 | |
| Intisari agensi | |
|---|---|
| Dibentuk | 22 Julai 1963 |
Bidang kuasa | Wilayah Sarawak |
| Ibu pejabat | Kompleks Satria Pertiwi, Petra Jaya, Kuching, Sarawak, Malaysia |
| Belanjawan tahunan | RM 148.7 bilion (2025) |
Menteri bertanggungjawab | |
Timbalan menteri bertanggungjawab |
|
Agensi induk |
|
Agensi anak |
|
Laman sesawang | www |
Kerajaan Sarawak adalah pihak berkuasa yang memerintah Sarawak. Sarawak salah satu daripada 2 wilayah di Malaysia Borneo, yang berpusat di Kuching iaitu ibu kota wilayah Sarawak. Kerajaan Sarawak mematuhi dan diwujudkan oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia, undang-undang tertinggi Malaysia, dan Perlembagaan Sarawak yang merupakan undang-undang tertinggi bagi seluruh wilayah Sarawak.
Kerajaan wilayah Sarawak hanya mempunyai dua cabang: eksekutif dan perundangan. Sarawak tidak mempunyai cawangan kehakiman kerana federalisasi sistem mahkamah di Malaysia. Walaupun Sarawak mempunyai bidang kuasa ke atas Syariah dan Mahkamah Anak Negeri (dan undang-undang masing-masing),[1][2] kedua-dua mahkamah masih dianggap sebagai sebahagian daripada cawangan eksekutif wilayah.
Perundangan
Badan perundangan wilayah Sarawak terdiri daripada hanya sebuah rumah unicameral yang dipanggil Dewan Undangan Negeri. Kesemua 82 Ahli Dewan Undangan dipilih dari daerah ahli tunggal oleh hak pilih dewasa sejagat. Majlis mengikuti sistem multi-parti dan badan pentadbir dipilih melalui sistem pertama yang lalu. Walau bagaimanapun, kerajaan Wilayah Sarawak boleh melantik sehingga 6 anggota Majlis yang dicalonkan berdasarkan syarat-syarat yang disediakan oleh Perlembagaan Kerajaan Sarawak.
Majlis mempunyai mandat maksimum lima tahun selaras dengan kuasa undang-undang wilayah Sarawak. Gabenor Sarawak boleh membubarkan badan perundangan wilayah Sarawak pada bila-bila masa dan biasanya berbuat demikian atas nasihat Premier Sarawak atau melalui perutusan terbuka oleh Timbalan Premier Sarawak.
Eksekutif
Kabinet
Kuasa eksekutif terletak pada Kabinet yang diketuai oleh Premier Sarawak. Perlembagaan Negeri menetapkan bahawa seseorang Premier mestilah ahli Dewan Undangan Negeri yang, pada pendapat Yang di-Pertua Negeri, memerintahkan majoriti di Dewan Undangan Negeri. Kabinet dipilih di kalangan anggota Dewan Undangan Negeri dan bertanggungjawab kepada badan itu. Cabang eksekutif kerajaan terdiri daripada Premier sebagai ketua kerajaan, diikuti oleh Timbalan Premier, serta semua menteri-menteri utama & timbalan-timbalan menteri di dalam kerajaan negeri.
Senarai jabatan, agensi, dan syarikat milik Kerajaan Sarawak
Sehingga kini, sebanyak 18 buah kementerian yang disahkan sepenuhnya oleh Kerajaan Sarawak selaras dengan kuasa autonomi wilayah yang ditetapkan dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).
Kesemua kementerian ini dibahagikan kepada beberapa jabatan, majlis, syarikat, dan agensi yang diamanahkan sepenuhnya oleh Kerajaan Sarawak sendiri :
1. JABATAN PREMIER SARAWAK (Office of the Premier of Sarawak)
- Pejabat Premier Sarawak
- Pejabat Setiausaha Kerajaan Sarawak
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Pentadbiran)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Operasi)
- Unit Protokol, Istiadat, dan Pengurusan Acara Sarawak
- Unit Komunikasi Awam Sarawak (UKAS)
- SERVICE SARAWAK
- Sarawak Media Group (SMG)
- TVS
- CRAUN Research Sdn. Bhd.
