktu Piawai China (CST))
Poskod
400000–409900
Kod kawasan23
Kod ISO 3166CN-CQ
Pertumbuhan▲2.6%
SingkatanCQ / 渝 (Yú)
IklimIklim subtropika lembap (Cfa)
Indeks Pembangunan Manusia (HDI) (2022)0.795 (kedudukan ke-9) – tinggi
Laman sesawang
Simbol
BungaCamellia japonica[1]
PokokFicus lacor[2]
Chongqing
"Chongqing" dalam aksara Cina Ringkas (atas) dan Tradisional (bawah)
Tulisan Cina Ringkas重庆
Tulisan Cina Tradisional重慶
Hanyu PinyinChóngqìng
PosChungking
Maksud harfiah"Perayaan Berganda"

Chongqing (Bahasa Cina: 重庆 Chóngqìng; tʂʰʊ̌ŋ.tɕʰîŋ), juga dikenali secara rasmi sebagai Chungking pada zaman dahulu, adalah sebuah wilayah pentadbiran terus di China Barat Daya. Chongqing adalah salah satu daripada empat wilayah pentadbiran terus yang diuruskan secara langsung oleh kerajaan pusat China, bersama-sama Beijing, Shanghai, dan Tianjin. Ia satu-satunya wilayah pentadbiran terus yang terletak jauh di pedalaman. Wilayah ini merangkumi kawasan luas bersaiz hampir sama dengan Austria, termasuk beberapa kawasan bandar yang berasingan selain Chongqing sendiri. Oleh kerana klasifikasi ini, Chongqing adalah bandar dengan populasi tertinggi di dunia bagi kawasan bandar yang diurus secara pentadbiran, walaupun bukan kawasan bandar yang paling padat penduduknya.

Wilayah Chongqing adalah satu-satunya bandar di China dengan jumlah penduduk melebihi 30 juta; walau bagaimanapun jumlah ini merangkumi juga populasi luar bandar yang besar. Pada tahun 2020, Chongqing melebihi Shanghai sebagai wilayah pentadbiran dengan populasi bandar terbesar di China; sehingga tahun 2023, populasi bandarannya mencapai 22.87 juta. Wilayah ini mengandungi 26 daerah, 8 daerah kecil, dan 4 daerah autonomi. Bandar ini berperanan sebagai ibu negara semasa perang Republik China dalam Perang Sino-Jepun Kedua (1937–1945). Pada 14 Mac 1997, wilayah ini dipisahkan dari provinsi Sichuan dengan tujuan memajukan pembangunan di bahagian tengah dan barat China.

Chongqing adalah salah satu bandar utama nasional China. Ia merupakan pusat ekonomi di Lembangan Sungai Yangtze dan pangkalan penting bagi inisiatif Belt and Road. Lapangan terbang antarabangsa Chongqing Jiangbei adalah lapangan terbang kedua paling sibuk di China dan salah satu dari 50 lapangan terbang paling sibuk di dunia. Sistem monorel bandar ini adalah yang terpanjang dan paling sibuk di dunia dengan 70 stesen. Chongqing diiktiraf sebagai bandar kelas Beta global. Ia juga merupakan ibu pejabat Changan Automobile, salah satu pengeluar kereta terbesar di China. Sehingga 2023, bandar ini mempunyai 12 perwakilan asing, kelima tertinggi di China selepas Beijing, Shanghai, Guangzhou, dan Chengdu. Chongqing juga merupakan antara 40 bandar teratas dunia dari segi keluaran penyelidikan saintifik. Wilayah ini mempunyai beberapa universiti terkenal seperti Universiti Chongqing, Universiti Southwest, dan Universiti Pos dan Telekomunikasi Chongqing.

Sejarah

Rencana utama: Sejarah Chongqing

Zaman kuno

Lokasi Chongqing berkait rapat dengan Negeri Ba. Ibu kotanya mula-mula dinamakan Jiangzhou (江州).[3]

Zaman Empayar

Jiangzhou kekal di bawah pemerintahan Qin Shi Huang semasa Dinasti Qin, pengganti Negeri Qin, serta di bawah pemerintahan maharaja-maharaja Dinasti Han. Jiangzhou kemudiannya dinamakan semula semasa Dinasti Utara dan Selatan sebagai Prefektur Chu (楚州), kemudian pada tahun 581 M (Dinasti Sui) kepada Prefektur Yu (渝州), dan kemudiannya pada 1102 semasa Dinasti Song Utara kepada Prefektur Gong (恭州).[4] Nama Yu masih digunakan sehingga kini sebagai singkatan untuk Chongqing, juga untuk pusat bandar sejarahnya di mana bandar lama pernah terletak; kawasan ini dinamakan Yuzhong (渝中, Yu Tengah).[3] Nama semasa, Chongqing, diterima pada 1189, selepas Putera Zhao Dun dari Dinasti Song Selatan menggambarkan pertabalannya sebagai raja dan kemudian maharaja Guangzong sebagai "perayaan berganda" (Cina ringkas: 双重喜庆; Cina tradisional: 雙重喜慶; pinyin: shuāngchóng xǐqìng atau ringkasnya chóngqìng). Untuk menandakan pertabalannya, Prefektur Yu ditukar menjadi Chongqing Fu.

Pada 1362 (semasa Dinasti Yuan), Ming Yuzhen, seorang pemimpin pemberontak petani, menubuhkan Kerajaan Daxia (大夏) di Chongqing untuk masa singkat.[5] Pada 1621 (semasa Dinasti Ming), sebuah kerajaan singkat bernama Daliang (大梁) ditubuhkan oleh She Chongming (奢崇明) dengan Chongqing sebagai ibu kotanya.[6] Pada 1644, selepas kejatuhan Dinasti Ming kepada tentera pemberontak, Chongqing bersama seluruh Sichuan ditawan oleh Zhang Xianzhong, yang dikatakan membunuh ramai penduduk di Sichuan dan menyebabkan kawasan itu kosong sebahagiannya kerana ramai penduduk melarikan diri. Kemudian, Manchu menakluk wilayah ini, dan semasa Dinasti Qing, imigrasi ke Chongqing dan Sichuan berlaku dengan sokongan maharaja Qing.[7]

Pada 1890, Konsulat Jeneral British dibuka di Chongqing.[8] Tahun berikutnya, bandar ini menjadi pelabuhan perdagangan dalam tanah pertama yang dibuka kepada orang asing, dengan syarat kapal asing tidak boleh berniaga sehingga kapal stim milik Cina berjaya menaiki Sungai Yangtze. Sekatan ini dimansuhkan oleh Perjanjian Shimonoseki pada 1895, yang membuka bandar dengan syarat yang sama seperti pelabuhan lain, walaupun kapal stim tidak sampai ke sini tanpa bantuan manusia mengheret sehingga tahun 1907.[9] Dari 1896 hingga 1904, konsulat Amerika, Jerman, Perancis, dan Jepun dibuka di Chongqing.[10][11][12][13]

Ibu kota sementara semasa perang Republik China

Suasana jalan di Chongqing, sekitar tahun 1944

Semasa dan selepas Perang Sino-Jepun Kedua, dari November 1937 hingga Mei 1946, Chongqing menjadi ibu kota sementara Ketua Tentera Chiang Kai-shek. Selepas Ketua Tentera dan tentera yang masih tinggal berlindung di situ setelah berundur pada 1938 dari ibu kota sebelumnya di Wuhan, bandar ini diisytiharkan secara rasmi sebagai ibu kota kedua (陪都; péidū; p'ei2-tu1) pada 6 September 1940.[14] Selepas Britain, Amerika Syarikat, dan sekutu lain memasuki perang di Asia pada Disember 1941, salah seorang timbalan komander operasi di Asia Tenggara (Komando Asia Tenggara SEAC), Joseph Stilwell, berpangkalan di bandar ini.

Bandar ini juga dilawati oleh Lord Louis Mountbatten, Komander Tertinggi SEAC yang berpangkalan di Sri Lanka. Chiang Kai Shek sebagai Komander Tertinggi di China bekerjasama rapat dengan Stilwell.[15] Dari 1938 hingga 1943, bandar ini mengalami siri pengeboman besar-besaran oleh Tentera Udara Tentera Laut Jepun dan Tentera Udara Tentera Darat Jepun; pertempuran ini sepenuhnya dikendalikan oleh skuadron Tentera Udara Republik China dan unit artileri anti-pesawat.[16][17] Banyak nyawa diselamatkan oleh tempat perlindungan udara yang menggunakan kelebihan topografi pergunungan. Chongqing digelar sebagai "Bandar Wira" kerana semangat juang rakyatnya serta sumbangan dan pengorbanan mereka sepanjang perang. Banyak kilang dan universiti telah dipindahkan dari China timur ke Chongqing semasa tahun-tahun getir perang, mengubah bandar ini dari pelabuhan dalam tanah kepada bandar perindustrian yang pesat.

