Aksara Tana - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Thaana
ތާނަ‎
Thaana; ތާނަ‎;
Jenis tulisan	Abugida
Arah tulisan	Kanan ke kiri
Bahasa-bahasa	Bahasa Divehi
ISO 15924
ISO 15924	Thaa (), Templat:ISO 15924 name
Unikod
Alias Unikod	Thaana
Julat Unikod	U+0780–U+07BF
	Laman ini mengandungi transkripsi fonetik daripada Abjad Fonetik Antarabangsa (AFA). Untuk panduan pengenalan simbol-simbol AFA, sila lihat Bantuan:AFA. Untuk membezakan simbol [ ], / / dan ⟨ ⟩, sila lihat IPA § Tanda-tanda kurung dan pembatas-pembatas transkripsi.

Rencana ini mengandungi Bantuan:Aksara khas. Tanpa pemberian sokongan yang sewajarnya, anda mungkin melihat tanda tanya, kotak, atau simbol lain.

Thaana, Taana atau Tāna (ތާނަ‎) merupakan sistem tulisan yang kini digunakan untuk menulis bahasa Divehi yang dituturkan di kepulauan Maldives di Lautan Hindi selatan Asia. Abjad-abjad konsonannya berasal dari angka Arab serta tempatan manakala tulisan vokalnya adalah berasaskan daripada tanda diakritik Arab; malah ia ditulis dari kanan ke kiri sepertimana yang lazim arahan menulis tulisan Arab serta sistem turunan ia termasuk Parsi dan Jawi.

Sejarah

Huruf-huruf asas sistem ini didasarkan bentuk angka: 9 huruf yang pertama dari /h/ hingga /v/ mengikut bentuk sistem Arab manakala 9 lagi yang berikutan mengikut sistem Hindia:


Sistem angka Arab	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹	Sistem angka Hindu	१	२	३	४	५	६	७	८	९
Huruf Thaana	ހ‎	ށ‎	ނ‎	ރ‎	ބ‎	ޅ‎	ކ‎	އ‎	ވ‎		މ‎	ފ‎	ދ‎	ތ‎	ލ‎	ޑ‎	ގ‎	ޏ‎	ސ‎

Penulisan ini pada awalnya digunakan untuk menulis bacaan mantera (fadinta, ފަޑިންޓަ‎) yang turut menerapkan penulisan Arab. Rupa sistem tulisan ini yang dilihat lagi ringkas daripada sistem Dhives Akuru yang pernah digunakan sehingga ia segera menjadi pilihan kalangan orang yang celik huruf. ^[1]

Senarai abjad

Konsonan

Huruf-huruf bunyi semulajadi dalam bahasa Divehi diutamakan dahulu sebelum huruf yangkhusus untuk menulis perkataan pinjaman bahasa Arab.

**Huruf-huruf konsonan dalam Thaana**
Abjad	Nama	Perumian	Huruf pinjaman setaraf	IPA
ހ‎	haa	h		[h]
ށ‎	shaviyani	sh		[ʂ]
ނ‎	noonu	n		[n̪]
ރ‎	raa	r		[ɾ]
ބ‎	baa	b		[b]
ޅ‎	lhaviyani	lh		[ɭ]
ކ‎	kaafu	k		[k]
އ‎	alifu	Mendukung bunyi vokal	ء	-
ވ‎	vaavu	v		[ʋ]
މ‎	meemu	m		[m]
ފ‎	faafu	f		[f]
ދ‎	dhaalu	dh		[d̪]
ތ‎	thaa	th		[t̪]
ލ‎	laamu	l		[l]
ގ‎	gaafu	g	(setaraf ڬ‎)	[ɡ]
ޏ‎	gnaviyani	gn	(setaraf ڽ‎)	[ɲ]
ސ‎	seenu	s		[s̺]
ޑ‎	daviyani	d		[ɖ]
ޒ‎	zaviyani	z		[z̺]
ޓ‎	taviyani	t		[ʈ]
ޔ‎	yaa	y		[j]
ޕ‎	paviyani	p		[p]
ޖ‎	javiyani	j		[dʒ]
ޗ‎	chaviyani	ch	(setaraf چ‎)	[tʃ]
ޘ‎	ttaa	tt (pinjaman bahasa Arab)	ث‎
ޙ‎	hhaa	hh (pinjaman bahasa Arab)	ح‎
ޚ‎	khaa	kh (pinjaman bahasa Arab)	خ‎
ޛ‎	thaalu	th (pinjaman bahasa Arab)	ذ‎
ޜ‎	zaa	th (pinjaman bahasa Inggeris)	tiada	[ʒ]
ޝ‎	sheenu	sh (pinjaman bahasa Arab)	ش‎	[ʃ]
ޞ‎	saadhu	(pinjaman bahasa Arab)	ص‎	[sˤ]
ޟ‎	daadhu	d~dh (pinjaman bahasa Arab)	ض‎	[dˤ]
ޠ‎	to	(pinjaman bahasa Arab)	ط‎	[tˤ]
ޡ‎	zo	(pinjaman bahasa Arab)	ظ‎	[ðˤ]
ޢ‎	aïnu	(pinjaman bahasa Arab)	ع‎	[ʕ]
ޣ‎	ghaïnu	gh (pinjaman bahasa Arab)	غ‎	[ɣ]
ޤ‎	qaafu	q (pinjaman bahasa Arab)	ق‎	[q]
ޥ‎	waavu	w	و‎	[w]
ޱ‎	Ṇaviyani^[1]	ṇ		[ɳ]
↑ Jarang digunakan sekarang.

Vokal

Kesemua bunyi vokal ditandakan menggunakan tanda mirip tanda harakat dalam abjad Arab.

Tanda diakritik dalam Thaana (menggunakan huruf alifu)

Huruf	Nama	Transliterasi	IPA
އަ‎	abafili	a	/a/
އާ‎‎	aabaafili	aa	/a:/
އި‎‎	ibifili	i	/i/
އީ‎	eebeefili	ee	/i:/
އު‎	ubufili	u	/u/
އޫ‎	ooboofili	oo	/u:/

Huruf	Nama	Transliterasi	IPA
އެ‎	ebefili	e	/e/
އޭ‎	eybeyfili	ey	/e:/
އޮ‎	obofili	o	/o/
އޯ‎	oeboefili	oe	/o:/
އް‎	sukun	konsonan mati

Rujukan

^ Romero-Frias, Xavier. The Maldive Islanders, A Study of the Popular Culture of an Ancient Ocean Kingdom. ISBN 84-7254-801-5.

Pautan luar

Rencana tentang Thaana di Ominglot (Inggeris)
Laman penukaran abjad Rumi-Thaana di Dhivehi.mv

Rencana sistem tulisan ini ialah rencana tunas. Anda boleh membantu Wikipedia dengan mengembangkannya.

[1] Romero-Frias, Xavier. The Maldive Islanders, A Study of the Popular Culture of an Ancient Ocean Kingdom. ISBN 84-7254-801-5.

[1]

[1]