 | |
| Intisari agensi | |
|---|---|
| Dibentuk | 22 Julai 1963 |
Bidang kuasa | Wilayah Sarawak |
| Ibu pejabat | Kuching, Sarawak, Malaysia |
| Belanjawan tahunan | RM 98.5 bilion (2024) |
Menteri bertanggungjawab | |
Timbalan menteri bertanggungjawab |
|
Agensi induk |
|
Agensi anak |
|
Laman sesawang | www |
Kerajaan Sarawak adalah pihak berkuasa yang memerintah Sarawak. Sarawak salah satu daripada 2 wilayah di Malaysia Borneo, yang berpusat di Kuching iaitu ibu kota wilayah Sarawak. Kerajaan Sarawak mematuhi dan diwujudkan oleh Perlembagaan Persekutuan Malaysia, undang-undang tertinggi Malaysia, dan Perlembagaan Sarawak yang merupakan undang-undang tertinggi bagi seluruh wilayah Sarawak.
Kerajaan wilayah Sarawak hanya mempunyai dua cabang: eksekutif dan perundangan. Sarawak tidak mempunyai cawangan kehakiman kerana federalisasi sistem mahkamah di Malaysia. Walaupun Sarawak mempunyai bidang kuasa ke atas Syariah dan Mahkamah Anak Negeri (dan undang-undang masing-masing),[1][2] kedua-dua mahkamah masih dianggap sebagai sebahagian daripada cawangan eksekutif wilayah.
Perundangan
Badan perundangan wilayah Sarawak terdiri daripada hanya sebuah rumah unicameral yang dipanggil Dewan Undangan Negeri. Kesemua 82 Ahli Dewan Undangan dipilih dari daerah ahli tunggal oleh hak pilih dewasa sejagat. Majlis mengikuti sistem multi-parti dan badan pentadbir dipilih melalui sistem pertama yang lalu. Walau bagaimanapun, kerajaan Wilayah Sarawak boleh melantik sehingga 6 anggota Majlis yang dicalonkan berdasarkan syarat-syarat yang disediakan oleh Perlembagaan Kerajaan Sarawak.
Majlis mempunyai mandat maksimum lima tahun selaras dengan kuasa undang-undang wilayah Sarawak. Gabenor Sarawak boleh membubarkan badan perundangan wilayah Sarawak pada bila-bila masa dan biasanya berbuat demikian atas nasihat Premier Sarawak atau melalui perutusan terbuka oleh Timbalan Premier Sarawak.
Eksekutif
Kabinet
Kuasa eksekutif terletak pada Kabinet yang diketuai oleh Premier Sarawak. Perlembagaan Negeri menetapkan bahawa seseorang Premier mestilah ahli Dewan Undangan Negeri yang, pada pendapat Yang di-Pertua Negeri, memerintahkan majoriti di Dewan Undangan Negeri. Kabinet dipilih di kalangan anggota Dewan Undangan Negeri dan bertanggungjawab kepada badan itu. Cabang eksekutif kerajaan terdiri daripada Premier sebagai ketua kerajaan, diikuti oleh Timbalan Premier, serta semua menteri-menteri utama & timbalan-timbalan menteri di dalam kerajaan negeri.
Senarai jabatan, agensi, dan syarikat milik Kerajaan Sarawak
Sehingga kini, sebanyak 17 buah kementerian yang disahkan sepenuhnya oleh Kerajaan Sarawak selaras dengan kuasa autonomi wilayah yang ditetapkan dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).
Kesemua kementerian ini dibahagikan kepada beberapa jabatan, majlis, syarikat, dan agensi yang diamanahkan sepenuhnya oleh Kerajaan Sarawak sendiri :
1. JABATAN PREMIER SARAWAK
- Pejabat Premier Sarawak
- Pejabat Setiausaha Kerajaan Sarawak
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Hal Ehwal Pembangunan Wilayah)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Pentadbiran)
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Operasi)
- Unit Protokol, Istiadat, dan Pengurusan Acara Sarawak
- Unit Komunikasi Awam Sarawak (UKAS)
- Sarawak Media Group (SMG)
- TVS
- CRAUN Research Sdn. Bhd.