- Angkatan Zaman Mansang (AZAM) Sarawak
2. KEMENTERIAN KEWANGAN DAN PELABURAN SARAWAK (Ministry of Finance and Investment)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Kewangan & Pelaburan)
- Unit Integriti Dan Ombudsman Sarawak
- Development Bank of Sarawak Berhad (DBOS)
- Affin Bank Berhad (Sarawak) (institusi perbankan utama di wilayah Sarawak)
- Bank Simpanan Nasional (BSN Sarawak)
- CIMB Bank Berhad (Sarawak)
- Public Bank Berhad (Sarawak)
- Hong Leong Bank Berhad (Sarawak)
- Standard Chartered Bank Malaysia Berhad (Sarawak)
3. KEMENTERIAN EKONOMI DAN PERINDUSTRIAN SARAWAK (Ministry of Economy and Industrial)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Ekonomi & Perindustrian)
- Unit Pemantauan Pelaksanaan Sarawak
- Unit Perancang Ekonomi Sarawak
- Sarawak Digital Economy Corporation Berhad (SDEC)
- Perbadanan Pembangunan Ekonomi Sarawak (Sarawak Economic Development Corporation)
- SMD Semiconductor Sarawak
- Chemsain Konsultant Sdn Bhd
- Sama Jaya Free Industrial Zone (SFIZ)
- Samalaju Industrial Port Sdn Bhd
4. KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN PENGAJIAN TINGGI SARAWAK (Ministry of Education & Higher Education Sarawak)
- Majlis Pendidikan Sarawak (Sarawak Education Council) (dulu dikenali sebagai Jabatan Pendidikan Negeri Sarawak)
- Unit Transformasi dan Inovasi Sarawak
- Yayasan Sarawak
- Pusat Kecemerlangan Teknikal Sarawak (CENTEXS)
- i-CATS University College
- Curtin University (Sarawak)
- Swinburne University of Technology (Sarawak Campus)
- Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS)
- Universiti Teknologi MARA (UiTM) Sarawak
- University of Technology Sarawak (UTS)
- UCSI University (Sarawak Campus)
- SEGi College Sarawak
- University of Cyberjaya (Cyberjaya College Kuching)
5. KEMENTERIAN KOMODITI, PENTERNAKAN DAN AGROTEKNOLOGI SARAWAK (Ministry of Commodities, Livestock and Agrotechnology)
- Sarawak Land Consolidation and Rehabilitation Authority (SALCRA)
- Regional Corridor Development Authority (RECODA)
- Rajang Delta Development Agency (RADDA)
- Betong Division Development Agency (BDDA)
- Jabatan Pertanian Sarawak (Department of Agriculture Sarawak)
- Pertubuhan Peladang Negeri Sarawak
- Malaysian Agricultural Research and Development Institute (MARDI) Sarawak
- Lembaga Koko Malaysia (LKM) Sarawak
- Lembaga Lada Malaysia (MPB) Sarawak
- Lembaga Getah Malaysia (MRB) Sarawak
- Malaysian Palm Oil Board (MPOB) Sarawak
- Malaysia Specialty Coffee Association (MSCA)
6. KEMENTERIAN HAL EHWAL WILAYAH, PERUNDANGAN DAN PERTAHANAN SARAWAK (Ministry of Regional Affairs, Legislation and Defence)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Hal Ehwal Wilayah & Perundangan)
- Majlis Kehakiman dan Perundangan Sarawak (Sarawak Court and Legislative Council)
- Majlis Perundangan Syariah Sarawak
- Institut Kehakiman dan Legislatif Sarawak