Perang Saudara China

Selepas Perang Dunia Kedua berakhir, Chongqing menjadi salah satu tempat perlindungan terakhir kerajaan Nasionalis Kuomintang di tanah besar China semasa Perang Saudara China. Selepas Kempen Merentasi Sungai Yangtze, ibu kota KMT di Nanjing telah dikuasai oleh Komunis pada 23 April. KMT berpindah terlebih dahulu ke Guangzhou, kemudian ke Chongqing. Chongqing menjadi ibu kota KMT sehingga akhir November 1949, apabila kerajaan Nasionalis KMT berundur dari bandar ini melalui udara.[18]

Status Wilayah Pentadbiran

Pemandangan matahari terbenam kawasan Jiefangbei CBD dan Hongya Cave, diambil pada 2017

Pada 14 Mac 1997, Kongres Rakyat Nasional Kelapan memutuskan untuk menggabungkan bandar setingkat provinsi dengan wilayah bersebelahan Fuling, Wanxian, dan Qianjiang yang telah diurus sejak September 1996, dan memberinya kemerdekaan dari Sichuan. Entiti tunggal yang terbentuk dinamakan Wilayah Pentadbiran Chongqing,[19](p74) dengan populasi 30,020,000 orang di empat puluh tiga bekas daerah tanpa peringkat politik antara. Wilayah ini menjadi teraju usaha China untuk membangunkan bahagian barat negara dan menyelaras pemindahan penduduk dari kawasan takungan Empangan Tiga Ngarai. Upacara rasmi pertama diadakan pada 18 Jun 1997.

Pada 8 Februari 2010, Chongqing menjadi salah satu daripada sembilan Bandar Pusat Nasional, bersama Beijing, Tianjin, Shanghai, Guangzhou, Chengdu, Wuhan, Xi'an, dan Zhengzhou. Menurut Zhou Liqun, perunding Suruhanjaya Pembangunan dan Pembaharuan Nasional China, status Chongqing sebagai Bandar Pusat Nasional akan menggalakkan pembangunan China Barat. Chongqing, yang terletak di barat tengah China, melengkapkan Bandar Pusat Nasional lain yang semuanya terletak di sepanjang pantai timur China.[20] Pada tahun yang sama, pada 18 Jun, Kawasan Baru Liangjiang ditubuhkan di Chongqing, menjadi kawasan baru bertaraf negara ketiga ketika itu.[21]

         Bekas Bandar Setingkat Prefektur Chongqing
         Bekas Bandar Setingkat Prefektur Fuling
         Bekas Bandar Setingkat Prefektur Wanxian
         Bekas Prefektur Qianjiang 		     Daerah yang membentuk kawasan bandar utama Chongqing
                 Daerah
         Daerah kecil
     Daerah autonomi

Geografi

Peta termasuk Chongqing (ditandakan sebagai 重慶 CH'UNG-CH'ING (CHUNGKING)) (AMS, 1954)

Geografi fizikal dan topografi

Topografi Chongqing

Chongqing terletak di subtropika, berada di kawasan peralihan antara Sichuan Basin dan dataran di kawasan pertengahan dan hilir Sungai Yangtze. Iklimnya dicirikan oleh keadaan monsun yang kerap berlaku, dengan hujan malam yang sering terjadi pada lewat musim bunga dan awal musim panas. Fenomena "hujan malam di Banjaran Ba" disebut dalam pelbagai puisi dalam sejarah China, termasuk puisi "Ditulis pada Malam Hujan Surat kepada Utara" oleh Li Shangyin.[22] Kawasannya mempunyai panjang kira-kira 470 km (290 bt) dari timur ke barat, dan lebar maksimum sekitar 450 km (280 bt) dari utara ke selatan.[23] Chongqing bersempadan dengan Hubei dan Hunan di timur, Sichuan dan Shaanxi di utara, dan Guizhou di selatan.[24]

Ngarai Qutang di Sungai Yangtze

Chongqing merangkumi kawasan luas yang dipenuhi dengan sungai dan gunung-ganang. Banjaran Daba terletak di utara, Ngarai Wu di timur, Banjaran Wuling di tenggara, dan Banjaran Dalou di selatan. Kawasan ini menurun dari utara ke selatan menuju lembah Sungai Yangtze, dan mempunyai kawasan pergunungan dan bukit yang luas dengan cerun curam pada pelbagai ketinggian.[25] Lanskap Karst adalah biasa di kawasan ini, dan terdapat hutan batu, banyak puncak bukit, gua batu kapur dan lembah yang boleh ditemui di banyak tempat. Celah Longshuixia (Cina: 龙水峡地缝), dengan Tiga Jambatan Semula Jadi yang terkenal, menjadikan kawasan ini tarikan pelancong popular. Sungai Yangtze mengalir melalui keseluruhan kawasan dari barat ke timur sejauh 665 km (413 bt), memotong Banjaran Wu di tiga tempat dan membentuk tiga ngarai yang terkenal: Qutang, Wuxia dan Xiling.[26] Dari barat laut mengalir melalui "Tiga Ngarai Kecil Jialing" iaitu Libi, Wentang dan Guanyin, Sungai Jialing bertemu dengan Sungai Yangtze di Chongqing.[27]

Meninggalkan kota Putera Putih yang diselubungi awan waktu subuh,
Aku belayar sejauh ribuan li melalui ngarai dalam sehari.
Dengan salam monyet, tebing sungai riuh rendah,
Perahuku telah meninggalkan sepuluh ribu gunung jauh di belakang.

— Puisi Li Bai mengenai Baidi Cheng Chongqing

Kawasan bandar pusat Chongqing, dikenali sebagai Chongqing sendiri, dibina di atas kawasan berbukit dan dikelilingi sebahagiannya oleh Sungai Yangtze dan Sungai Jialing. Topografi unik Chongqing meliputi gunung-ganang, sungai, hutan, mata air, air terjun, ngarai, dan gua. Penyair Dinasti Tang Li Bai mendapat inspirasi dari pemandangan semula jadi ini dan menulis epigram tersebut.[28]

Banjaran Zhongliang (中梁山) dan Tongluo (铜锣山) secara kasar membentuk sempadan timur dan barat kawasan bandar Chongqing. Beberapa gunung tinggi terletak di luar pusat bandar Chongqing, termasuk Gunung Wugong Ling setinggi 1,709.4 m (5,608 ka) di Jiangjin.[29]

Iklim

Di musim bunga dan luruh, pusat bandar Chongqing sering diselubungi kabus.

Chongqing mempunyai iklim monsun subtropika lembap (Köppen Cwa), hampir memasuki iklim subtropika lembap (Cfa), dan mengalami kelembapan relatif yang sangat tinggi sepanjang tahun, dengan semua bulan melebihi 75%. Dikenali sebagai salah satu daripada "Tiga Tungku" Sungai Yangtze, bersama Wuhan dan Nanjing, musim panasnya panjang dan antara yang paling panas dan lembap di China, dengan suhu maksimum sekitar 34 °C (93 °F) pada bulan Julai dan Ogos di kawasan bandar.[30] Musim sejuk pendek dan agak sederhana, tetapi lembap dan berawan. Lokasinya dalam Sichuan Basin menyebabkan jumlah sinar matahari tahunan terendah di negara ini, hanya sekitar 983 jam, lebih rendah daripada kebanyakan kawasan di Eropah Utara; peratus sinar matahari bulanan di bandar ini antara 5% pada Januari hingga 43% pada Ogos. Suhu ekstrem sejak 1951 adalah dari −1.8 °C (29 °F) pada 11 Januari 1955 (rekod tidak rasmi −2.5 °C (27 °F) pada 8 Februari 1943) hingga 43.7 °C (111 °F) pada 18 dan 19 Ogos 2022,[31] (rekod tidak rasmi 44.0 °C (111 °F) pada 8 dan 9 Ogos 1933).[32]

Chongqing, dengan lebih 100 hari kabus setahun,[33] dikenali sebagai "Bandar Kabus" (Cina: 雾都); ini kerana pada musim bunga dan luruh, lapisan tebal kabus menyelubungi bandar selama 68 hari setahun.[34][35] Semasa Perang Sino-Jepun Kedua (1937–1945), keadaan cuaca istimewa ini mungkin membantu melindungi bandar daripada dikuasai oleh Tentera Imperial Jepun.

