 Cetakan awal | |
| Umum | |
|---|---|
| Pengarang | Sima Qian |
Tajuk asal | 太史公書 (Tàishǐgōng shū) |
| Negara | dinasti Han |
| Bahasa | bahasa Cina Lama |
| Subjek | Sejarah Tionghua lama |
Shǐjì (Cina Tradisional: 史記, Cina Ringkas: 史记 - "Catatan Sejarah", juga "Catatan Sejarah Agung" atau "Catatan Sejarawan Agung") ialah suatu karya agung yang menampilkan susur masa sejarah kerajaan-kerajaan dalam tamadun Cina. Ia dimulakan Sima Tan, Ahli Nujum dan Sejarawan Agung dinasti Han dan dihabiskan anaknya, Sima Qian pada sekitar tahun 94 SM. Ia merangkumi segala maklumat mengenai ketamadunan Tionghua selama 2500 tahun dari mula pemerintahan Maharaja Kuning sampailah ke zaman Maharaja Wu dari Han yang semasa.[1]
Sejarah
Tajuk
Tajuk asal karya ini, seperti yang dinyatakan oleh pengarang dalam kata penutupnya, ialah Taishigongshu (太史公書), atau Catatan Ahli Sejarah Diraja. Namun begitu, buku ini juga dikenali dengan pelbagai nama lain, termasuk Taishigongji (太史公記) dan Taishigongzhuan (太史公傳) pada zaman purba. Akhirnya, Shiji (史記), atau Catatan Sejarah, menjadi nama yang paling biasa digunakan dalam bahasa Cina. Nama ini pada asalnya merujuk kepada mana-mana teks sejarah umum, tetapi selepas zaman Tiga Kerajaan,[nota 1] nama Shiji secara beransur-ansur digunakan secara eksklusif merujuk kepada karya Sima Qian.
Dalam bahasa Inggeris, tajuk ini diterjemahkan dalam pelbagai bentuk seperti Records of the Grand Historian (Catatan Ahli Sejarah Diraja), Historical Records (Catatan Sejarah), The Grand Scribe’s Records (Catatan Jurutulis Agung), atau Records of the Historian (Catatan Sejarawan), walaupun terdapat juga tajuk lain yang kadang-kadang digunakan.
Sejarah Teks
Karya yang menjadi Shiji ini dimulakan oleh Sima Tan,[2] yang merupakan Ahli Sejarah Diraja (Tàishǐ, 太史, juga diterjemah sebagai "Jurutulis Agung") di istana Dinasti Han pada penghujung abad ke-2 SM. Sima Tan telah merangka pelan untuk karya besar ini dan meninggalkan beberapa serpihan serta nota yang mungkin dimasukkan ke dalam teks akhir. Selepas kematian Sima Tan pada tahun 110 SM, Shiji telah disambung dan disiapkan oleh anaknya, Sima Qian, yang secara umum diiktiraf sebagai pengarang utama karya ini.[3]
Tarikh sebenar karya Shiji disiapkan tidak diketahui. Yang pasti, Sima Qian telah menyiapkannya sebelum kematiannya sekitar tahun 86 SM, dengan satu salinan berada di ibu kota empayar Chang’an (sekarang Xi’an) dan satu lagi kemungkinan disimpan di kediaman Sima sendiri.[2]
Tidak banyak yang diketahui tentang penerimaan awal dan edaran Shiji.[4] Beberapa pengarang abad pertama SM, seperti sarjana Chu Shaosun (褚少孫; sekitar 32–7 SM), telah menambah selingan ke dalamnya. Sepuluh daripada 130 bab asal Shiji telah hilang pada zaman Dinasti Han Timur (25–220 M) dan kelihatan telah dibina semula kemudian.[2]
Ulasan pertama terhadap Shiji bermula sejak zaman Dinasti Utara dan Selatan (420–589 M) dan awal Dinasti Tang (618–907 M).[2] Kebanyakan edisi sejarah Shiji menyertakan ulasan oleh Pei Yin (裴駰, abad ke-5), Sima Zhen (awal abad ke-8), dan Zhang Shoujie (張守節, awal abad ke-8).[5] Edisi moden utama bagi Shiji ialah edisi 10 jilid oleh Syarikat Buku Zhonghua yang diterbitkan pada tahun 1959 (disemak semula pada 1982), berdasarkan edisi yang disediakan pada awal 1930-an oleh ahli sejarah China, Gu Jiegang.[6]
