Vaishampayana (Sanskrit: वैशंपायन, IAST: Vaiśaṃpāyana) ialah tukang cerita tradisional bagi Mahabharata, salah satu daripada dua epik utama dalam kesusasteraan Sanskrit India.[1]
Beliau merupakan salah seorang daripada empat murid utama Vyasa yang mempelajari Yajurveda. Resi Yajnavalkya ialah anak saudara dan juga muridnya, yang kemudian meninggalkannya.[2]
Vaishampayana mengajar Mahabharata kepada Raja Janamejaya, seperti yang tercatat dalam Ādiparva, Bab 125.
Legenda
Vaishampayana ialah seorang resi masyhur yang dikenali sebagai guru asal bagi Krishna Yajurveda:
"Orang agung yang berintelek tinggi, Vaiśampāyana, murid kepada Vyāsa, telah membahagikan pohon Yajurveda kepada tujuh cabang."— Agni Purana, Bab 150
Ashvalayana Grihya Sutra menyebut beliau sebagai Mahabharatacharya, manakala namanya turut muncul dalam Taittiriya Aranyaka dan karya tatabahasa agung Ashtadhyayi oleh Panini.[3]
Menurut tradisi, Vyasa mengajarkan keseluruhan Mahabharata yang mengandungi 100,000 syair kepada Vaishampayana. Beliaulah yang memperdengarkan epik agung ini kepada Raja Janamejaya semasa upacara "sarpa satra" (korban ular) baginda.
Vaishampayana juga dikenali sebagai pencerita Harivamsha Purana, di mana beliau mengisahkan legenda kemunculan Raja Prithu daripada Raja Vena.[4][5]
Rujukan
- ^ www.wisdomlib.org (28 January 2019). "Story of Vaiśampāyana". www.wisdomlib.org. Retrieved 5 November 2022.
- ^ Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism
- ^ Raychaudhuri, H.C. (1972). Political History of Ancient India: From the Accession of Parikshit to the Extinction of the Gupta Dynasty, Calcutta: University of Calcutta, p.38
- ^ Bhāratatattva: Course in Indology : a Study Guide. Ramakrishna Mission Institute of Culture. 2006. p. 66. ISBN 978-81-87332-50-3.
- ^ Debroy, Bibek (9 September 2016). Harivamsha. Penguin UK. p. 32. ISBN 978-93-86057-91-4.