Data iklim untuk Chongqing (Shapingba), ketinggian 259 m (850 ka), (2024)
Bulan Jan Feb Mac Apr Mei Jun Jul Ogo Sep Okt Nov Dis Tahun
Purata suhu harian, °C (°F) 10.5
(50.9) 		10.7
(51.3) 		16.7
(62.1) 		21.1
(70.0) 		24.0
(75.2) 		25.4
(77.7) 		30.8
(87.4) 		33.4
(92.1) 		32.0
(89.6) 		20.0
(68.0) 		15.7
(60.3) 		9.7
(49.5) 		20.8
(69.5)
Sumber: China Meteorological Administration[36]

Pemandangan Bandar

  • Jiangbeizui CBD dari atas, diambil pada 2018
    Jiangbeizui CBD dari atas, diambil pada 2018
  • Jambatan Chaotianmen menghubungkan Daerah Jiangbei dengan Daerah Nan'an di Chongqing, diambil pada 2018.
    Jambatan Chaotianmen menghubungkan Daerah Jiangbei dengan Daerah Nan'an di Chongqing, diambil pada 2018.
  • Jiefangbei (解放碑; 'Monumen Pembebasan Rakyat') adalah monumen kemenangan Perang Dunia II.
    Jiefangbei (解放碑; 'Monumen Pembebasan Rakyat') adalah monumen kemenangan Perang Dunia II.
  • Bandar Raffles Chongqing, terletak di persimpangan Sungai Yangtze dan Jialing
    Bandar Raffles Chongqing, terletak di persimpangan Sungai Yangtze dan Jialing

Ekonomi

Chongqing merupakan penerima utama pelaburan kapasiti perindustrian China semasa kempen Third Front.[37](p298)

Terdapat dorongan besar kerajaan untuk mengubah Chongqing menjadi pusat ekonomi, perdagangan, dan pusat kewangan serantau serta menggunakan wilayah pentadbiran ini sebagai platform membuka kawasan barat negara untuk pembangunan selanjutnya.[38] Chongqing menghadapi urbanisasi yang pesat, contohnya statistik menunjukkan bahawa pembinaan baru menambah kira-kira 137,000 m2 (1,470,000 ka2) ruang guna harian bagi memenuhi permintaan untuk ruang kediaman, komersial dan kilang.[39] Oleh itu, Chongqing dipisahkan dari wilayah Sichuan dan dijadikan wilayah pentadbiran tersendiri pada 14 Mac 1997[40] untuk mempercepatkan pembangunan dan seterusnya kawasan barat China yang kurang maju (lihat strategi China Western Development).[41] Menjelang tahun 2000-an, bandar ini telah menjadi kawasan perindustrian penting di China barat.[42]

Setakat 2022, Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK) nominal Chongqing adalah sebanyak US$433 bilion (CN¥ 2.91 trilion), kira-kira 2.41% daripada KDNK negara dan kedudukan ke-16 di antara unit pentadbiran peringkat wilayah; industri utama, sekunder dan tertier wilayah ini masing-masing bernilai CN¥201.21 bilion (US$29.92 bilion), CN¥1.169 trilion (US$173.86 bilion) dan CN¥1.542 trilion (US$229.3 bilion). KDNK nominal per kapita adalah US$13,479 (CN¥90,663) dan menduduki tempat ke-10 di negara ini.[43]

Chongqing telah dikenal pasti oleh Economist Intelligence Unit dalam Laporan Putih Access China November 2010 sebagai anggota CHAMPS (Chongqing, Hefei, Anshan, Maanshan, Pingdingshan dan Shenyang), iaitu profil ekonomi 20 bandar baru muncul teratas di China.[44]

Secara tradisinya, disebabkan oleh lokasi geografinya yang sukar diakses, Chongqing dan Sichuan telah menjadi pangkalan ketenteraan penting dalam penyelidikan dan pembangunan senjata.[45] Walaupun industri Chongqing adalah pelbagai, sektor eksportnya kecil disebabkan kedudukannya yang kurang menguntungkan di pedalaman. Sebaliknya, kilang yang menghasilkan barang pengguna tempatan seperti makanan diproses, kereta, bahan kimia, tekstil, mesin, peralatan sukan dan elektronik adalah biasa.

Chongqing adalah pusat pengeluaran kenderaan bermotor ketiga terbesar di China dan terbesar untuk motosikal. Pada 2007, ia mempunyai kapasiti pengeluaran tahunan sebanyak 1 juta kereta dan 8.6 juta motosikal.[46] Pengeluar utama kereta dan motosikal termasuk pengeluar automotif keempat terbesar di China; Changan Automotive Corp dan Lifan Hongda Enterprise, serta Ford Motor Company, dengan syarikat kereta Amerika itu mempunyai 3 kilang di Chongqing. Wilayah pentadbiran ini juga merupakan salah satu daripada sembilan pengeluar besi dan keluli terbesar di China serta salah satu daripada tiga pengeluar aluminium utama. Pengeluar penting termasuk Chongqing Iron and Steel Company (重庆钢铁股份有限公司) dan Southwest Aluminum (西南鋁業), yang merupakan kilang aluminium terbesar di Asia.[47] Pertanian masih penting. Padi dan buah-buahan, terutamanya oren, merupakan hasil utama kawasan ini. Sumber asli juga banyak dengan deposit besar arang batu, gas asli, dan lebih 40 jenis mineral seperti strontium dan manganese. Simpanan arang batu kira-kira 4,800,000,000 metric ton (4.7×109 long ton; 5.3×109 short ton). Lapangan Gas Asli Chuandong adalah lapangan gas darat terbesar di China dengan deposit kira-kira 270 bilion m3 – lebih daripada 1/5 jumlah China. Mempunyai rizab strontium terbesar di China (China mempunyai deposit strontium kedua terbesar di dunia). Manganese dilombong di kawasan Xiushan. Walaupun sektor perlombongan dikritik kerana pencemaran teruk dan tidak selamat.[nota 1] Chongqing juga dirancang menjadi tapak loji penapisan dengan kapasiti 10 juta tan yang dikendalikan oleh CNPC (syarikat induk PetroChina) untuk memproses minyak mentah import dari Sino-Myanmar pipelines. Saluran paip tersebut, walaupun belum siap, akhirnya akan mengalir dari Sittwe (di pantai barat Myanmar) melalui Kunming di Yunnan sebelum sampai ke Chongqing.[48] Ia akan menyediakan China dengan bahan api yang bersumber dari Myanmar, Timur Tengah dan Afrika. Baru-baru ini, terdapat usaha untuk menaik taraf rantaian nilai dengan beralih kepada industri berteknologi tinggi dan berasaskan pengetahuan menghasilkan zon pembangunan baru seperti Chongqing New North Zone (CNNZ).[49] Kerajaan tempatan Chongqing berharap dengan promosi dasar ekonomi yang menggalakkan sektor elektronik dan teknologi maklumat, ia dapat mewujudkan hab pembuatan teknologi tinggi bernilai 400 bilion RMB yang akan mengatasi industri automotifnya dan menyumbang 25% daripada eksportnya.[50]

Bandar ini juga telah banyak melabur dalam infrastruktur untuk menarik pelaburan.[46][51] Rangkaian jalan dan landasan kereta api yang menghubungkan Chongqing dengan seluruh China telah diperluaskan dan dinaik taraf mengurangkan kos logistik. Selain itu, Empangan Tiga Ngarai yang terletak berhampiran, yang merupakan empangan terbesar di dunia, membekalkan tenaga kepada Chongqing dan membenarkan kapal lautan sampai ke pelabuhan Chongqing di Sungai Yangtze.[52] Penambahbaikan infrastruktur ini telah membawa kedatangan pelabur langsung asing (FDI) dalam pelbagai industri dari kereta ke kewangan dan runcit; antaranya Ford,[53] Mazda,[54] HSBC,[55] Standard Chartered Bank,[56] Citibank,[57] Deutsche Bank,[58] ANZ Bank,[59] Scotiabank,[60] Wal-Mart,[61] Metro AG[62] dan Carrefour,[63] antara lain syarikat multinasional.

Zon pembangunan ekonomi dan teknologi

Bandar ini mempunyai beberapa zon pembangunan ekonomi dan teknologi:

  • Taman Perindustrian Kimia Chongqing[64]
  • Zon Pembangunan Ekonomi & Teknologi Chongqing[65]
  • Zon Pembangunan Industri Berteknologi Tinggi Chongqing[66]
  • Zon Baru Utara Chongqing (CNNZ)[67]
  • Zon Pemprosesan Eksport Chongqing[68]
  • Taman Perindustrian Jianqiao (terletak di Daerah Dadukou)[69]
  • Zon Baru Liangjiang[70]
  • Pusat Pengkomputeran Awan Liangjiang (yang terbesar seumpamanya di China)[71]

Chongqing sendiri merupakan sebahagian daripada West Triangle Economic Zone, bersama-sama dengan Chengdu dan Xi'an.