Manuskrip
Hanya dua serpihan manuskrip Shiji sebelum Dinasti Tang yang masih wujud hingga kini, dan kedua-duanya disimpan di kuil Ishiyama-dera di Ōtsu, Jepun. Beberapa serpihan manuskrip dari Dinasti Tang turut wujud: tiga serpihan ditemui dalam manuskrip Dunhuang pada awal abad ke-20, dan enam manuskrip lain disimpan di kuil dan muzium Jepun seperti kuil Kōzan-ji di Kyoto dan muzium Tōyō Bunko di Tokyo. Beberapa edisi cetakan blok kayu Shiji juga masih wujud, yang paling awal bertarikh sejak zaman Dinasti Song (960–1279).[7]
Kandungan
Shiji mengandungi kira-kira 526,500 aksara Cina, menjadikannya empat kali ganda lebih panjang daripada karya Thucydides Sejarah Perang Peloponnesos dan lebih panjang daripada Perjanjian Lama.[8][9]
Sima Qian merangka dan menyusun karya ini dalam unit-unit yang berdiri sendiri, dengan banyak pengulangan di antara bab. Manuskrip asal ditulis pada slip buluh, setiap satunya mengandungi 24 hingga 36 aksara, dan disusun dalam berkas kira-kira 30 slip. Walaupun manuskrip ini dibenarkan untuk diedarkan atau disalin, karya ini beredar dalam bentuk berkas slip buluh atau kelompok kecil, yang menjadikan akses sukar dan pengangkutan berat — antara 88 hingga 132 paun. Salinan yang ditulis pada kain sutera adalah lebih ringan tetapi sangat mahal dan jarang. Sebelum karya ini dipindahkan ke kertas beberapa abad kemudian, edaran sangat terhad dan tidak lengkap, menyebabkan banyak kesilapan dan variasi dalam teks.[9]
Sima Qian menyusun bab-bab dalam Shiji kepada lima kategori utama, yang setiap satunya mewakili satu bahagian utama karya ini:
“Riwayat Asas”
"Riwayat Asas" (běnjì [本紀]) terdiri daripada 12 bab pertama dan menyerupai rekod istana purba seperti Catatan Musim Bunga dan Luruh.[10] Lima bab pertama merangkumi zaman tertentu seperti Lima Maharaja, atau dinasti seperti Dinasti Xia, Dinasti Shang, dan Dinasti Zhou.[10] Tujuh bab seterusnya menumpukan kepada pemerintah individu, bermula dengan Qin Shi Huang dan emper-emper awal Dinasti Han.[10] Dalam bahagian ini, Sima juga menyertakan tokoh pemerintah de facto seperti Xiang Yu dan Maharani Janda Lü, tetapi tidak menyenaraikan mereka yang tidak memegang kuasa sebenar seperti Maharaja Yi dari Chu dan Maharaja Hui dari Han.[11]
“Jadual”
Bab 13 hingga 22 ialah "Jadual" (biǎo [表]), merangkumi satu jadual salasilah dan sembilan jadual kronologi lain.[10] Ia menunjukkan tempoh pemerintahan, peristiwa penting, dan susur galur diraja dalam bentuk jadual. Sima Qian menyatakan bahawa jadual ini diperlukan kerana "sukar mengikuti kronologi apabila terdapat banyak salasilah serentak".[12] Setiap jadual kecuali yang terakhir dimulakan dengan pengenalan kepada tempoh yang dirangkumi.[10]
“Risalah”
"Risalah" (shū [書], kadang-kadang juga dikenali sebagai "Monograf") ialah bahagian terpendek dalam lima bahagian utama, terdiri daripada lapan bab (23–30) yang menyentuh evolusi sejarah tentang upacara, muzik, paip penala, kalendar, astronomi, pengorbanan, sungai dan sistem saliran, serta pentadbiran kewangan.[10]
