Ferit Orhan Pamuk | |
|---|---|
 | |
| Lahir | 7 Jun 1952 Istanbul, Turki |
| Pekerjaan | Penulis novel |
| Warganegara | Turki |
| Tempoh | 1974-kini |
| Pergerakan sastera | Kesusasteraan pasca moden |
Ferit Orhan Pamuk atau Orhan Pamuk (lahir pada 7 Jun 1952 di kota Istanbul, Turki) (dalam bahasa Turki: [feˈɾit oɾˈhan paˈmuk][1][2] merupakan novelis pasca-modernis prolifik Turki termasyhur. Karyanya tersebar ke seluruh dan diterjemah ke 40 bahasa.
Novel Pamuk termasuk "Silent House", "The White Castle", "The Black Book", "The New Life", "My Name is Red" dan "Snow". Beliau ialah Profesor kepada Robert Yik-Fong Tam dalam subjek Kemanusiaan di Universiti Columbia, tempat beliau mengajar penulisan dan kesusasteraan perbandingan. Beliau telah dipilih untuk menyertai Persatuan Falsafah Amerika pada 2018.[3]
Berketurunan separa Circassian dan dilahirkan di Istanbul,[4] Pamuk ialah penerima Anugerah Nobel pertama Turki. Beliau juga merupakan penerima pelbagai anugerah sastera lain. "My Name Is Red" memenangi Prix du Meilleur Livre Étranger 2002, Premio Grinzane Cavour 2002 dan Anugerah Sastera Dublin Antarabangsa 2003.
Parlimen Penulis Eropah terhasil sebagai hasil cadangan bersama oleh Pamuk dan José Saramago.[5] Kesanggupan Pamuk untuk menulis buku tentang peristiwa sejarah dan politik yang menjadi perbalahan meletakkannya dalam risiko dikecam di tanah airnya. Pada tahun 2005, seorang peguam menyamannya atas kenyataan yang mengakui pembunuhan beramai-ramai warga Armenia di Empayar Uthmaniyyah.[6] Pamuk berkata hasratnya adalah untuk mengetengahkan isu kebebasan bersuara di Turki. Mahkamah pada mulanya enggan mendengar kes itu, tetapi pada 2011 Pamuk diperintahkan membayar 6,000 lira sebagai pampasan kerana telah menghina kehormatan plaintif.[7]
Biografi
Orhan Pamuk berasal dari keluarga mewah. Ayahnya adalah pengerusi eksekutif CEO pertama syarikat komputer IBM cawangan Turki. Beliau menerima pendidikan di Sekolah Menengah Amerika Robert College di Istanbul, Turki dan kemudian melanjutkan pelajaran dalam bidang arkitek di Universiti Teknikal Istanbul.[8] Ibu dan bapanya mahukan beliau menjadi peguam atau arkitek. Tapi di tahun tiga beliau berhenti belajar dan menjadi penulis sepenuh masa. Orhan Pamuk berjaya menamatkan pendidikan di Institut Kewartawanan di Universiti Istanbul pada 1977.
Dari 1985 hingga 1988 beliau menjadi pensyarah tamu di Universiti Columbia di Bandar Raya New York. [3] Beliau telah berkahwin dengan Aylin Turegen pada tahun 1982 dan bercerai tahun 2001 dan mempunyai anak perempuan bernama Rüya. Kini, Orhan Pamuk menetap di Istanbul, Turki.
Pamuk dianugerahi Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan pada 12 Oktober 2006.
Kegiatan penulisan
Pamuk aktif menulis sejak 1974. Novel pertamanya ialah Karanlık ve Işık (Gelap dan Terang). Novel ini telah menjadi pemenang bersama Mehmet Eroğlu tahun 1979 dalam Pertandingan Novel Milliyet Press.
1982 novel Cevdet Bey ve Oğulları (Tuan Cevdet dan anak-anaknya) menang Hadiah Novel Orhan Kemal pada 1983. Kisahnya tentang tiga generasi sebuah keluarga Istanbul kaya yang hidup di Nisantasi, daerah Istanbul tempat Orhan Pamuk dibesarkan.
Anugerah lain ialah Hadiah Novel Madarali 1984 atas novel Sessiz Ev (Rumah yang Sunyi) dan Prix de la Découverte Européenne 1991.