Pengangkutan

Sejak dinaik taraf menjadi wilayah pentadbiran peringkat nasional pada tahun 1997, bandar ini telah mengembangkan infrastrukturnya dengan pesat. Dengan pembinaan landasan kereta api dan lebuh raya ke arah timur dan tenggara, Chongqing menjadi pusat pengangkutan utama di China barat daya.

Setakat Oktober 2014, wilayah pentadbiran ini mempunyai 31 jambatan merentasi Sungai Yangtze termasuk lebih daripada sepuluh jambatan di kawasan bandar teras.[72] Selain dua jambatan Sungai Yangtze pertama bandar ini yang dibina pada tahun 1960 dan 1977, semua jambatan lain siap dibina sejak 1995.

Pengangkutan awam

Transit Rel Chongqing

Kereta api Transit Rel Chongqing Laluan 2 melalui sebuah bangunan kediaman di Stesen Liziba
Rencana utama: Chongqing Rail Transit

Pengangkutan awam di Chongqing terdiri daripada metro, kereta api antara bandar, sistem bas yang meluas dan rangkaian monorel terbesar di dunia.

Menurut pelan besar Kerajaan Bandaraya Chongqing pada Mei 2007, Chongqing melabur sebanyak 150 bilion RMB selama 13 tahun untuk menyiapkan sistem yang menggabungkan metro bawah tanah dengan monorel berat.

Setakat 2017, empat laluan metro, Laluan 1 sepanjang 14 km (8.7 bt) yang merupakan subway konvensional, dan Laluan 2 sepanjang 19 km (12 bt) (fasa II), Laluan 3, monorel berat yang menghubungkan lapangan terbang dan bahagian selatan pusat bandar.[73] Laluan 6 menghubungkan Beibei, sebuah daerah di utara jauh bandar ini ke pusat bandar.[74] Laluan 5 dibuka pada akhir 2017.

Rancangannya, pada 2020 CRT akan mempunyai 6 laluan dan 1 laluan gelung, menambah 363.5 km (225.9 bt) jalan dan landasan kepada infrastruktur pengangkutan 2012, dan 93 stesen metro baru akan ditambah ke 111 stesen yang sudah ada pada 2012.[75] Menjelang 2050, Chongqing akan mempunyai 18 laluan.[76]

Tram udara

Tram udara melintasi Sungai Yangtze di CBD Chongqing

Chongqing adalah satu-satunya bandar di China yang mengekalkan tram udara awam. Terdapat tiga tram udara di Chongqing: Tram Sungai Yangtze, Tram Sungai Jialing dan Tram Bukit Selatan, di mana Tram Sungai Yangtze adalah satu-satunya yang masih beroperasi, kini dianggap sebagai tarikan pelancongan Kelas 4A. Tram sepanjang 1,160-meter (3,810 ka) ini menghubungkan tebing selatan dan utara Sungai Yangtze, membawa kira-kira 10,000 penumpang sehari.

Kereta api

Stesen Kereta Api Chongqing Utara

Stesen utama di Chongqing:

  • Stesen Kereta Api Chongqing di Yuzhong, boleh diakses melalui Laluan Metro 1 & 3 (Stesen Metro Lianglukou), merupakan stesen kereta api tertua di bandar dan terletak berhampiran Jiefangbei CBD di pusat bandar. Stesen ini mengendalikan terutamanya kereta api jarak jauh. Terdapat rancangan untuk pengubahsuaian besar stesen ini, oleh itu banyak perkhidmatan telah dipindahkan ke Stesen Kereta Api Chongqing Utara.
  • Stesen Kereta Api Chongqing Utara mengendalikan banyak perkhidmatan jarak jauh dan kereta api berkelajuan tinggi ke Chengdu, Beijing dan bandar lain. Ia siap dibina pada 2006 dan disambungkan dengan Laluan Metro.
  • Stesen Kereta Api Chongqing Barat terletak di Shapingba, mengendalikan perkhidmatan jarak jauh dan kereta api berkelajuan tinggi ke banyak bandar, siap pada 2018.
  • Stesen Kereta Api Shapingba di Shapingba, berhampiran CBD Shapingba, boleh diakses melalui stesen metro Shapingba pada Laluan 1, 9 dan laluan gelung. Ia mengendalikan banyak perkhidmatan kereta api tempatan dan serantau. Siap pada 2018.
  • Stesen Kereta Api Chongqing Timur dijangka siap pada 2025.

Chongqing merupakan destinasi utama kargo untuk kereta api dengan pembangunan berterusan dan kemudahan pengendalian yang dipertingkatkan. Disebabkan subsidi dan insentif, perpindahan dan pembinaan banyak kilang di Chongqing telah meningkatkan trafik kereta api dengan mendadak.

Chongqing adalah hab kereta api utama serantau.

Pelabuhan sungai

Hydrofoil di Sungai Yangtze di kawasan luar wilayah

Chongqing adalah salah satu pelabuhan darat paling penting di China. Terdapat banyak kapal pelancongan mewah yang berakhir di Chongqing, berlayar menuruni Sungai Yangtze ke Yichang, Wuhan, Nanjing atau bahkan Shanghai. Dahulu, ini merupakan satu-satunya pilihan pengangkutan di sepanjang sungai tersebut. Namun, peningkatan landasan kereta api, lebuh raya dan penerbangan udara telah menyebabkan trafik feri berkurangan atau dibatalkan sama sekali. Kebanyakan trafik feri sungai adalah untuk pelancong dan bukannya keperluan tempatan. Akses untuk kapal kargo besar turut bertambah baik berikutan pembinaan Empangan Tiga Ngarai. Ini membolehkan pengangkutan barangan pukal melalui Sungai Yangtze. Arang batu, mineral mentah dan barang berkontena membentuk majoriti trafik di bahagian sungai ini. Beberapa kemudahan pengendalian pelabuhan wujud di seluruh bandar, termasuk banyak tapak di tebing sungai.[77]

Lebuh raya

Secara tradisinya, rangkaian jalan di Chongqing adalah sempit, berliku dan terhad kepada kenderaan kecil disebabkan oleh keadaan semula jadi, sungai besar dan permintaan populasi tinggi, terutamanya di Daerah Yuzhong. Di tempat lain seperti Jiangbei, kawasan perumahan dan bangunan besar telah dibersihkan untuk menambah baik rangkaian jalan dan perancangan bandar; dengan itu, beberapa jalan lingkaran turut dibina. Ini menyebabkan pembinaan banyak terowong dan jambatan besar di seluruh bandar. Pembinaan banyak lebuh raya menghubungkan Chongqing dengan jiran tetangga. Kawasan berbukit dan gunung di Chongqing menyebabkan banyak projek jalan raya sukar dilaksanakan, termasuk beberapa jambatan jalan raya tertinggi di dunia.[78]

Tidak seperti banyak bandar lain di China, motor, skuter elektrik atau basikal jarang dilihat di jalan raya Chongqing. Ini kerana jalan di Chongqing sangat berbukit dan berbukit curam. Namun begitu, Chongqing merupakan pusat pembuatan kenderaan jenis ini.[79]

  • Lebuhraya Chongqing-Chengdu
  • Lebuhraya Chongqing-Chengdu 2 (dalam pembinaan)
  • Lebuhraya Chongqing-Wanzhou-Yichang (bahagian Wanzhou-Yichang dalam pembinaan)
  • Lebuhraya Chongqing-Guiyang
  • Lebuhraya Chongqing-Changsha (bahagian Xiushan-Changsha dalam pembinaan)
  • Lebuhraya Chongqing-Dazhou-Xi'an (bahagian Dazhou-Xi'an dalam pembinaan)
  • Lebuhraya Chongqing-Suining
  • Lebuhraya Chongqing-Nanchong
  • Lebuhraya Nasional China 210
  • Lebuhraya Nasional China 212

Jambatan

Jambatan Chaotianmen Bridge merentasi Sungai Yangtze di Chongqing

Dengan banyak jambatan merentasi Sungai Yangtze dan Sungai Jialing di kawasan bandar, Chongqing kadang-kadang dikenali sebagai 'Ibu Kota Jambatan China'. Jambatan penting pertama di bandar Chongqing ialah Jambatan Sungai Jialing Niujiaotuo, dibina pada 1958. Jambatan pertama merentasi Sungai Yangtze ialah Jambatan Sungai Yangtze Shibanpo (atau Jambatan Sungai Yangtze Chongqing) yang dibina pada 1977.

