Sri Raghavendra Tirtha (sekitar 1595–1671 M) ialah seorang ahli falsafah, wali suci, dan ahli teologi Hindu yang terkenal, dikenali sebagai sarjana agung dalam tradisi Vaishnava khususnya, Dvaita Vedanta, mengikuti jejak langkah Madhvacharya dan Jayatirtha. Raghavendra Tirtha lebih dikenali sebagai ‘Rayaru’ di Karnataka dan sebagai Sri Raghavendra Swamikal di Tamil Nadu. Beliau juga dikenali sebagai Sudha Parimalacharya (Sudhā Parimaḷācārya).
Sri Raghavendra Tirtha merupakan tokoh utama dalam aliran falsafah Dvaita, yang menggabungkan kecemerlangan intelektual dengan kedalaman rohani. Beliau menempati kedudukan yang setara dengan Ramanuja dalam aliran Visistadvaita dan Shankara dalam Advaita, tetapi dengan penekanan yang kuat pada unsur bhakti (pengabdian kepada Tuhan).
Beliau pernah menjadi pemimpin rohani bagi biara Madhva di Kumbakonam dari tahun 1621 hingga 1671, dan kemudiannya mendirikan matha sendiri di Mantralayam, tempat di mana samadhi (brindavana) beliau berada dan masih dipuja hingga ke hari ini.
Raghavendra Tirtha juga merupakan seorang pemain veena yang mahir dan telah menggubah beberapa lagu di bawah nama "Venu Gopala".
Beliau dihormati bukan sahaja sebagai sarjana, tetapi juga sebagai seorang wali keramat yang melakukan pelbagai mukjizat (seorang jivanmukta – yang mencapai pembebasan semasa hidup). Beliau sangat dikasihi oleh para pengikutnya di seluruh India Selatan, dan namanya terus hidup dalam hati jutaan umat Hindu. Kuil beliau di Mantralayam menarik ratusan ribu pengunjung setiap tahun.
Kehidupan Awal
Swami dilahirkan sebagai anak bongsu kepada Vina Timmanṇabhatta dan Gopamma (juga dikenali sebagai Gopikamba), hasil rahmat istimewa daripada Tuhan Venkateshvara di Tirupati. Nama kelahirannya ialah Venkatabhatta. Beliau lahir di bandar Bhuvanagiri, yang kini terletak di Tamil Nadu, dalam sebuah keluarga Kannada Madhva Brahmin daripada gotra Gautama yang terdiri daripada pemuzik dan sarjana. Moyangnya, Krishna Bhatta, merupakan guru kepada maharaja Vijayanagara, Krishnadevaraya. Datuknya bernama Kanakachala Bhatta, dan bapanya Thimmanna Bhatta (juga dikenali sebagai Thimmannacharya) ialah seorang sarjana dan pemuzik yang terkenal. Selepas kejatuhan Empayar Vijayanagara, Thimmanacharya telah berhijrah ke Kanchi bersama isterinya, Gopikamba. Venkatanatha mempunyai dua orang adik-beradik—Gururaja dan Venkatamba. Pendidikan Venkatanatha telah dijaga oleh abang iparnya, Lakshmi Narasimhacharya, di Madurai selepas kematian awal bapanya, dan beliau kemudiannya berkahwin.
Sejak kecil lagi, beliau menunjukkan kecerdasan luar biasa dan menguasai kitab-kitab suci dengan cepat. Selain itu, beliau juga mahir bermain alat muzik vina (sejenis alat muzik India).
Beliau telah berkahwin dengan Sarasvatidevi dan dikurniakan seorang anak lelaki bernama Lakshminarayana.
Kehidupan Rahib
Suddhindratirtha (abad ke-16 M), ketua kepada sebuah matha Madhva (biara dalam tradisi Dvaita), yang juga merupakan guru beliau dalam pendidikan tinggi, telah menganugerahkan sannyasa (kehidupan kerohanian sebagai rahib) kepada Venkatabhatta dan melantiknya sebagai pengganti. Setelah menerima sannyasa, beliau dikenali dengan nama monastik Raghavendra Tirtha.
Sepanjang tempoh panjang perkhidmatannya sebagai ketua biara (dari tahun 1623 hingga 1671 M), beliau telah menyumbang secara besar-besaran dalam penyebaran Dvaita Vedanta melalui penulisan ilmiah, perdebatan falsafah, dan syarahan. Beliau juga memiliki kuasa yogik yang luar biasa, yang digunakan secara berlimpah untuk membantu mereka yang sangat memerlukan pertolongan.
Pada tahun 1671 M, ketika berumur 76 tahun, beliau duduk dalam meditasi mendalam di dalam Brindavana yang telah disediakan khas olehnya. Tempat itu kemudian ditutup di atas jasad beliau yang masih hidup. Para pengikutnya percaya bahawa beliau masih hidup dalam bentuk halus (sukshma sharira) di situ. Brindavana tersebut terletak di sebuah kampung yang dahulu dikenali sebagai Mancale, dan kini dinamakan Mantralaya. Para penyembah beliau mendakwa bahawa keajaiban-keajaiban masih berlaku hingga ke hari ini disebabkan oleh kehadiran dan kuasa beliau yang berterusan.[1]
Karya-Karya Utama Sri Raghavendra Tirtha
Antara hasil karya Raghavendra Tirtha —yang berjumlah sebanyak 48 buah karya—termasuklah:
- Nyayasudhaparimala
- Bhagavadgita Vivriti
- Upanishadkhandartha
- Ramacharitra Manjari
- Krishnacharitra Manjari
1. Bhavartha Ratnavali
- Sebuah huraian terhadap Bhagavad Gita menurut falsafah Vedanta Dvaita.