“Rumah Warisan”
"Rumah Warisan" (shìjiā [世家]) ialah bahagian kedua terbesar dalam Shiji, merangkumi bab 31 hingga 60. Bahagian awal bab ini sangat berbeza daripada yang kemudian.[10] Banyak bab awal bersifat seperti kronik bagi negeri-negeri utama Dinasti Zhou, seperti negeri Qin dan Lu, dan ada dua bab yang merangkumi sehingga ke zaman Dinasti Shang.[10] Bab-bab kemudian, yang merangkumi Dinasti Han, mengandungi biografi tokoh.[10]
“Biografi Berpangkat”
"Biografi Berpangkat" (lièzhuàn [列傳], sering disingkatkan kepada "Biografi") merupakan bahagian terbesar, meliputi bab 61 hingga 130, iaitu 42% daripada keseluruhan karya.[10] 69 bab ini kebanyakannya berisi profil biografi lebih kurang 130 tokoh lelaki Cina purba yang tersohor, bermula dari tokoh bermoral tinggi seperti Boyi hingga ke tokoh sezaman dengan Sima Qian sendiri.[10] Kira-kira 40 bab memfokus kepada seorang tokoh, manakala yang lain merangkumi pasangan tokoh berkaitan atau kumpulan kecil berdasarkan peranan seperti pembunuh upahan, pegawai penyayang, atau sarjana Konfusian.[10]
Tidak seperti biografi moden, catatan ini menggambarkan watak menerusi anekdot untuk menunjukkan moral dan sifat tokoh berkenaan, menjadikan tokoh-tokoh tersebut kelihatan hidup dan menggambarkan suasana zaman mereka.[10] Bahagian ini sangat popular sepanjang sejarah China, dan banyak frasa yang masih digunakan dalam bahasa Cina moden berpunca daripadanya.[10]
Gaya penulisan
.jpg)
Berbeza dengan teks sejarah rasmi yang kemudian, yang mengikut doktrin Konfusianisme, mengisytiharkan hak ilahi maharaja, dan merendahkan mana-mana pencabar takhta yang gagal, prosa Sima Qian yang lebih bebas dan objektif telah dihargai dan diikuti oleh ramai penyair serta penulis novel. Sebahagian besar jilid dalam bahagian Biografi Berpangkat merupakan gambaran peristiwa dan tokoh yang sangat hidup. Sima Qian mendapatkan cerita daripada individu yang mungkin mempunyai pengetahuan lebih dekat tentang sesuatu peristiwa sejarah, lalu menggunakannya sebagai sumber untuk mengimbangi kebolehpercayaan dan ketepatan catatan sejarah.
Sebagai contoh, bahan berkaitan cubaan Jing Ke untuk membunuh Raja Qin mengandungi kisah daripada saksi mata bernama Xia Wuju (夏無且), seorang tabib diraja Qin yang kebetulan menghadiri majlis diplomatik bersama Jing Ke. Kisah ini kemudiannya disampaikan kepada Sima Qian oleh individu yang mengenali Xia.[13]
Telah diperhatikan bahawa Sima Qian mempunyai cara yang bijak dalam memperlihatkan sisi positif pemerintah dalam bahagian "Riwayat Asas", tetapi memasukkan maklumat negatif secara halus dalam bab lain. Oleh itu, karya beliau perlu dibaca secara keseluruhan untuk memperoleh gambaran penuh.
Contohnya, maklumat bahawa Liu Bang (kemudiannya Maharaja Gaozu dari Han), dalam usaha terdesak melarikan diri daripada tentera Xiang Yu, telah menolak anak-anaknya keluar dari kereta kudanya untuk meringankannya — tidak dimuatkan dalam biografinya sendiri, tetapi dalam biografi Xiang Yu.