Setakat 2014, dalam kawasan 9 daerah terdapat 20 jambatan di Sungai Yangtze dan 28 jambatan di Sungai Jialing. Jambatan di Chongqing mempunyai pelbagai bentuk dan struktur, menjadikan Chongqing sebagai contoh reka bentuk jambatan.

Lapangan terbang

Chongqing Airlines Airbus A320 di Lapangan Terbang Antarabangsa Chongqing Jiangbei

Lapangan terbang utama Chongqing ialah Lapangan Terbang Antarabangsa Chongqing Jiangbei (IATA: CKG, ICAO: ZUCK) yang terletak di Daerah Yubei. Lapangan terbang ini menawarkan rangkaian penerbangan langsung yang berkembang ke China, Asia Tenggara, Timur Tengah, Amerika Utara, dan Eropah. Ia terletak 21 km (13 bt) di utara Pusat Bandar Chongqing dan berfungsi sebagai hab penerbangan penting untuk China barat daya.[80] Lapangan terbang Jiangbei adalah hab bagi China Southern Airlines, Chongqing Airlines, Sichuan Airlines, China Express Airlines, Shandong Airlines dan Hainan Airlines dengan China West Air yang baru. Chongqing juga merupakan bandar fokus Air China dan oleh itu ia sangat tersambung dengan rangkaian antarabangsa Star Alliance dan SkyTeam. Lapangan terbang ini kini mempunyai tiga landasan selari yang beroperasi. Ia mengendalikan penerbangan domestik ke kebanyakan bandar lain di China serta penerbangan antarabangsa ke Auckland, New York City, London, Los Angeles, Moscow, Milan, Doha, Dubai, Seoul, Bangkok, Phuket, Osaka, Singapura, Chiang Mai, Phnom Penh, Siem Reap, Malé, Bali, Tokyo, Kuala Lumpur, Batam, Rome dan Helsinki. Setakat 2021, Lapangan Terbang Jiangbei merupakan lapangan terbang ke-4 paling sibuk dari segi trafik penumpang di tanah besar China.[81]

Kini, Lapangan Terbang Jiangbei mempunyai tiga terminal. Lapangan Terbang Chongqing mempunyai akses metro (Laluan 3 CRT dan Laluan 10) ke pusat bandar, dan dua landasan utama dalam penggunaan biasa.[82]

Terdapat empat lagi lapangan terbang dalam Wilayah Pentadbiran Chongqing: Lapangan Terbang Qianjiang Wulingshan, Lapangan Terbang Wanzhou Wuqiao, Lapangan Terbang Chongqing Xiannüshan, dan Lapangan Terbang Chongqing Wushan. Kesemuanya adalah lapangan terbang kelas 4C dan menyediakan penerbangan penumpang ke destinasi domestik termasuk Beijing, Shanghai dan Kunming.

Budaya

Bahasa

Kampung Purba Zhongshan, Jiangjin, Chongqing

Bahasa asli di Chongqing adalah Mandarin Barat Daya. Lebih tepat, majoriti besar wilayah ini, kecuali Xiushan, menggunakan bahasa Sichuan, termasuk dialek utama Dialek Chengdu-Chongqing dan Dialek Minjiang yang digunakan di Jiangjin dan Qijiang.[83] Terdapat juga beberapa penutur bahasa Xiang dan Hakka di wilayah ini, disebabkan oleh gelombang besar migrasi ke wilayah Sichuan semasa Dinasti Ming dan Dinasti Qing. Di beberapa bahagian tenggara Chongqing, bahasa Miao dan Tujia juga digunakan oleh beberapa penduduk Miao dan Tujia.[84]

Pelancongan

Teater Agung Chongqing
Tanah Perkuburan Pahlawan
Muzium Seni Chongqing

Sebagai ibu kota sementara China selama hampir sepuluh tahun (1937 hingga 1945), bandar ini juga dikenali sebagai salah satu daripada tiga pusat komando Sekutu semasa Perang Dunia II, serta pusat strategik bagi banyak peperangan lain dalam sejarah China. Chongqing mempunyai banyak bangunan atau tapak bersejarah perang, beberapa telah musnah. Tapak-tapak ini termasuklah Monumen Pembebasan Rakyat yang terletak di tengah bandar Chongqing. Monumen ini asalnya dinamakan Monumen Kemenangan ke atas Tentera Paksi, dan kini menjadi simbol bandar.[85]

  • Muzium Jeneral Joseph W. Stilwell, didedikasikan kepada Jeneral "Vinegar Joe" Stilwell, seorang jeneral Perang Dunia II.[86]
  • Tanah perkuburan tentera udara di kawasan Nanshan, untuk mengenang anggota tentera udara yang terkorban semasa Perang Sino-Jepun Kedua (1937-1945), dan
  • Muzium Kampung Batu Merah, tapak diplomatik Parti Komunis China di Chongqing yang diketuai oleh Zhou Enlai semasa Perang Dunia II,
  • Guiyuan, Taman Cassia, tempat Mao Zedong menandatangani "Perjanjian Damai Double 10 (10 Oktober)" dengan Kuomintang pada 1945.[87]
    Jalan purba Ciqikou di Daerah Shapingba
  • Muzium Bawah Air Baiheliang, muzium bawah air pertama di China,[88]
  • Memorial Pembunuhan Terowong Besar, bekas tempat perlindungan serangan udara di mana pembunuhan besar berlaku semasa Perang Dunia II.
  • Dewan Besar Rakyat di Chongqing yang diilhamkan dari Dewan Besar Rakyat Beijing, salah satu bangunan perhimpunan awam terbesar di China dengan gaya seni bina tradisional. Terletak bersebelahan daerah pusat yang berbukit dan padat penduduk dengan jalan sempit dan laluan pejalan kaki sahaja.[89]
  • Muzium Tiga Jurang yang besar, mempamerkan sejarah, budaya dan alam sekitar kawasan Tiga Jurang dan Chongqing.
  • Muzium Seni Chongqing yang terkenal dengan seni bina yang menarik.
  • Muzium Sains dan Teknologi Chongqing yang mempunyai pawagam IMAX.
  • Tokong Luohan, tokong dari zaman Dinasti Ming,[90]
  • Eskalator Huangguan, eskalator kedua terpanjang di Asia.
  • Tapak bekas kedutaan besar negara utama semasa tahun 1940-an. Sebagai ibu kota waktu itu, Chongqing mempunyai banyak bangunan kediaman dan bangunan lain untuk pegawai-pegawai ini.[91]
  • Daerah Wuxi, terkenal sebagai kawasan pelancongan utama Chongqing,[92]
  • Ukiran Batu Dazu, di daerah Dazu, adalah satu siri ukiran dan arca agama Cina yang bermula sejak abad ke-7 M, menggambarkan kepercayaan Buddhisme, Konfusianisme dan Taoisme. Tersenarai sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO, ia terdiri daripada 75 tapak dilindungi dengan kira-kira 50,000 arca, serta lebih 100,000 aksara Cina membentuk tulisan dan epigraf.[93]
  • Tiga Jambatan Semula Jadi dan Gua Furong di Taman Geologi Nasional Karst Wulong, Daerah Wulong, disenaraikan sebagai Tapak Warisan Dunia UNESCO sebagai sebahagian daripada Karst China Selatan,[94][95]
  • Ciqikou, sebuah bandar berusia 1000 tahun di Daerah Shapingba Chongqing, juga dikenali sebagai "Little Chongqing". Bandar ini terletak bersebelahan dengan bahagian hilir Sungai Jialing dan pernah menjadi sumber utama tembikar serta pelabuhan perdagangan penting semasa Dinasti Ming dan Qing.[96]
  • Bandar ini diiktiraf sebagai "Bandar Reka Bentuk" oleh Rangkaian Bandar Kreatif UNESCO.
  • Fishing Town atau Fishing City adalah salah satu daripada tiga medan perang purba utama China. Dikenali kerana penentangannya terhadap tentera Mongol semasa Dinasti Song Selatan (1127–1279) dan sebagai tempat kematian pemimpin Mongol, Möngke Khan pada 1259,[97]
  • Gua Xueyu di Daerah Fengdu adalah satu-satunya contoh gua karst berwarna putih seperti giok di China,[98]
  • Kota Hantu Fengdu di Daerah Fengdu adalah Pintu Neraka dalam kesusasteraan dan budaya tradisional Cina.
  • Gua Giok Salji, rujuk Gua Xueyu di atas.
  • Baidi Cheng, sebuah tanjung di Sungai Yangtze, terkenal kerana sebuah puisi terkenal oleh Li Bai.
  • Zoo Chongqing, sebuah zoo yang mempamerkan banyak spesies jarang termasuk giga panda, harimau China Selatan yang amat jarang, dan gajah Afrika.[99]
  • Taman Permainan Chongqing.
  • Teater Agung Chongqing, pusat seni persembahan.
  • Foreigners' Street adalah taman hiburan, termasuk Istana Seramik, tandas terbesar di dunia. Juga tempat projek Love Land yang gagal pada 2009.
  • Lembah Gunung Hitam (Heishangu).[100]
  • Hongya Cave (Hongya Dong), sebuah kubu rumah panggung yang menjadi salah satu daripada 17 pintu kota purba Chongqing, merupakan tarikan pelancong popular kerana seni bina uniknya.