- Menjelaskan Gita sebagai teks yang menegaskan dualisme (perbezaan antara jiwa, Tuhan, dan alam) — bertentangan dengan tafsiran Advaita.
2. Tatparya Chandrika Prakasa
- Ulasan lanjutan terhadap Tatparya Chandrika karya Vyasatirtha, yang sendiri merupakan komentar falsafah mendalam ke atas Nyaya Sudha karya Jayatirtha.
- Dianggap sebagai antara karya ilmiah beliau yang paling penting.
3. Nyaya Muktavali
- Sebuah karya mengenai logik Navya-Nyaya (Logik Baru).
- Menjelaskan konsep-konsep logik halus yang penting dalam perdebatan dan analisis Vedanta.
4. Prameya Dipika Tippani
- Ulasan ringkas (tippani) terhadap Prameya Dipika karya Jayatirtha, yang merangkum ajaran utama Vedanta Dvaita.
5. Nyayamrita Tarkatandava Tippani
- Sub-ulasan terhadap karya Nyayamrita dan Tarkatandava oleh Vyasatirtha, yang menyerang falsafah Advaita dan mempertahankan metafizik Dvaita.
6. Mantrartha Manjari
- Penjelasan Vedantik terhadap mantra-mantra suci, mungkin digunakan untuk meditasi atau upacara, berdasarkan teologi Dvaita.
7. Rigbhashya Tippani
- Ulasan terhadap Rigveda Bhashya karya Madhva, menekankan tafsiran Veda secara dualistik.
8. Ulasan terhadap Upanishad dan Brahma Sutra (sebahagian)
- Walaupun bukan ulasan penuh, beliau telah menulis pelbagai nota dan huraian untuk menjelaskan bahagian-bahagian sukar menurut pandangan Dvaita.
Gaya Penulisan:
- Logik yang mendalam tetapi boleh diakses bagi mereka yang terlatih dalam bahasa Sanskrit dan falsafah Vedanta.
- Nada penulisan yang penuh keinsafan dan ketuhanan, namun mengekalkan pendirian dualistik yang tegas.
- Bertujuan untuk menolak Advaita serta memperkukuhkan sistem Dvaita dengan hujah dan kejelasan yang tinggi.
Legasi:
Karya-karya beliau masih diajarkan di sekolah-sekolah Vedanta Dvaita tradisional hingga ke hari ini, dan beliau dihormati sebagai "Parimala Acharya" – guru yang kata-katanya seperti harum semerbak.
Dalam Budaya Popular
Raghavendra Tirtha telah dipuji oleh Narayanacharya dalam biografi sezamannya Raghavendra Vijaya dan dalam pujian suci Raghavendra Stotra oleh Appannacharya. Di luar lingkungan mazhab Dvaita, beliau dianggap sebagai seorang wali yang terkenal kerana menyebarkan ajaran penyembahan kepada Vishnu tanpa mengira kasta atau kepercayaan.
Hebbar mencatatkan: “Dengan karisma rohaninya, disertai pelbagai mukjizat yang dikaitkan dengannya, ketua biara suci ini boleh dikatakan memiliki suatu kultus bebas dan bersifat kosmopolitan, dengan para pengikutnya datang bukan sahaja daripada pelbagai lapisan masyarakat, malah daripada semua kasta, mazhab dan juga agama.” Kemanusiaannya nyata dalam puisi-puisi Bhakti yang digubah untuk menghormatinya oleh Vijaya Dasa, Gopala Dasa dan Jagannatha Dasa.
Raghavendra juga telah mendapat representasi dalam budaya popular melalui Filem India:
| Tahun | Filem | Watak | Direktor | Bahasa | Nota |
|---|---|---|---|---|---|
| 1966 | Mantralaya Mahatme | Dr. Rajkumar | T. V. Singh Thakur | Kannada | Lagu dalam filem ini bertajuk "Indu Enage Govinda" ialah sebuah lagu yang ditulis oleh Raghavendra sendiri. |
| 1980 | Sri Raghavendra Vaibhava | Srinath | Babu Krishnamurthy | Kannada | Srinath memenangi Anugerah Filem Negeri Karnataka sebagai pelakon terbaik. |
| 1981 | Mantralaya Sri Raghavendra Vaibhavam | Rama Krishna | M. R. Nag | Telugu | Filem Telugu terakhir bagi pelakon Ramakrishna |
| 1985 | Sri Raghavendrar | Rajnikanth | SP. Muthuraman | Tamil | Ini merupakan filem ke-100 Rajnikanth. |
Rujukan
- ^ Swami Harshananda, A Concise Encyclopaedia of Hinduism