Sima Qian juga teliti dalam mengimbangi unsur negatif dengan yang positif. Sebagai contoh, dalam biografi Maharani Janda Lü, beliau memuatkan kisah-kisah mengejutkan mengenai kekejamannya, tetapi di akhir bab, beliau menyatakan bahawa, tanpa mengira kehidupan peribadinya, pemerintahannya membawa keamanan dan kemakmuran kepada negara.[14]
Bahan sumber
Keluarga Sima merupakan ahli sejarah warisan kepada maharaja Dinasti Han. Bapa Sima Qian, Sima Tan, pernah berkhidmat sebagai Ahli Sejarah Diraja (Grand Historian), dan Sima Qian menggantikan tempatnya. Oleh itu, beliau mempunyai akses kepada arkib awal Dinasti Han, titah diraja dan pelbagai rekod penting. Sima Qian ialah seorang sejarawan yang sistematik dan skeptikal, dan beliau juga memiliki akses kepada kitab-kitab purba, yang ditulis di atas jalur buluh dan bilah kayu, dari zaman sebelum Dinasti Han. Banyak daripada sumber-sumber yang digunakannya tidak lagi wujud. Selain menggunakan arkib dan rekod rasmi, beliau turut menemu bual orang ramai serta menjelajah seluruh China untuk mengesahkan maklumat.
Dalam bab pertamanya, "Riwayat Lima Maharaja", beliau menulis:[15]
余嘗西至空桐，北過涿鹿，東漸於海，南浮江淮矣，至長老皆各往往稱黃帝、堯、舜之處，風教固殊焉，總之不離古文者近是。
Saya sendiri telah mengembara ke barat sejauh Gunung Kongtong, ke utara melepasi Zhuolu, ke timur hingga ke laut, dan ke selatan menyusuri Sungai Yangtze dan Sungai Huai. Para warga tua di pelbagai kawasan ini kerap menunjukkan kepada saya tempat-tempat di mana Maharaja Kuning, Yao, dan Shun pernah tinggal. Adat dan budaya di tempat-tempat ini nyata berbeza. Secara umum, kisah-kisah yang tidak bercanggah dengan teks kuno kelihatan lebih hampir kepada kebenaran.— Sima Qian, terjemahan oleh Burton Watson[16]
Ahli Sejarah Diraja ini menggunakan Annals of the Five Emperors (五帝系諜) dan Classic of History sebagai bahan sumber untuk membina salasilah dari zaman Maharaja Kuning sehingga zaman pemangkuan Gonghe (841–828 SM). Sima Qian sering menyatakan sumbernya secara langsung. Contohnya:
Dalam bab pertama, beliau menulis: "Saya telah membaca Annals of Spring and Autumn dan Guoyu."
Dalam bab ke-13, "Jadual Salasilah Tiga Zaman", beliau menyatakan: "Saya telah membaca semua salasilah raja-raja (dieji 諜記) sejak zaman Maharaja Kuning."
Dalam bab ke-14, "Kronik Tahunan Para Pembesar", beliau menulis: "Saya telah membaca semua rekod tahunan diraja (chunqiu li pudie 春秋曆譜諜) hingga ke zaman Raja Li dari Zhou."
Dalam bab ke-15, "Kronik Tahunan Enam Negeri", beliau menulis: "Saya telah membaca Annals of Qin (qin ji 秦記), yang menyebut bahawa Quanrong mengalahkan Raja You dari Zhou sekitar tahun 771 SM."
Dalam bab ke-19 pula, beliau menulis: "Saya berkesempatan membaca rekod penganugerahan wilayah dan sampai kepada kes Wu Qian, marquis dari Bian..." (Bapa kepada Marquis Bian, Wu Rui, diangkat sebagai raja (王) Kerajaan Changsha kerana kesetiaannya kepada Gaozu dari Han.)
Dalam biografi menteri patriotik dan penyair Qu Yuan, Sima Qian menulis: "Saya telah membaca karya-karya Qu Yuan seperti Li Sao, Tianwen (Pertanyaan kepada Langit), Zhaohun (Memanggil Roh), dan Ai Ying (Ratapan terhadap Ying)."
Dalam bab ke-62, "Biografi Guan dan Yan", beliau menulis: "Saya telah membaca karya Guan seperti Mu Min (牧民, 'Pemerintahan Rakyat'), Shan Gao (Gunung Tinggi), Chengma (Kereta dan Kuda, bahagian panjang tentang perang dan ekonomi), Qingzhong (Ringan dan Berat, iaitu perkara penting), dan Jiufu (Sembilan Rumah), serta Annals of Spring and Autumn versi Yanzi."