Masakan

Masakan Chongqing adalah sebahagian daripada masakan Sichuan. Chongqing terkenal dengan makanan pedasnya. Masakannya biasanya dianggap menyebabkan rasa kebas kerana penggunaan lada Sichuan yang mengandungi hidroksi alfa sanshool. Pusat bandar Chongqing mempunyai banyak restoran dan gerai makanan dengan harga biasanya di bawah RMB10. Spesialiti tempatan termasuk dumpling dan sayur jeruk, dan berbeza dengan banyak masakan Cina lain, hidangan Chongqing sesuai untuk satu orang kerana biasanya dihidangkan dalam bahagian kecil.[101] Antara hidangan dan spesialiti tempatan ialah:

Hot pot Chongqing tipikal dengan isi udang cincang, perut lembu, aorta babi, usus itik dan hirisan buah pinggang
Chongqing Xiao Mian dengan kacang peas dan pes kacang pedas
  • Hot pot Chongqing – spesialiti tempatan asal dari Utara China. Meja restoran hot pot biasanya ada periuk tengah, di mana makanan yang dipesan pelanggan direbus dalam kuah pedas. Bahan seperti daging lembu, babi, perut, buah pinggang, aorta babi dan usus itik sering dimakan.[102]
  • Mi Chongqing Xiao Mian – hidangan mi lamian biasa yang dicampur dengan minyak cili dan campuran rempah dan bahan yang kaya rasa
  • Ikan Jiangtuan – kerana Chongqing terletak di sepanjang Sungai Jialing, pelawat berpeluang mencuba produk akuatik tempatan seperti ikan Jiangtuan, iaitu Hypophthalmichthys nobilis atau ikan kepala besar yang biasa. Ikan ini biasanya dimasak stim atau bakar.[103] Daerah Wanzhou terkenal dengan ikan Jiangtuan bakar.[104]
Laziji terkenal kerana tekstur ranggupnya
  • Suan La Fen (Mi Ubi Kayu Masam dan Pedas) – Mi tebal dan telus dengan tekstur kenyal dalam sup cuka pedas.[105]
  • Laziji (Ayam Pedas) – hidangan goreng campur yang terdiri daripada ayam yang diperap kemudian digoreng, lada kering Sichuan, lada Sichuan, bawang putih dan halia,[106] yang berasal dari Geleshan, Chongqing.[107]
  • Quanshui Ji (Ayam Air Mata) – Quanshui Ji dimasak menggunakan air mata asli di Gunung Selatan Chongqing.
  • Kaki Babi Masak Gula Batu – hidangan biasa di rumah di Chongqing, daging lembut dengan rasa manis yang kuat.[108]
  • Qianzhang (krim susu soya) – Qianzhang adalah krim yang diperah dari susu soya. Proses pembuatan memerlukan beberapa langkah teliti: rendam kacang soya dalam air, kisar, tapis, rebus, tapis beberapa kali dan disebarkan atas kain kasa sehingga terbentuk krim putih halus. Pes ini juga boleh dibentuk keras, dipotong nipis dan dibumbui dengan minyak bijan, bawang putih dan minyak cili. Variasi lain ialah dibakar dan digoreng dengan bacon, menghasilkan rasa lembut dan manis.[109]
  • Ikan dengan sayur jeruk – hidangan asal Chongqing[110]

Media

Stesen Radio Rakyat Chongqing adalah stesen radio terbesar di Chongqing.[111] Satu-satunya rangkaian TV peringkat perbandaran ialah Chongqing TV, dikatakan sebagai stesen televisyen ke-4 terbesar di China.[112] Chongqing TV menyiarkan banyak saluran tempatan, dan boleh ditonton di seluruh China.

Sukan dan rekreasi

Bola keranjang

Chongqing Soaring Dragons menjadi pasukan ke-20 bermain dalam Liga Bola Keranjang China pada 2013. Mereka bermain di Arena Datianwan, dalam kompleks sukan yang sama dengan Stadium Datianwan.[113] Pasukan ini berpindah ke Beijing pada 2015 dan kini dikenali sebagai Beijing Royal Fighters.

Bola sepak

Pasukan bola sepak profesional di Chongqing termasuk:

  • Chongqing Liangjiang Athletic, telah dibubarkan
  • Chongqing F.C., telah dibubarkan

Chongqing Liangjiang Athletic adalah kelab bola sepak profesional China yang bermain dalam Liga Super China. Mereka dimiliki oleh Kumpulan Lifan, yang membuat motosikal, kereta dan alat ganti.[114] Asalnya dikenali sebagai Qianwei (Vanguard) Wuhan, kelab ini dibentuk pada 1995 untuk menyertai sistem Liga Bola Sepak Profesional baru. Mereka naik ke tahap tertinggi sistem dan mencapai kejayaan terbesar dengan memenangi Piala FA China 2000,[115] dan tempat keempat liga. Tetapi sejak itu mereka sukar mengekalkan prestasi dan pernah dua kali turun liga.[116]

Chongqing FC adalah kelab bola sepak yang bertanding dalam Liga China Satu, divisyen kedua bola sepak negara, sebelum turun ke Liga China Dua, dan dibubarkan kerana kekurangan dana.[117]

Tempat sukan

Tempat sukan di Chongqing termasuk:

  • Pusat Sukan Olimpik Chongqing adalah stadium serbaguna yang biasanya digunakan untuk perlawanan bola sepak, mempunyai kapasiti 58,680. Dibina pada 2002 dan menjadi salah satu venue utama untuk Piala Asia AFC 2004.[118]
  • Stadium Yanghe adalah stadium serbaguna yang juga digunakan untuk perlawanan bola sepak, mampu memuatkan 32,000 orang dan merupakan tempat kelab Chongqing Lifan bertanding dalam Liga Super China. Stadium dibeli oleh Kumpulan Lifan pada 2001 dengan harga RMB80 juta menggantikan Stadium Datianwan sebagai tempat bertanding rasmi.[119]
  • Stadium Datianwan adalah stadium serbaguna, kapasiti 32,000 orang dan sehingga 2001 menjadi tempat kelab Chongqing Lifan bertanding.[120]

Lembah Awan

Pada penghujung 2020, satu kerjasama antara firma seni bina Denmark dan syarikat teknologi Cina Terminus diumumkan dalam bentuk kampus dikawal oleh AI. Projek dinamakan Lembah Awan dan bertujuan menggunakan sensor dan peranti yang dikawal WiFi untuk mengumpul data tentang penduduk dan suasana bandar, termasuk cuaca serta tabiat makan dan tidur. AI akan menyesuaikan peranti agar berfungsi dengan cara yang sesuai dengan maklumat terkumpul dan meningkatkan kualiti hidup penduduk.[121]