- Angkatan Zaman Mansang (AZAM) Sarawak
2. KEMENTERIAN EKONOMI DAN PELABURAN SARAWAK
- Timbalan Setiausaha Kerajaan Sarawak (Ekonomi & Pelaburan Wilayah)
- Unit Pemantauan Pelaksanaan Sarawak
- Unit Perancang Ekonomi Sarawak
- Unit Integriti Dan Ombudsman Sarawak
- Sarawak Digital Economy Corporation Berhad (SDEC)
- Perbadanan Pembangunan Ekonomi Sarawak (Sarawak Economic Development Corporation)
- Development Bank of Sarawak Berhad (DBOS)
- Affin Bank Berhad (Sarawak) (institusi perbankan utama di wilayah Sarawak)
- Bank Simpanan Nasional (BSN Sarawak)
- CIMB Bank Berhad (Sarawak)
- Public Bank Berhad (Sarawak)
- Hong Leong Bank Berhad (Sarawak)
- Standard Chartered Bank Malaysia Berhad (Sarawak)
3. KEMENTERIAN PENDIDIKAN DAN PENGAJIAN TINGGI SARAWAK
- Majlis Pendidikan Sarawak (Sarawak Education Council) (dulu dikenali sebagai Jabatan Pendidikan Negeri Sarawak)
- Unit Transformasi dan Inovasi Sarawak
- Yayasan Sarawak
- Tabung Ekonomi Gagasan Anak Sarawak (TEGAS)
- i-CATS University College
- Curtin University (Sarawak)
- Swinburne University of Technology (Sarawak Campus)
- Universiti Malaysia Sarawak (UNIMAS)
- Universiti Teknologi MARA (UiTM) Sarawak
- University of Technology Sarawak (UTS)
- UCSI University (Sarawak Campus)
- SEGi College Sarawak
4. KEMENTERIAN PERTANIAN MODEN, KOMODITI DAN SOSIOEKONOMI SARAWAK
- Sarawak Land Consolidation and Rehabilitation Authority (SALCRA)
- Regional Corridor Development Authority (RECODA)
- Jabatan Pertanian Sarawak (Department of Agriculture Sarawak)
- Pertubuhan Peladang Negeri Sarawak
5. KEMENTERIAN HAL EHWAL WILAYAH SARAWAK
- Polis Diraja Malaysia (PDRM) Sarawak
- Angkatan Tentera Malaysia (ATM) Sarawak
- Jabatan Kastam Diraja Malaysia (JKDM) Sarawak
- Agensi Penguatkuasaan Maritim Malaysia (APMM) Sarawak
- Unit Keselamatan dan Penguatkuasaan Sarawak
- Unit Pengurusan Imigresen Dan Buruh Sarawak
- Sarawak Coast Guard
- Agensi Antidadah Kebangsaan (AADK) Sarawak
- Majlis Pencegahan Rasuah Sarawak (Sarawak Corruption Prevention Council)
6. KEMENTERIAN TENAGA KERJA DAN KEMAHIRAN SARAWAK
- Unit Pengurusan dan Pembangunan Sumber Manusia
- Unit Digitalisasi Perkhidmatan Awam Sarawak
- Jabatan Perkhidmatan Awam (JPA) Sarawak
- Jabatan Tenaga Kerja Sarawak (JTKS)
- Jabatan Latihan Perindustrian Sarawak
- Sarawak Skills
7. KEMENTERIAN ALAM SEKITAR DAN SUMBER ALTERNATIF SARAWAK
- Jabatan Perhutanan Sarawak (Sarawak Forestry)
- Jabatan Tanah dan Ukur Sarawak (Sarawak Land and Survey Department)
- Perbadanan Pembangunan Industri Kayu Sarawak (PUSAKA)
- Sarawak Tropical Peat Research Institute (TROPI)
- Majlis Biodiversiti Sarawak (Sarawak Biodiversity Council)
- Sarawak Biodiversity Centre
- SARAWAK HYDRO (agensi tenaga hidrogen milik penuh Sarawak Energy Berhad (SEB))
8. KEMENTERIAN BELIA, SUKAN, DAN PEMBANGUNAN BAKAT SARAWAK
- Sarawak Sports Council (Majlis Sukan Sarawak)
- Perbadanan Sukan Sarawak (SSC)
- Pertubuhan Belia Kebangsaan Bersatu Sarawak (SABERKAS)
- Majlis Belia Sarawak (MBS)
- Sarawak Esports Council (Majlis e-Sukan Sarawak)
