| Masjid Chrabliyine | |
|---|---|
| جامع الشرابليين | |
_(2).jpg) Pandangan menara dan halaman masjid | |
| Info asas | |
| Lokasi | Fes, Maghribi |
| Koordinat geografi | 34°03′53.5″N 4°58′40.1″W / 34.064861°N 4.977806°WKoordinat: 34°03′53.5″N 4°58′40.1″W / 34.064861°N 4.977806°W |
| Agama | Islam |
| Negara | Maghribi |
| Penerangan seni bina | |
| Jenis seni bina | Masjid |
| Gaya seni bina | Moorish, Maghribi |
| Pengasas | Abu al-Hasan Ali ibn Othman |
| Bil. menara masjid | 1 |
Masjid Chrabliyine (Arab: جامع الشرابليين, rumi: jama' ash-shirabliyyin; juga ditransliterasi sebagai Shirabliyyin, Cherabliyine, dll.) ialah sebuah masjid era Marin di Fez, Maghribi.
Sejarah
Masjid ini diasaskan pada abad ke-14 semasa zaman Marin.[1][2] Walaupun tarikh sebenar dan penaung pembinaannya tidak disahkan, ia dipercayai telah dibina oleh sultan Marin Abu al-Hasan semasa pemerintahannya dari 1331 hingga 1348.[3][4] Abu al-Hasan adalah salah seorang pembina yang paling produktif pada zamannya, dan bertanggungjawab membina beberapa madrasah dan masjid di dalam dan luar Fez.[5]
Masjid ini telah dipulihkan dengan ketara di bawah pemerintahan sultan Alawi Moulay Slimane dari 1792 hingga 1822.[2][3] Hanya menara dan pintu masuk masjid pada asasnya masih dalam bentuk Marin asalnya, manakala rupa kawasan lain biasanya berasal dari pemulihan Alawi.[2][6] Masjid Abu al-Hasan di sebelah barat yang dibina oleh pemerintah sama pada 1341, dan diubah suai serupa oleh Moulay Slimane, mempunyai beberapa persamaan dengan bangunan ini.[2][3]
Lokasi dan asal nama
Masjid ini terletak di Tala'a Kebira, jalan souq (pasar) utama dan cabang Fes el-Bali, bandar lama Fez, di mana menaranya boleh dilihat dengan jelas. Daerah sekitar juga dirujuk sebagai Chrabliyine, nama yang merujuk kepada sejenis kasut wanita tradisional Maghribi yang dipanggil cherbil,[7] dengan kedai-kedai tempatan khusus buat kasut ini, dengan sebilangan masih ada sehingga hari ini.[8][9]
Seni bina
Menara dan luaran
Masjid ini dianggap terkenal dengan menaranya yang dihiasi dengan baik dalam gaya Maghribi-Andalusia zaman pertengahan (berevolusi daripada model al-Muwahhidun yang lebih awal), menggunakan corak darj-w-ktaf atau sebka (menyerupai bentuk palmet atau fleur-de-lis) yang meliputi kebanyakan bahagian muka depan, motif lob dan polimer di bahagian atasnya, dan jubin mozek pelbagai warna (zellij) yang mengisi ruang kosong.[1][9] Salah satu daripada mozek jubin ini, di sisi menara yang menghadap ke halaman dalaman, mempunyai inskripsi terkenal dalam gaya kufi "segi empat".[2] Kerajinan jubin mozek berwarna-warni menara itu berkemungkinan ditambah pada zaman pemerintahan Moulay Slimane (antara 1792 dan 1822), walaupun jalur lebar zellij di bahagian atas kemungkinan besar merupakan sebahagian daripada reka bentuk Marin yang asal.[10]
Pintu masuk jalan utama ke masjid terletak betul-betul di bawah menara dan diabaikan oleh kanopi kayu berukir. Fasad jalan bangunan juga termasuk ruang untuk dua kedai.[2]
-
Pemandangan menara dari barat -
Pintu masuk utama masjid di jalan Tala'a Kebira -
Kanopi kayu di atas pintu masuk jalan -