Hubungan antarabangsa

Bandar kembar/saudara

Lihat juga

  • Senarai bandar raya di Republik Rakyat China mengikut jumlah penduduk

Catatan

  1. ^ "Bunga Bandar". En.cq.gov.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Jun 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  2. ^ "Pokok Bandar". En.cq.gov.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Jun 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  3. ^ a b Kim Hunter Gordon; Jesse Watson (2011). Chongqing & The Three Gorges. Kim Hunter Gordon. m/s. 38–40. ISBN 978-7-5022-5215-1. Diarkibkan daripada yang asal pada 19 April 2023. Dicapai pada 26 August 2022.
  4. ^ "Sejarah Chongqing dengan Negeri Ba". Kerajaan Bandar Chongqing. 6 Disember 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 Jun 2012. Dicapai pada 2 Julai 2012.
  5. ^ "Maklumat Ming Yuzhen". Neohumanism.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Februari 2016. Dicapai pada 2 Julai 2012.
  6. ^ Nicola di Cosmo; Don J. Wyatt (3 Julai 2003). Political Frontiers, Ethnic Boundaries, and Human Geographies in Chinese History. ISBN 9780203987957. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 April 2023. Dicapai pada 2 Julai 2012.
  7. ^ "Dinasti Qing terakhir 1644 - 1912 di China". Diarkibkan daripada yang asal pada 7 Nov 2016. Dicapai pada 19 Ogos 2015.
  8. ^ "Halaman Konsulat UK". Cq.xinhuanet.com. 30 Disember 2004. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Ogos 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  9. ^  Satu atau lebih ayat sebelumnya menggabungkan dan menterjemah teks dari penerbitan sekarang di domain awam: Chisholm, Hugh, penyunting (1911). "Ch'ungk'ing". Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). 6 (ed. ke-11). Cambridge University Press. m/s. 324.
  10. ^ "Halaman Konsulat Perancis". Cq.xinhuanet.com. 30 Disember 2004. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Ogos 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  11. ^ "Halaman Konsulat Jepun". Chongqing.cn.emb-japan.go.jp. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Julai 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  12. ^ "Halaman Konsulat AS". Us-passport-service-guide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Julai 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  13. ^ "Halaman Konsulat Jerman". 2011.cqlib.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Ogos 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  14. ^ Danielson, Eric N. (2005). "Revisiting Chongqing: China's Second World War Temporary National Capital". Journal of the Royal Asiatic Society Hong Kong Branch. 45: 175. JSTOR 23889883.
  15. ^ "Stilwell di China: Perintah Terburuk dalam Perang". Diarkibkan daripada yang asal pada 21 Ogos 2016. Dicapai pada 19 Ogos 2015. Chiang Kai-shek & Stilwell, Joseph
  16. ^ "揭秘重庆空战：抗战期间出动飞机2159次 - 中国军网". www.chinamil.com.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-11-16. Dicapai pada 2020-11-15.
  17. ^ Gustavsson, Hakans. "Håkans Aviation page – Sino-Japanese Air War 1939". Biplane Fighter Aces - CHINA. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Mac 2016. Dicapai pada 2020-11-15.
  18. ^ "Sejarah Era Perang Dunia Kedua Chongqing". .needham.k12.ma.us. 23 Oktober 1944. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  19. ^ Šebok, Filip (2023). "China's Political System". Dalam Kironska, Kristina; Turscanyi, Richard Q. (penyunting). Contemporary China: a New Superpower?. Routledge. ISBN 978-1-03-239508-1.
  20. ^ "Chongqing menjadi Bandar Pusat Nasional ke-5". People's Daily. 10 Februari 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  21. ^ "Penubuhan Kawasan Baru Liangjiang". Gochina.scmp.com. 25 November 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Februari 2021. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  22. ^ ...
  23. ^ ...
  24. ^ ...
  25. ^ ...
  26. ^ ...
  27. ^ ...
  28. ^ ...
  29. ^ [perlu rujukan]
  30. ^ ...
  31. ^ ...
  32. ^ ...
  33. ^ ...
  34. ^ ...
  35. ^ ...
  36. ^ ...
  37. ^ Lan, Xiaohuan (2024). How China Works: An Introduction to China's State-led Economic Development. Diterjemahkan oleh Topp, Gary. Palgrave Macmillan. doi:10.1007/978-981-97-0080-6. ISBN 978-981-97-0079-0.
  38. ^ "Innovative City in West China Chongqing" (PDF). Jon Sigurdson and Krystyna Palonka of Stockholm School of Economics, EIJS. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 3 March 2016. Dicapai pada 1 February 2009.
  39. ^ Tapscott, Don; Williams, Anthony D. (2006). Wikinomics: How Mass Collaboration Changes Everything. Penguin. m/s. 218. ISBN 9781591843672.
  40. ^ "Chinese vice premier urges Chongqing to become economic engine for western regions". Embassy of the People's Republic of China in Australia. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 March 2016. Dicapai pada 31 January 2009.
  41. ^ "China urges reform, development of Chongqing municipality". Xinhua News Agency. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 August 2013. Dicapai pada 31 January 2009.
  42. ^ "Market Profiles on Chinese Cities and Provinces (hktdc.com)". Tdctrade.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 4 January 2006. Dicapai pada 14 March 2011.
  43. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama data2022
  44. ^ "The Rise of The 'Champs' – New Report Maps Business Opportunity in China's Fastest Growing Cities". Sourcewire.com. 9 November 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 April 2012. Dicapai pada 14 March 2011.
  45. ^ "Chongqing Municipality(重慶市)". The Australia-China Chamber of Commerce and Industry of New South Wales. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 March 2016. Dicapai pada 31 January 2009.
  46. ^ a b "Critical Eye on Chongqing – Pillar of the West". China Business Review. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 April 2016. Dicapai pada 31 January 2009.
  47. ^ MacKie, Nick (4 May 2005). "China's west seeks to impress investors". BBC News. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 June 2006. Dicapai pada 28 April 2010.
  48. ^ "China-Myanmar pipeline projects on track". Atimes.com. 24 April 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 December 2008. Dicapai pada 14 March 2011.CS1 maint: unfit URL (link)
  49. ^ "Main Industry in CNNZ". Diarkibkan daripada yang asal pada 7 December 2008.
  50. ^ "China Business News: HP Foxcom Setup Laptop Plants in Chongqing". The China Perspective. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 July 2011. Dicapai pada 14 March 2011.
  51. ^ "Chongqing Investment Zone Profiles". Allroadsleadtochina.com. 30 May 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 December 2008. Dicapai pada 14 March 2011.
  52. ^ "China's Three Gorges Dam". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 May 2016. Dicapai pada 31 January 2009.
  53. ^ Dee-Ann Durbin (28 August 2012). "Ford building sixth plant in China". Associated Press. Diarkibkan daripada yang asal pada 20 March 2017. Dicapai pada 20 March 2017.
  54. ^ Seetharaman, Deepa (27 August 2012). "Mazda in Chongqing". Reuters.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 October 2015. Dicapai pada 10 December 2013.
  55. ^ "HSBC opens bank in Chongqing". Hsbc.com.cn. 28 December 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 November 2014. Dicapai pada 10 December 2013.
  56. ^ "Standard Chartered open a bank in Chongqing" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 12 May 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  57. ^ "Citibank opens branch in Chongqing". Citigroup.com. 31 March 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 July 2014. Dicapai pada 10 December 2013.
  58. ^ "Branch opening in Chongqing: Deutsche Bank – a strong partner in China". 28 April 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 May 2013. Dicapai pada 3 September 2012.
  59. ^ "ANZ Bank opens a branch in Chongqing". Anz.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 June 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  60. ^ "People's Republic of China". Scotiabank. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 August 2012. Dicapai pada 16 October 2016.
  61. ^ Yue, Terril (25 October 2011). "Wal-Mart reopens Chongqing locations". Reuters.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 December 2015. Dicapai pada 10 December 2013.
  62. ^ "Multinational Grocery Stores in Chongqing". Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-10-29.CS1 maint: unfit URL (link)
  63. ^ Tan, Kenneth (12 November 2007). "Chongqing Carrefour Stampede". Shanghaiist.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 October 2015. Dicapai pada 10 December 2013.
  64. ^ "Industrial Park". Chinaknowledge.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 December 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  65. ^ "CETD". Hktdc.com. 19 September 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 December 2010. Dicapai pada 10 December 2013.
  66. ^ "CHTIDT". En.cq.gov.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 30 June 2012. Dicapai pada 10 December 2013.
  67. ^ "CNNZ". English.cq.gov.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  68. ^ Contact. "CEPZ". Rightsite.asia. Diarkibkan daripada yang asal pada 27 March 2010. Dicapai pada 10 December 2013.
  69. ^ "Jianqiao Industrial Park Profile". Hktdc.com. 19 September 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 December 2010. Dicapai pada 29 December 2013.
  70. ^ "Chongqing Liangjiang New Area". Diarkibkan daripada yang asal pada 16 October 2016. Dicapai pada 3 September 2012.
  71. ^ "New cloud computing center". En.cq.gov.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  72. ^ "New Scenery of Chongqing Metropolis". Green Travel. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2013.CS1 maint: unfit URL (link)
  73. ^ "Line 2 & 1". English.cqnews.net. 15 December 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 August 2012. Dicapai pada 10 December 2013.
  74. ^ "Planning of Chongqing Line 6". Cn.siemens.com. 30 December 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 December 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  75. ^ "Chongqing City Transport". English.cqnews.net. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 January 2012. Dicapai pada 10 December 2013.
  76. ^ Chongqing Daily (23 March 2008)
  77. ^ "Chongqing Ports Details". Service-industries-research.hktdc.com. 19 July 2011. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 May 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  78. ^ Black, Simon (12 July 2011). "Chongqing: World's Largest Construction Project". Articles.businessinsider.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 January 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  79. ^ "Rough Guide to Chongqing Travel". Diarkibkan daripada yang asal pada 12 October 2012.
  80. ^ "CJIA Stats". Theairdb.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 May 2012. Dicapai pada 10 December 2013.
  81. ^ 2018年民航机场生产统计公报 (dalam bahasa Cina). Pentadbiran Penerbangan Awam China. 5 March 2019. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 May 2020. Dicapai pada 12 March 2019.
  82. ^ "Chongqing Airport Profile". Diarkibkan daripada yang asal pada 30 July 2013.
  83. ^ 翟时雨 (Ruo Shiyu) (2003). "中篇第四节：四川话的分区 (Pembahagian dialek Sichuan)". 《汉语方言学》 [Kajian Bahasa Cina] (dalam bahasa Cina). Southwest China Normal University Press (西南师范大学出版社). ISBN 978-7-5621-2942-4.
  84. ^ 苗族：特色苗语 [Penduduk Miao: Ciri-ciri Bahasa Miao]. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 July 2011. Dicapai pada 31 July 2010.
  85. ^ "Monumen Pembebasan Rakyat". Chongqingwomen.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 December 2013. Dicapai pada 10 December 2013.
  86. ^ "Muzium Jeneral Joseph Stilwell". Travelchinaguide.com. 17 Mei 1944. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 April 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  87. ^ "Muzium Kampung Batu Merah". Beijingfeeling.com. 15 September 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 Jun 2011. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  88. ^ "Chongqing: Muzium Bawah Air Pertama di China telah Dibina dan Dibuka". Chinahush. 21 Mei 2009. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Julai 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  89. ^ "Dewan Besar Rakyat". Placesonline.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Disember 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  90. ^ "Kuil Luohan". Fodors.com. 28 Mei 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  91. ^ www.chinaeducenter.com. "Senarai Kedutaan". Chinaeducenter.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 April 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  92. ^ "Daerah Wuxi". English.51766.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 Januari 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  93. ^ "Ukiran Batu Dazu". China.org.cn. 12 September 2003. Diarkibkan daripada yang asal pada 26 Mei 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  94. ^ "Taman Geopark Tiga Jambatan Semula Jadi China". Naturalarches.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 Jun 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  95. ^ "Gua Furong". Gxnu.edu.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Oktober 2014. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  96. ^ "Ciqikou". Blog.seattlechinesegarden.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Disember 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  97. ^ "Fishing Town". Chongqingwomen.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Disember 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  98. ^ "Gua Xueyu [Chongqing]". Luopan ChinaHotelSearch. Diarkibkan daripada yang asal pada 18 Oktober 2011.
  99. ^ "Profil dan Gambar Zoo Chongqing". Travelchinaguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 April 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  100. ^ "Lembah Gunung Hitam". Travelchinaguide.com. Dicapai pada 26 November 2017.
  101. ^ SinoHotelGuide.com. "Panduan Makan di Chongqing" (dalam bahasa Belanda). Sinohotelguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Mei 2010. Dicapai pada 10 Disember 2013.CS1 maint: unfit URL (link)
  102. ^ "Panduan Hot Pot & Makan Chongqing". Travelchinaguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Ogos 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  103. ^ "Ikan Kepala Besar, atau Ikan Jiangtuan". Nas.er.usgs.gov. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Ogos 2017. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  104. ^ Yang, Shihan (2021-06-24). "Ikan Bakar Wanzhou, Mencapai Nilai Output Tahunan Berbilion". iChongqing (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Disember 2022.
  105. ^ Holliday, Taylor (20 Julai 2019). "Suan La Fen dan Kisah Gadis Pedas". The Mala Market (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 28 Julai 2020. Dicapai pada 8 Mei 2020.
  106. ^ Dunlop, Fuchsia (17 Januari 2014). "Resepi: Poussin Firecracker dengan cili". Financial Times. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 September 2019. Dicapai pada 7 Ogos 2019.
  107. ^ Knyazeva, Katya (26 Januari 2010). "Mencari Laziji Terbaik di Shanghai". CNN. Diarkibkan daripada yang asal pada 10 Julai 2012. Dicapai pada 12 Ogos 2012.
  108. ^ "Makan di Chongqing". Chinatourguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 Jun 2012. Dicapai pada 26 Mac 2013.
  109. ^ "Qianzhang". Chinatourguide.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 Jun 2012. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  110. ^ Anna (2020-01-30). "Hidangan Hari Ini: Suan Cai Yu (Ikan Sichuan dengan Sayur Jeruk)". foodpanda MY Magazine (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 14 September 2024. Dicapai pada 2024-09-14.
  111. ^ "Stesen Radio Cina". Chinaculture.org. 24 September 2003. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 Disember 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  112. ^ Bandurski, David (1 Jun 2011). "Revolusi TV Chongqing". Cmp.hku.hk. Diarkibkan daripada yang asal pada 2 Jun 2011. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  113. ^ "Acara Beijing". Diarkibkan daripada yang asal pada 14 Ogos 2016. Dicapai pada 6 Ogos 2015. Beijing Ducks vs. Chongqing
  114. ^ "Kumpulan Lifan membeli pasukan bola sepak Chongqing". China.org.cn. Diarkibkan daripada yang asal pada 11 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  115. ^ "Piala FA China 2000". Rsssf.com. 8 Mac 2007. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  116. ^ "Chongqing Lifan F.C". Soccerway.com. 9 Januari 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  117. ^ "Kelab FC Chongqing Umum Pembubaran, Pemain Cari Pasukan Baru". Diarkibkan daripada yang asal pada 4 Mac 2016. Dicapai pada 6 Julai 2015. Chongqing FC dibubarkan
  118. ^ "Pusat Sukan Olimpik Chongqing". Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Jun 2012. Dicapai pada 6 Jun 2012. Laman Rasmi
  119. ^ "Profil Stadium Yanghe". Footballgroundmap.com. 13 September 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 12 Mei 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  120. ^ "Profil Stadium Datianwan". Worldstadiums.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 Februari 2013. Dicapai pada 10 Disember 2013.
  121. ^ Bacchi, Umberto (3 Disember 2020). "'Saya tahu minuman kegemaran anda': Bandar Pintar Cina serahkan kawalan AI". Reuters. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 Disember 2020. Dicapai pada 7 Disember 2020.
  122. ^ "Twin Towns". www.amazingdusseldorf.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-10-17. Dicapai pada 2009-10-29.