9. KEMENTERIAN PERPADUAN RAKYAT DAN KEHARMONIAN AGAMA SARAWAK
- Majlis Islam Sarawak (MIS)
- Jabatan Agama Islam Sarawak (JAIS)
- Jabatan Mufti Sarawak
- Lembaga Amanah Kebajikan Masjid Negeri Sarawak (LAKMNS)
- Unit Hal Ehwal Agama-Agama Lain (UNIFOR) Sarawak
- Association of Churches in Sarawak (ACS)
- The Anglican Diocese of Kuching
- The Roman Catholic Archdiocese of Kuching
- The Federation of Chinese Associations of Sarawak (FCAS)
- Sarawak Buddhist Association (SBA)
- Sarawak Sikh Temple Association
10. KEMENTERIAN KESIHATAN AWAM DAN PERSEKITARAN SARAWAK
- Sarawak Health Council (SHC) (dulu dikenali sebagai Jabatan Kesihatan Negeri Sarawak)
- Sarawak Children's Cancer Society (SCCS)
- The National Cancer Society of Malaysia (Sarawak Branch)
- Society for Cancer Advocacy and Awareness Kuching (SCAN)
- Jabatan Veterinar Sarawak (Sarawak Veterinary Department)
- Sarawak Society for the Prevention of Cruelty to Animals (SSPCA)
11. KEMENTERIAN PERUMAHAN, PERBANDARAN, DAN KERAJAAN TEMPATAN SARAWAK
- Unit Pentadbiran Bahagian ( termasuk Pejabat Pemastautin, Pejabat Daerah dan Pejabat Daerah Kecil )
- Land Custody and Development Authority (LCDA)
- Department of Irrigation and Drainage (DID)
- Dewan Bandaraya Kuching Utara (DBKU)
- Majlis Bandaraya Kuching Selatan (MBKS)
- Majlis Bandaraya Miri
- Majlis Perbandaran Sibu
- Majlis Perbandaran Padawan (MPP)
- Majlis Perbandaran Kota Samarahan (MPKS)
- Majlis Daerah Serian
- Majlis Daerah Lundu
- Majlis Daerah Bau
- Majlis Daerah Sri Aman
- Majlis Daerah Saratok
- Majlis Daerah Simunjan
- Majlis Daerah Meradong & Julau
- Majlis Daerah Matu & Daro
- Majlis Daerah Dalat & Mukah
- Majlis Daerah Luar Bandar Sibu
- Majlis Daerah Lubok Antu
- Majlis Daerah Kanowit
- Majlis Daerah Subis
- Majlis Daerah Sarikei
- Majlis Daerah Betong
- Majlis Daerah Kapit
- Majlis Daerah Marudi
- Majlis Daerah Limbang
- Majlis Daerah Lawas
12. KEMENTERIAN PELANCONGAN, INDUSTRI KREATIF, DAN SENI PERSEMBAHAN SARAWAK
- Jabatan Muzium Sarawak
- Majlis Kraf Sarawak
- Jabatan Kesenian dan Kebudayaan Sarawak
- Lembaga Pelancongan Sarawak (Sarawak Tourism Board) (STB)
13. KEMENTERIAN HAL EHWAL ANTARABANGSA DAN PERUNDANGAN SARAWAK
- Majlis Kehakiman dan Perundangan Sarawak (Sarawak Court and Legislative Council)
- Majlis Perundangan Syariah Sarawak
- Institut Kehakiman dan Legislatif Sarawak
- Unit Perundangan (Bumiputera) Sarawak
- Unit Perundangan (Khas) Sarawak
- Unit Perundangan (Hal Ehwal Adat) Sarawak
- Pejabat Pesuruhjaya Tinggi Singapura di Sarawak
- Pejabat Pesuruhjaya Tinggi Australia di Sarawak
- Pejabat Kedutaan Besar Indonesia di Sarawak
- Pejabat Kedutaan Besar Korea Selatan di Sarawak
- Pejabat Kedutaan Besar China di Sarawak
14. KEMENTERIAN PENGANGKUTAN SARAWAK (MOTS)
- Brooke Dockyard and Engineering Works Corporation
- Jabatan Kerja Raya Sarawak (JKR Sarawak)
- Majlis Penerbangan Awam Sarawak (Sarawak Civil Aviation Council)
- AirBorneo
- SARAWAK METRO
- ZECON Berhad
15. KEMENTERIAN UTILITI DAN TELEKOMUNIKASI SARAWAK (MUT)
- LAKU Management Sdn. Bhd.