Butiran hiasan bata dan zellij di bahagian bawah menara
.jpg)
.jpg)
Dalaman
.jpg)
Bahagian dalam masjid mempunyai halaman (sahn) segi empat tepat (kira-kira 11 kali 5 meter) yang boleh diakses terus dari pintu masuk jalan dan yang diapit di kedua-dua sisi dengan lampiran.[2] Kawasan halaman seperti kebanyakan masjid, mempunyai air pancut marmar di tengahnya, manakala di sebelah utara/baratnya juga merupakan pintu masuk ke bilik wuduk. Di sebelah selatan/timurnya ialah dewan solat, menampilkan dua bahagian tengah melintang yang dibentuk oleh barisan lima gerbang ladam kuda selari dengan dinding kiblat (dinding yang menghadap ke arah solat).[2] Mihrab, ceruk atau ceruk hiasan di dinding kiblat yang melambangkan arah solat, dibentuk sebagai ruang oktagon kecil di atasnya dengan kubah muqarnas. Di kedua-dua sisi mihrab terdapat dua pintu kecil menuju ke bilik lain. Bahagian timur (di sebelah kiri) bersambung dengan "masjid orang mati" atau masjid pengebumian (Jama' el-Gnaiz), ruang yang digunakan untuk upacara pengebumian dan solat jenazah. (Ruang ini tercantum tetapi terpisah dari seluruh masjid untuk menjaga kebersihan dan kesucian ruang solat utama.) Kedua-dua ruang jenazah ini dan dewan solat utama juga boleh diakses melalui pintu masuk sekunder yang lebih kecil dari jalan di sebelah timur bangunan.[2]
Tempat wuduk
Tepat di seberang jalan dari masjid terdapat mida'a sebagai tempat wuduk. Kemudahan ini terdiri daripada halaman dalaman yang dicapai melalui koridor bengkok dari pintu masuk jalan. Di tengah-tengah halaman terdapat besen air segi empat tepat, dihiasi dengan jubin yang ringkas, manakala di sekeliling halaman terdapat beberapa bilik kecil yang mengandungi tandas.[2][4]
Rujukan
- ^ a b Métalsi, Mohamed (2003). Fès: La ville essentielle. Paris: ACR Édition Internationale. m/s. 71, 188. ISBN 978-2867701528.
- ^ a b c d e f g h i j Maslow, Boris (1937). Les mosquées de Fès et du nord du Maroc. Paris: Éditions d'art et d'histoire. m/s. 74–79.
- ^ a b c Marçais, Georges (1954). L'architecture musulmane d'Occident. Paris: Arts et métiers graphiques. m/s. 281.
- ^ a b Salmon, Xavier (2021). Fès mérinide: Une capitale pour les arts, 1276-1465. Lienart. m/s. 123–124. ISBN 9782359063356.
- ^ Cory, Stephen (2012). "Abu al-Hasan 'Ali ibn Uthman". Dalam Akyeampong, Emmanuel Kwaku; Gates (Jr.), Henry Louis (penyunting). Dictionary of African Biography (dalam bahasa Inggeris). Oxford University Press. m/s. 55. ISBN 978-0-19-538207-5.
- ^ Parker, Richard (1981). A practical guide to Islamic Monuments in Morocco. Charlottesville, VA: The Baraka Press.
- ^ "Les babouches". www.ecoliers-berberes.info. Diarkibkan daripada yang asal pada 2019-12-01. Dicapai pada 2018-02-02.
- ^ The Rough Guide to Morocco. London: Rough Guides. 2016. m/s. 172. ISBN 9780241236680.
- ^ a b Le Tourneau, Roger (1949). Fès avant le protectorat: étude économique et sociale d'une ville de l'occident musulman. Casablanca: Société Marocaine de Librairie et d'Édition. m/s. 132.
- ^ Salmon, Xavier (2021). Fès mérinide: Une capitale pour les arts, 1276-1465. Lienart. m/s. 123–124. ISBN 9782359063356.