- Unit Perundangan (Bumiputera) Sarawak
- Unit Perundangan (Khas) Sarawak
- Unit Perundangan (Hal Ehwal Adat) Sarawak
- Unit Keselamatan dan Penguatkuasaan Sarawak (UKPS)
- Polis Diraja Malaysia (PDRM) Sarawak
- Angkatan Tentera Malaysia (ATM) Sarawak
- Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM) Sarawak
- Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM) Sarawak
- Jabatan Imigresen Malaysia (JIM) Sarawak
- Sarawak Coast Guard
- Agensi Antidadah Kebangsaan (AADK) Sarawak
- Majlis Pencegahan Rasuah Sarawak (Sarawak Corruption Prevention Council)
7. KEMENTERIAN TENAGA KERJA, KEMAHIRAN DAN INTEGRITI SARAWAK (Ministry of Manpower, Skills and Integrity)
- Unit Pengurusan dan Pembangunan Sumber Manusia
- Unit Digitalisasi Perkhidmatan Awam Sarawak
- Institut Integriti Malaysia (IIM)
- Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA) Sarawak
- Jabatan Tenaga Kerja Sarawak (JTKS)
- Jabatan Latihan Perindustrian Sarawak
- Sarawak Skills
- SarawakJobs
- Tabung Gagasan Ekonomi Anak Sarawak (TEGAS)
8. KEMENTERIAN ALAM SEKITAR DAN EKONOMI HIJAU SARAWAK (Ministry of Environment and Green Economy)
- Jabatan Perhutanan Sarawak (Sarawak Forestry)
- Jabatan Tanah dan Ukur Sarawak (Sarawak Land and Survey Department)
- Native Land Custody and Development Authority Sarawak (NLCDA)
- Perbadanan Pembangunan Industri Kayu Sarawak (PUSAKA)
- Sarawak Tropical Peat Research Institute (TROPI)
- Majlis Biodiversiti Sarawak (Sarawak Biodiversity Council)
- Sarawak Biodiversity Centre
- SARAWAK HYDRO (agensi tenaga hidrogen milik penuh Sarawak Energy Berhad (SEB))
9. KEMENTERIAN BELIA, SUKAN, DAN PEMBANGUNAN BAKAT SARAWAK (Ministry of Youth, Sports and Talent Development)
- Olympic Council of Malaysia (OCM) Sarawak
- Sarawak Sports Council (Majlis Sukan Sarawak)
- Perbadanan Sukan Sarawak (SSC)
- Pertubuhan Belia Kebangsaan Bersatu Sarawak (SABERKAS)
- Majlis Belia Sarawak (MBS)
- Sarawak Esports Council (Majlis e-Sukan Sarawak)
10. KEMENTERIAN PERPADUAN RAKYAT DAN KEHARMONIAN AGAMA SARAWAK (Ministry of People's Unity and Religious Harmony)
- Majlis Islam Sarawak (MIS)
- Jabatan Agama Islam Sarawak (JAIS)
- Jabatan Mufti Sarawak
- Lembaga Amanah Kebajikan Masjid Negeri Sarawak (LAKMNS)
- Yayasan Budaya Melayu Sarawak (YBMS)
- Unit Hal Ehwal Agama-Agama Lain (UNIFOR) Sarawak
- Association of Churches in Sarawak (ACS)
- The Anglican Diocese of Kuching
- The Roman Catholic Archdiocese of Kuching
- Sarawak Chinese Annual Conference (SCAC) (Sarawak Methodist Association)
- The Federation of Chinese Associations of Sarawak (FCAS)
- Sarawak Buddhist Association (SBA)
- Sri Maha Mariamman Temple Association Kuching
- International Society for Krishna Consciousness (Sarawak)
- Sarawak Sikh Temple Association
- Perhimpunan Rohani Bahai Sarawak