Novel sejarah Beyaz Kale (Kastil Putih) tahun 1985 dalam bahasa Turki tahun 1985, telah memenangi Anugerah Kemerdekaan untuk Fiksyen Asing 1990.
The New York Times menyatakan Orhan Pamuk menghasilkan karya novel berteras pasca-moden, suatu perubahan dari naturalisme sempit dalam karya-karya awalnya. Novel (Buku Hitam) tahun (1990) sangat berkontroversi kerana begitu kompleks intuisi dan simbiosis di dalam jalan ceritanya.
Pada tahun 1992, skrip filem Gizli Yüz (Muka Rahsia), berdasarkan Kara Kitap diarahkan oleh pengarah Turki bernama Ömer Kavur.
Novel tahun 1995 Yeni Hayat (Kehidupan Baru) amat mengharukan masyarakat Turki dan antarabangsa kerana mendedahkan kezaliman terancang Turki ke atas etnik Kurdi di sempadan Turki-Iraq.
Pada tahun 1999, menulis novel Öteki Renkler (Warna yang Lain). Kemudian, pada tahun 2000, beliau menghasilkan novel Benim Adım Kırmızı (Namaku Merah). Novel ini menggunakan teknik teka-teki misteri, roman dan filasuf yang berlangsung di Istanbul pada abad ke-16, di mana zaman era Sultan Empayar Uthmaniyah Murat III pada tahun 1591 digambarkan dengan terperincinya. Novel Namaku Merah ini diterjemah ke 24 bahasa dan menang Hadiah IMPAC Dublin pada 2003.
Orhan Pamuk menghabiskan masa 30 tahun menulis novel fiksyen dan wang bukanlah matlamat utama penulisan beliau.
Novel Kar (2002) (Snow (Salju), 2004), membicarakan kontra antara Islamisme dengan Westernisme di era Turki moden. New York Times mencatat Snow sebagai salah satu dari Sepuluh Buku Terbaik 2004. Ia juga menerbitkan sebuah memoir/catatan perjalanan İstanbul-Hatıralar ve Şehir pada 2003 (Versi Inggeris, Istanbul-Memories and the City (Istanbul-Kenangan dan Kota) 2005).
Pada 2005 Orhan Pamuk telah memenangi Hadiah Perdamaian Pameran Dagang Buku Jerman bernilai 25.000 Euro untuk karya sasteranya di mana utopia Eropah dan Turki Islam dapat disatukan. Hadiah ini diberikan oleh Gereja St. Paulus di Frankfurt.
Percubaan
Tuduhan menghasut
Dalam wawancara oleh majalah Das Magazin, di Switzerland pada Februari 2005 , Orphan Pamuk menyatakan 30,000 etnik Kurdi dan 1,000,000 Armenia dibunuh dan tiada rakyat Turki berani tampil ke hadapan untuk membela, seumpama peristiwa Holokus di Jerman.
Pada Jun 2005, Turki menguatkuasakan undang-undang baru yang akan menghukum mereka yang menghina tindakan kerajaan Turki. Jika sabit kesalahan, akan dihukum penjara 6 bulan hingga 3 tahun. Orhan terlepas kerana ketika ucapan itu dilakukan, undang-undang itu belum dikuatkuasakan. Namun ramai rakyat Turki yang marah kepada Orphan Pamuk kerana dikatakan menghina negara bangsa Turki. Ada sebahagian enulis Turki menuduh Orphan Pamuk hanya mendedahkan keburukan negara dan bangsa Turki tapi memejamkan mata terhadap isu Palestin, Afghanistan, Iraq dan kekejaman yang dilakukan Amerika, Britain dan lain-lain kuasa besar. Sebelum ini, Orhan Pamuk tidak konsisten membicarakan masalah etnik Kurdi dan Armenia.
Orhan Pamuk dituduh gilakan Hadiah Nobel yang akhirnya diberikan kepada Harold Pinter dari Britain. Ternyata Yaşar Kemal, sasterawan Turki lebih awal prihatin terhadap etnik Kurdi. Karya Orhan Pamuk dianggap mengganggu proses kemasukan Turki ke dalam Kesatuan Eropah.