Rujukan

  • Danielson, Eric N. (2005). "Chongqing," pp.325-362 in The Three Gorges and the Upper Yangzi. Singapore: Marshall Cavendish/Times Editions. ISBN 981-232-599-9.
  • Danielson, Eric N. (2005). "Revisiting Chongqing: China's Second World War Temporary National Capital," in Journal of the Royal Asiatic Society, Hong Kong Branch, Vol.45. Hong Kong: Royal Asiatic Society, Hong Kong Branch.
  • Huang, Jiren (1999). Lao Chongqing (Old Chongqing): Ba Shan Ye Yu (part of the "Lao Cheng Shi" series. Nanjing: Jiangsu Meishu Chubanshe (Jiangsu Fine Arts Publishing House).
  • Kapp, Robert A. (1974). “Chungking as a Center of Warlord Power, 1926-1937,” pp.143-170 in The Chinese City Between Two Worlds, ed. by Mark Elvin and G. William Skinner. Stanford: Stanford University Press.
  • Kapp, Robert A. (1973). Szechwan and the Chinese Republic: Provincial Militarism and Central Power, 1911-1938. New Haven: Yale University Press.
  • Liao, Qingyu (2005). Chongqing Ge Le Shan Pei Du Yizhi (The Construction of War-time Capital on the Gele Mountain, Chongqing). Chengdu: Sichuan Da Xue Chubanshe (Sichuan University Press).
  • Long, Juncai (2005). Sui Yue Ya Feng de Jiyi: Chongqing Kang Zhan Yizhi (Covered Memory of Flowing Years: Site[s] of [the] Anti-Japanese War in Chongqing). Chongqing: Xi Nan Shi Fang Da Xue Chubanshe (Southwest University Press).
  • McIsaac, Lee (2000). “The City as Nation: Creating a Wartime Capital in Chongqing,” in Remaking the Chinese City, 1900-1950, ed. by Joseph W. Esherick. Honolulu: University of Hawaii Press.
  • Xu, Dongsheng and Liu, Yuchuan; dll. (1998). Chongqing Jiu Ying (Old Photos of Chongqing). Beijing: Renmin Meishu Chubanshe People’s Fine Arts Publishing House). Explicit use of et al. in: |author= (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link)

Pautan luar

Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022
Email: pmb@teknokrat.ac.id