- Sarawak Energy Berhad (Sarawak Energy)
- Kuching Water ( juga dikenali Kuching Water Board )
- Lembaga Air Sibu
- Lembaga Air Miri
- IRIX (Sarawak) Sdn. Bhd.
- Sarawak Information Systems Berhad (SAINS)
- SACOFA Sdn Bhd
- Sarawak Multimedia Authority (SMA)
- Sarawak Cyber Safety Council ( Majlis Keselamatan Siber Sarawak )
- Petroleum Sarawak Berhad (PETROS)
- Shell Malaysia Sdn Bhd (Miri)
- Shell Malaysia Sdn Bhd (Bintulu)
16. KEMENTERIAN PERDAGANGAN, PELABUHAN, DAN KEUSAHAWANAN SARAWAK
- Business Events Sarawak (Sarawak Convention Bureau)
- InvestSarawak
- Sarawak Trade and Tourism Co. Pte. Ltd. (STATOS) (Singapura)
- Sarawak Trade and Tourism Office Brunei (STATOB) (Brunei Darussalam)
- Tabung Ekonomi Kumpulan Usaha Niaga Nasional (TEKUN Nasional) Sarawak
- Majlis Amanah Rakyat (MARA) Sarawak
- Bintulu Port Holdings Berhad
- Kuching Port Authority (Lembaga Pelabuhan Kuching)
- Tanjung Manis Integrated Port Sdn Bhd
- Rajang Port Authority (Lembaga Pelabuhan Rajang)
- Miri Port Authority (MPA)
17. KEMENTERIAN PEMBANGUNAN WANITA, KANAK-KANAK, DAN KESEJAHTERAAN KOMUNITI SARAWAK
- Jabatan Kebajikan Masyarkat Sarawak
- Pusat Kecemerlangan Teknikal Sarawak (CENTEXS)
- Lembaga Amanah Kebajikan Bukan Islam (LAKBI)
AGENSI-AGENSI / SYARIKAT-SYARIKAT SWASTA (YANG BERDAFTAR DI BAWAH KERAJAAN SARAWAK SENDIRI)
- NAIM Holdings Berhad
- Ibraco Berhad
- Lee Onn Properties Sdn Bhd
- Tecktonic & Sons Holdings Sdn Bhd
- EXAL Malaysia Sdn Bhd
- SHM Development Sdn Bhd
- Chen Ling Group of Companies
- Emart Malaysia Group Berhad
- Lepapa Hypermarket Bhd
- Farley Group Berhad
- Central Coldstorage Kuching Sdn Bhd
- Shin Yang Group of Companies (SHIN YANG)
- Press Metal Sarawak Sdn Bhd
Ketua kerajaan Sarawak
Premier Sarawak adalah ketua kerajaan Sarawak yang tidak langsung. Beliau secara rasminya dilantik secara sah oleh Gabenor Sarawak, yang dalam penghakiman Tuan Yang Terutama (TYT) berkemungkinan akan memberi keyakinan kepada majoriti anggota Dewan Undangan Negeri.
Beliau mengetuai Kabinet Kerajaan Sarawak, yang anggotanya dilantik oleh Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Premier Sarawak. Premier, Timbalan Premier, dan barisan menteri-menteri bertanggungjawab secara kolektif kepada Dewan Undangan Negeri. Jabatan Premier Sarawak adalah badan dan kementerian di mana Premier Sarawak menjalankan seluruh fungsi semua agensi, jabatan & kementerian di Sarawak, peranan & tanggungjawabnya, serta kuasa pentadbirannya.
Lihat juga
- Sarawak
- Singapura
- Indonesia
- Australia
- New Zealand
- Korea Selatan
- Malaysia
- Senarai projek pembangunan baharu Sarawak
- Senarai tarikan pelancongan di Sarawak
Rujukan
- ^ Kedua-dua mahkamah berada di bawah bidang kuasa Premier Sarawak.
- ^ Perlembagaan Persekutuan, Jadual Kesembilan, Senarai IIA, Perkara 13.