 | |
| Jumlah penduduk | |
|---|---|
| 40,000–120,000[1] | |
| Kawasan ramai penduduk | |
 Malaysia (Perak, Pahang, Kelantan) | |
| Bahasa | |
| Bahasa Temiar, Bahasa Melayu | |
| Agama | |
| Agama etnik, Islam, Christianity | |
| Kumpulan etnik berkaitan | |
| Orang Semai |
Suku Temiar (Bahasa Inggeris: Temiar People) merupakan sebahagian daripada kumpulan Orang Asli di Semenanjung Malaysia yang tergolong dalam subkumpulan Senoi. Mereka adalah salah satu kumpulan etnik terbesar dalam kalangan 18 kumpulan orang asli di Semenanjung Malaysia. Orang Temiar bertutur dalam bahasa Temiar. Bahasa Temiar tergolong dalam keluarga bahasa besar Austroasiatic, di bawah subkeluarga bahasa Aslian, dan termasuk dalam cabang bahasa Senoi.[2]
Orang Temiar tinggal di negeri-negeri Perak, Pahang, dan Kelantan di Semenanjung Malaysia.[3]
Sejarah dan Asal-Usul
Orang Temiar dipercayai berasal daripada gelombang awal migrasi manusia moden dari Afrika ke Asia Tenggara kira-kira 25,000 hingga 50,000 tahun lalu. Mereka menetap di kawasan pedalaman, terutamanya di negeri Perak, Pahang, dan Kelantan.
Budaya
Orang Temiar secara tradisional menjalani kehidupan semi-nomad, bergantung kepada hasil hutan, pemburuan, dan pertanian kecil-kecilan seperti padi huma dan ubi. Mereka mempunyai struktur sosial yang egalitarian, di mana keputusan komuniti dibuat secara kolektif. Tok Batin ialah ketua kampung yang berperanan dalam hal-ehwal komuniti dan menjaga adat.
Secara tradisional, Orang Temiar adalah animis; mereka memberikan kepentingan besar kepada alam semula jadi, mimpi, dan kaedah penyembuhan berasaskan kerohanian.Sebagai sebahagian daripada kepercayaan tradisional mereka, Orang Temiar juga mempersembahkan tarian tradisional yang dikenali sebagai Sewang.
Demografi
Jumlah keseluruhan populasi Orang Temiar dianggarkan antara 40,000 hingga 120,000 orang. Majoriti daripada mereka tinggal di kawasan pinggir hutan hujan, manakala sebilangan kecil menetap di kawasan bandar.
| Tahun | 1930s[4] | 1960[5] | 1965[5] | 1969[5] | 1974[5] | 1980[5] | 1991[6] | 1993[6] | 1996[5] | 2000[7] | 2003[7] | 2004[8] | 2010[1] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Populasi | 2,000 | 8,945 | 9,325 | 9,929 | 10,586 | 12,365 | 16,892 | 15,122 | 15,122 | 17,706 | 25,725 | 25,590 | 30,118 |
Kawasan Penempatan
- Temiar di Jeram Bertam , Kelantan
- Temiar di Kampung Chengkelik, RPS Kuala Betis, Kelantan. .
- Temiar di Kampung Merlung, (RPS) Kuala Betis, Kelantan
- Temiar di Kampung Jarau Baru RPS Kemar Gerik, Perak.
- Temiar di Kampung Sungai Cadak, Ulu Kinta , Perak
- Temiar di Kampung Temakah, Perak
- Temiar di Kampung Ulu Gerik, Perak:
- Temiar di Post Poi, Lasah, Sungai Siput (Utara), Perak.
- Temiar di Pos Perwor, Lasah, Sungai Siput (Utara), Perak.
- Temiar di RPS Air Banun, Hulu Perak
Isu dan Diskriminasi
Di negeri Kelantan, ramai Orang Temiar menghadapi masalah serius berkaitan kehilangan tanah adat mereka. Di negeri Kelantan, ramai Orang Temiar menghadapi masalah serius berkaitan kehilangan tanah adat mereka. Isu ini menarik perhatian nasional dan antarabangsa selepas beberapa aktivis Orang Asli ditahan pada tahun 2018.
Pada tahun 2019, Jabatan Peguam Negara Malaysia telah menyokong tuntutan bahawa negeri Kelantan gagal melindungi hak Orang Asli, dan kes dibawa ke mahkamah
Rujukan
- ^ a b Kirk Endicott (2015). Malaysia's Original People: Past, Present and Future of the Orang Asli. NUS Press. ISBN 978-99-716-9861-4.
- ^ Kyōto Daigaku. Tōnan Ajia Kenkyū Sentā (2001). Tuck-Po Lye (penyunting). Orang asli of Peninsular Malaysia: a comprehensive and annotated bibliography. Center for Southeast Asian Studies, Kyoto University. m/s. 220. ISBN 49-016-6800-5.
- ^ Tom Güldemann; Patrick McConvell; Richard A. Rhodes, penyunting (2001). The Language of Hunter-Gatherers. Cambridge University Press. m/s. 191. ISBN 11-070-0368-7.
- ^ P. Boomgaard (1997). P. Boomgaard, Freek Colombijn & David Henley (penyunting). Paper landscapes: explorations in the environmental history of Indonesia. KITLV Press. m/s. 228. ISBN 90-671-8124-2.
- ^ a b c d e f Nobuta Toshihiro (2009). "Living on the Periphery: Development and Islamization Among Orang Asli in Malaysia" (PDF). Center for Orang Asli Concerns. Dicapai pada 2017-10-27.
- ^ a b Colin Nicholas (2000). The Orang Asli and the Contest for Resources. Indigenous Politics, Development and Identity in Peninsular Malaysia (PDF). Center for Orang Asli Concerns & International Work Group for Indigenous Affairs. ISBN 87-90730-15-1. Dicapai pada 2018-01-19.
- ^ a b "Basic Data / Statistics". Center for Orang Asli Concerns. Diarkibkan daripada yang asal pada 2020-10-29. Dicapai pada 2017-10-27.
- ^ Alberto Gomes (2004). Modernity and Malaysia: Settling the Menraq Forest Nomads. Routledge. ISBN 11-341-0076-0.
Pautan luar
- Laman suku Temiar Perak. Diarkibkan 2007-08-16 di Wayback Machine
| Etnik | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bahasa |
| ||||||
| Kebudayaan |
| ||||||
| Media | |||||||
| Rencana berkaitan | |||||||
