Keluli struktur ialah bahan binaan yang dibentuk daripada keluli, terkenal dengan kekuatan, kestabilan, dan ketahanannya. Ia digunakan secara meluas dalam pembinaan bangunan, jambatan, dan infrastruktur lain sebagai rangka utama yang menyokong beban. Dengan keupayaan menahan tekanan, getaran, serta keadaan cuaca yang ekstrem, keluli struktur menjadi pilihan utama untuk projek yang memerlukan keselamatan dan jangka hayat yang tinggi.
Sejarah
Penggunaan keluli struktur bermula pada abad ke-19 apabila revolusi industri memperkenalkan kaedah baharu untuk menghasilkan keluli dengan lebih cekap. Sejak itu, keluli struktur menjadi asas penting dalam pembangunan bandar moden, terutamanya untuk membina bangunan tinggi, jambatan, dan kemudahan infrastruktur. Perkembangan teknologi kejuruteraan telah meningkatkan kekuatan, fleksibiliti, dan kebolehpercayaan keluli struktur dari masa ke masa.
Jenis-jenis Keluli Struktur
Keluli struktur hadir dalam pelbagai bentuk, masing-masing digunakan mengikut keperluan binaan:[1]
- Keluli I-Beam:
- Mempunyai bentuk huruf “I” yang memberikan nisbah kekuatan terhadap berat yang tinggi. Digunakan secara meluas dalam pembinaan bangunan bertingkat dan jambatan kerana keupayaannya menampung beban menegak dengan cekap.
- Keluli H-Beam:
- Profilnya lebih lebar berbanding I-Beam, menjadikannya lebih stabil untuk beban besar. Sesuai digunakan dalam struktur asas, tiang utama, dan projek infrastruktur berat.
- Keluli V-Beam:
- Berbentuk huruf “V” dengan ketahanan lenturan yang baik. Banyak digunakan dalam rangka ringan, menara, tangga, serta sambungan tambahan dalam binaan.
- Keluli U-Beam:
- Berprofil huruf “U” dengan kekuatan sederhana. Sering digunakan dalam rangka mesin, struktur sokongan sederhana, dan aplikasi industri yang memerlukan sambungan mudah.
- Keluli Tiub Berongga:
- Berbentuk segi empat atau bulat, menawarkan kekuatan seimbang dan penampilan moden. Digunakan dalam tiang, pagar, perabot logam, serta struktur arkitek kontemporari.
- Keluli Plat:
- Merupakan lembaran keluli tebal dengan ketahanan tinggi terhadap beban dan hentakan. Biasa digunakan untuk lantai, dinding jambatan, kapal, serta struktur berat yang memerlukan ketahanan jangka panjang.
Proses Pembuatan
Penghasilan keluli struktur melibatkan beberapa langkah utama:
- Pemilihan Bahan Mentah: Bijih besi dan arang kok diproses dalam relau tinggi untuk menghasilkan keluli asas.
- Penggilingan dan Pembentukan: Keluli cair dituangkan ke dalam acuan untuk membentuk billet, yang kemudiannya digulung menjadi rasuk, plat, atau profil tertentu.
- Rawatan Haba: Struktur keluli dipanaskan dan disejukkan bagi meningkatkan kekuatan, keanjalan, dan kestabilannya.
- Pemotongan dan Bentukan Akhir: Rasuk atau plat keluli dipotong mengikut saiz projek dan dibentuk menjadi profil I, H, L, atau tiub.
- Rawatan Permukaan: Lapisan pelindung seperti galvanisasi atau cat digunakan untuk mengelakkan kakisan.
- Pemeriksaan Kualiti: Setiap komponen diperiksa melalui ujian mekanikal dan standard keselamatan sebelum digunakan dalam pembinaan.
Kegunaan Keluli Struktur
- Pembinaan Bangunan: Digunakan sebagai rangka utama untuk bangunan tinggi, jambatan, dan terowong kerana kekuatan menampung beban.
- Infrastruktur Awam: Menjadi bahan asas dalam pembinaan landasan kereta api, pelabuhan, lapangan terbang, dan kemudahan pengangkutan.
- Industri Tenaga: Digunakan dalam menara turbin angin, loji janakuasa, serta struktur sokongan panel solar.
- Industri Automotif dan Kapal: Keluli struktur digunakan dalam rangka kenderaan, kapal, dan kontena kargo.
- Peralatan Industri: Menyokong mesin berat, kren, serta rangkaian kilang yang memerlukan ketahanan tinggi.
Piawaian dan Spesifikasi
Keluli struktur dihasilkan mengikut piawaian antarabangsa untuk memastikan keselamatan dan kebolehpercayaannya dalam pembinaan. Beberapa piawaian yang sering digunakan termasuk:
- ASTM (American Society for Testing and Materials): Digunakan secara meluas dalam projek pembinaan di peringkat global.
- EN (European Standards): Piawaian yang diterapkan di Eropah untuk bahan binaan dan struktur. [2]
- BS (British Standard): Piawaian keluli struktur yang lama digunakan di UK dan negara Komanwel.[3]
- JIS (Japanese Industrial Standards): Digunakan dalam projek kejuruteraan dan pembinaan di Jepun dan Asia Timur.[4]
Kesan Alam Sekitar
Pengeluaran keluli struktur turut memberi impak alam sekitar kerana penggunaan tenaga yang tinggi dan pelepasan karbon. Namun, keluli struktur mempunyai kelebihan kerana ia boleh dikitar semula tanpa kehilangan sifat asalnya. Banyak projek moden kini menggunakan keluli kitar semula untuk mengurangkan pencemaran dan menyokong pembinaan mampan.
Keluli struktur tetap menjadi bahan penting dalam pembangunan bandar dan infrastruktur global. Dari jambatan besar hingga menara moden, ia menyediakan kekuatan, ketahanan, dan kebolehpercayaan yang diperlukan untuk menyokong kemajuan masyarakat.
Lihat juga
- Struktur rangka: Terdiri daripada rasuk, tiang, kuda-kuda, pengikat, dan purlin.
- Struktur grid: Struktur berbentuk grid atau kubah.
- Struktur prategasan.
- Struktur rasuk.
- Struktur kabel gantung.
- Struktur rangka kekuda: Batang atau kekuda yang dihubungkan.
- Struktur kubah, seni bina berbentuk kubah.
- Struktur gantung.
- Struktur kekuda: Komponen dalam bentuk kekuda.
Rujukan
- ^ Structural steel (dalam bahasa Inggeris), 2025-09-07, dicapai pada 2025-09-11
- ^ List of EN standards (dalam bahasa Inggeris), 2024-07-19, dicapai pada 2024-08-16
- ^ British Standards (dalam bahasa Inggeris), 2025-09-09, dicapai pada 2025-09-11
- ^ Japanese Industrial Standards (dalam bahasa Inggeris), 2024-08-09, dicapai pada 2024-08-16
Pautan luar
 |
Wikimedia Commons mempunyai media berkaitan Keluli struktur |