Dalam bab ke-64, "Biografi Sima Rangju", beliau menulis: "Saya telah membaca Seni Perang oleh Sima." Dalam bab ke-121, "Biografi Para Cendekiawan", beliau menyatakan: "Saya telah membaca Titah Diraja yang menggalakkan pegawai pendidikan."
Sima Qian turut mencatat masalah berkaitan sumber yang tidak lengkap, berpecah-pecah dan bercanggah. Dalam prakata bab ke-15, beliau menyebut bahawa rekod sejarah negeri-negeri Dinasti Zhou yang disimpan di arkib diraja telah dibakar oleh Qin Shi Huang kerana mengandungi kritikan terhadap negara Qin. Tambahnya, rekod Dinasti Qin pula terlalu ringkas dan tidak lengkap.[17]
Dalam bab ke-13, beliau menyatakan bahawa salasilah dan kronologi dalam pelbagai teks kuno "sering bercanggah dan tidak konsisten". Dalam bab ke-18, beliau menulis: "Saya hanya mencatat apa yang pasti, dan dalam kes yang meragukan, saya biarkan kosong."[18]
Kandungan
![[icon]](/wiki/Fail:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} |
Rujukan
- ^ Nienhauser (2011), m/s. 463-464.
- ^ a b c d Knechtges (2014), m/s. 897.
- ^ Hulsewé (1993), m/s. 405–06; Durrant (2001), m/s. 502–03
- ^ Kern (2010), m/s. 102.
- ^ Knechtges (2014), m/s. 898; Hulsewé (1993), m/s. 407
- ^ Hulsewé (1993), m/s. 409.
- ^ Knechtges (2014), m/s. 898.
- ^ Hardy, Grant (1994). "Can an Ancient Chinese Historian Contribute to Modern Western Theory? The Multiple Narratives of Ssu-Ma Ch'ien". History and Theory. 33 (1): 20–38. doi:10.2307/2505650. JSTOR 2505650.
- ^ a b Wilkinson (2012), m/s. 708.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n Wilkinson (2012), m/s. 706.
- ^ Watson (1958), m/s. 111–112.
- ^ Shiji 130: 3319, dipetik dalam Wilkinson (2012), m/s. 706
- ^ Watson (1958), m/s. 191, 240.
- ^ Watson (1958), m/s. 95–98.
- ^ "Annals of the Five Emperors" 五帝本紀. ctext.org. Chinese Text Project.
余嘗西至空桐，北過涿鹿，東漸於海，南浮江淮矣，至長老皆各往往稱黃帝、堯、舜之處，風教固殊焉，總之不離古文者近是。
- ^ Watson (1958), m/s. 183.
- ^ 六國年表 [Jadual Kronologi Enam Negeri]. ctext.org. Chinese Text Project.
秦既得意，燒天下詩書，諸侯史記尤甚，為其有所刺譏也。詩書所以復見者，多藏人家，而史記獨藏周室，以故滅。惜哉，惜哉！獨有秦記，又不載日月，其文略不具。
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamatranslated-Watson
Pautan luar
- Teks penuh
- 《史記》 (dalam aksara Cina Tradisional)
- 《史记》 Diarkibkan 2012-08-30 di Wayback Machine dalam (aksara Cina ringkas)
- Teks lain
- 史記 （三家注） [Shiji (dengan ulasan tiga pakar)] (dalam bahasa Cina). Disertakan ulasan oleh Pei Yin [裴駰}], Sima Zhen [司馬貞] dan Zhang Shoujie [張守節]. Zhonghua Publishing House. 1959 – melalui Internet Archive.CS1 maint: others (link)
- Xu Jialu [許嘉璐]; An Pingqiu [安平秋], penyunting (2004). Records of the Grand Historian, Original and Modern Chinese Translation (dalam bahasa Cina). Century Publishing Group – melalui Internet Archive.
- "Shiji" 史記 (dalam bahasa Cina dan Inggeris). Chinese Text Project. "Shiji (Simplified Chinese version)" 史记 (dalam bahasa Cina dan Inggeris). Chinese Text Project.
Ralat petik: Tag <ref> wujud untuk kumpulan bernama "nota", tetapi tiada tag <references group="nota"/> yang berpadanan disertakan