11. KEMENTERIAN KESIHATAN AWAM DAN KESELAMATAN PEKERJAAN SARAWAK (Ministry of Public Health and Occupational Safety)
- Sarawak Health Council (SHC) (dulu dikenali sebagai Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak)
- The National Cancer Society of Malaysia (Sarawak Branch)
- Society for Cancer Advocacy and Awareness Kuching (SCAN)
- Jabatan Veterinar Sarawak (Sarawak Veterinary Department)
- Sarawak Society for the Prevention of Cruelty to Animals (SSPCA)
12. KEMENTERIAN PERUMAHAN, PERBANDARAN, DAN KERAJAAN TEMPATAN SARAWAK (Ministry of Housing, Urbanisation and Local Government)
- Unit Pentadbiran Bahagian ( termasuk Pejabat Pemastautin, Pejabat Daerah dan Pejabat Daerah Kecil )
- Department of Irrigation and Drainage (DID)
- Dewan Bandaraya Kuching Utara (DBKU)
- Majlis Bandaraya Kuching Selatan (MBKS)
- Majlis Bandaraya Miri
- Majlis Perbandaran Sibu
- Majlis Perbandaran Padawan (MPP)
- Majlis Perbandaran Kota Samarahan (MPKS)
- Majlis Daerah Serian
- Majlis Daerah Lundu
- Majlis Daerah Bau
- Majlis Daerah Sri Aman
- Majlis Daerah Saratok
- Majlis Daerah Simunjan
- Majlis Daerah Meradong & Julau
- Majlis Daerah Matu & Daro
- Majlis Daerah Dalat & Mukah
- Majlis Daerah Luar Bandar Sibu
- Majlis Daerah Lubok Antu
- Majlis Daerah Kanowit
- Majlis Daerah Subis
- Majlis Daerah Sarikei
- Majlis Daerah Betong
- Majlis Daerah Kapit
- Majlis Daerah Marudi
- Majlis Daerah Limbang
- Majlis Daerah Lawas
13. KEMENTERIAN PELANCONGAN, TRADISI DAN SENI PERSEMBAHAN SARAWAK (Ministry of Tourism, Tradition and Performing Arts)
- Jabatan Muzium Sarawak
- Majlis Kraf Sarawak
- Jabatan Kesenian dan Kebudayaan Sarawak
- Lembaga Pelancongan Sarawak (Sarawak Tourism Board) (STB)
- Business Events Sarawak (Sarawak Convention Bureau)
14. KEMENTERIAN MULTIMEDIA DAN INDUSTRI KREATIF SARAWAK (Ministry of Multimedia and Creative Industry)
- IRIX (Sarawak) Sdn. Bhd.
- Sarawak Information Systems Berhad (SAINS)
- Sarawak Multimedia Authority (SMA)
- CelcomDigi Berhad (Sarawak)
- Maxis Berhad (Sarawak)
- U Mobile Sdn. Bhd. (Sarawak)
- Sarawak Mobile
- Sarawak Creative Arts & Culture Association (SCACA)
- Sarawak Cyber Safety Council (Majlis Keselamatan Siber Sarawak)
15. KEMENTERIAN PENGANGKUTAN SARAWAK (MOTS) (Ministry of Transports Sarawak)
- Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) Sarawak
- Brooke Dockyard and Engineering Works Corporation
- Jabatan Kerja Raya Sarawak (JKR Sarawak)
- Majlis Penerbangan Awam Sarawak (Sarawak Civil Aviation Council)
- AirBorneo
- AirAsia Berhad (Sarawak)
- Qatar Airways (Sarawak)
- SARAWAK METRO
- ZECON Berhad
16. KEMENTERIAN UTILITI DAN TELEKOMUNIKASI SARAWAK (MUT) (Ministry of Utilities and Telecommunication)
- Sarawak Energy Berhad (Sarawak Energy)
- Sarawak Water Sdn. Bhd. (Sarawak Water) (menggantikan sepenuhnya Kuching Water Board, Lembaga Air Sibu, dan LAKU Management Sdn. Bhd.)
- Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM) Sarawak
- SACOFA Sdn Bhd
- Petroleum Sarawak Berhad (PETROS)
- Shell Malaysia Sdn Bhd (Miri)
- Shell Malaysia Sdn Bhd (Bintulu)
17. KEMENTERIAN PERDAGANGAN, PELABUHAN, DAN KEUSAHAWANAN SARAWAK (Ministry of Trade, Ports and Entrepreneurship)
- InvestSarawak
- Sarawak Trade and Tourism Co. Pte. Ltd. (STATOS) (Singapura)
- Sarawak Trade and Tourism Office Brunei (STATOB) (Brunei Darussalam)
- Tabung Ekonomi Kumpulan Usaha Niaga Nasional (TEKUN Nasional) Sarawak
- Majlis Amanah Rakyat (MARA) Sarawak
- Bintulu Port Holdings Berhad
- Kuching Port Authority (Lembaga Pelabuhan Kuching)
- Tanjung Manis Integrated Port Sdn Bhd
- Rajang Port Authority (Lembaga Pelabuhan Rajang)
- Miri Port Authority (MPA)
18. KEMENTERIAN PEMBANGUNAN WANITA, KANAK-KANAK, DAN KESEJAHTERAAN KOMUNITI SARAWAK (Ministry of Women, Early Childhood and Community Wellbeing Development)
- Jabatan Kebajikan Masyarkat Sarawak
- Sarawak Children's Cancer Society (SCCS)
- Lembaga Amanah Kebajikan Bukan Islam (LAKBI)
AGENSI-AGENSI / SYARIKAT-SYARIKAT SWASTA (YANG BERDAFTAR DI BAWAH KERAJAAN SARAWAK SENDIRI)
- S Pay Global Berhad (S PAY Global)
- NAIM Holdings Berhad
- Ibraco Berhad
- Lee Onn Properties Sdn Bhd
- Tecktonic & Sons Holdings Sdn Bhd
- EXAL Malaysia Sdn Bhd
- SHM Development Sdn Bhd
- Chen Ling Group of Companies
- Emart Malaysia Group Berhad
- Lepapa Hypermarket Bhd
- Farley Group Berhad
- Central Coldstorage Kuching Sdn Bhd
- Shin Yang Group of Companies (SHIN YANG)
- Press Metal Sarawak Sdn Bhd
- Doremart Sarawak Sdn Bhd
Ketua kerajaan Sarawak
Premier Sarawak adalah ketua kerajaan Sarawak yang tidak langsung. Beliau secara rasminya dilantik secara sah oleh Gabenor Sarawak, yang dalam penghakiman Tuan Yang Terutama (TYT) berkemungkinan akan memberi keyakinan kepada majoriti anggota Dewan Undangan Negeri.
Beliau mengetuai Kabinet Kerajaan Sarawak, yang anggotanya dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Premier Sarawak. Premier, Timbalan Premier, dan barisan menteri-menteri bertanggungjawab secara kolektif kepada Dewan Undangan Negeri. Jabatan Premier Sarawak adalah badan dan kementerian di mana Premier Sarawak menjalankan seluruh fungsi semua agensi, jabatan & kementerian di Sarawak, peranan & tanggungjawabnya, serta kuasa pentadbirannya.
Lihat juga
- Sarawak
- Yang di-Pertua Negeri Sarawak
- Premier Sarawak
- Kabinet Kerajaan Sarawak
- Singapura
- Malaysia
- Indonesia
- Australia
- New Zealand
- Norway
Rujukan
- ^ Kedua-dua mahkamah berada di bawah bidang kuasa Premier Sarawak.
- ^ Perlembagaan Persekutuan, Jadual Kesembilan, Senarai IIA, Perkara 13.