Reaksi antarabangsa
Kontroversi tentang Orhan Pamuk mendapat liputan masyarakat Eropah kerana Turki bakal menyertai Kesatuan Eropah. Pada 30 November, Parlimen Eropah setuju untuk menghantar 5 wakil untuk menyiasat pembersihan etnik Kurdi dan Armenia yang diketuai oleh Camiel Eurling.[9]
Pada 1 Disember, Amnesty International mendesak Turki membatalkan penguatkuasaan Akta 301 , membenarkan Orphan Pamuk bersuara .
Pada 13 Disember, lapan penulis tersohor di dunia iaitu Jose Saramago, Gabriel Garcia Marquez, Günter Grass, Umberto Eco, Carlos Fuentes, Juan Goytisolo, John Updike dan Mario Vargas Llosa mengecam Turki kerana melanggar hak asasi manusia.
Hasil karya
- Cevdet Bey ve Oğulları (1982, Tn. Cevdet dan Anak-anaknya)
- Sessiz Ev (1983, Rumah yang Sunyi)
- Beyaz Kale (1985, Kastil Putih)
- Kara Kitap (1990, Buku Hitam)
- Yeni Hayat (1995, Kehidupan Baru)
- Öteki Renkler (1999, Warna-warna Lain)
- Benim Adım Kırmızı (2000, Namaku Merah)
- Kar (2002, Salju)
- İstanbul: Hatıralar ve Şehir (2003, Istanbul: Kenangan dan Kota)
Anugerah
- 1979 Penghargaan Pertandingan Novel Milliyet Press (Turki) untuk novelnya Karanlık ve Işık (pemenang bersama)
- 1984 Hadiah Novel Madarali (Turki) untuk novelnya Sessiz Ev
- 1990 Anugerah Fiksyen Asing Bebas (Britain) untuk novelnya Beyaz Kale
- 1991 Prix de la Découverte Européenne (Hadiah Penemuan Eropa) (Perancis) untuk terjemahan bahasa Prancis novelnya Sessiz Ev
- 2002 Prix du Meilleur Livre Etranger (Hadiah untuk Buku Asing Terbaik) (Perancis) untuk novelnya Namaku Merah
- 2002 Premio Grinzane Cavour (Itali) untuk novelnya Namaku Merah
- 2003 Penghargaan Sastra Internasional IMPAC Dublin (Ireland) untuk novelnya Namaku Merah
- 2005 Hadiah Perdamaian Pameran Dagang Buku Jerman (Jerman)
- 2005 Prix Medicis Etranger (Perancis) untuk novelnya Salju
- 2006 Hadiah Nobel dalam Kesusasteraan
Rujukan
- ^ Help:IPA/Turkish (dalam bahasa Inggeris), 2024-06-20, dicapai pada 2024-09-24
- ^ Rose, Charlie (2024-01-15), Orhan Pamuk Interview:, University Press of Mississippi, m/s. 110–111, ISBN 978-1-4968-4946-5, dicapai pada 2024-09-24
- ^ a b "Election of New Members at the 2018 Spring Meeting". www.amphilsoc.org (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2024-09-24.
- ^ Karpat, Kemal H (2001-05-03). The Politicization of Islam. Oxford University PressNew York, NY. ISBN 978-0-19-513618-0.
- ^ Tighe, Carl. "Hungarian writers in transition to democracy: Budapest diary, December 1990". Journal of European Studies. 40 (4): 375–390. doi:10.1177/0047244110382175. ISSN 0047-2441.
- ^ Buabin, Emmanuel (2012). "Boosted Hybrid Recurrent Neural Classifier for Text Document Classification on the Reuters News Text Corpus". International Journal of Machine Learning and Computing: 588–592. doi:10.7763/ijmlc.2012.v2.195. ISSN 2010-3700.
- ^ "Shanghai: its Mixed Court and Council". North China Daily News Online. Dicapai pada 2024-09-24.
- ^ Caryl Phillips with Maya Jaggi, Taylor & Francis, m/s. 113–124, ISBN 978-0-203-34248-0, dicapai pada 2024-09-24
- ^ Göknar, Erdağ (2023-04-24), Orhan Pamuk, Oxford University Press, ISBN 978-0-19-539015-5, dicapai pada 2024-09-24
Pautan luar
- (Inggeris) The Comprehensive Orhan Pamuk Site
- (Inggeris) International Herald Tribune Editorial tentang Orhan Pamuk
- (Inggeris) Kaum Ekstremis mengancam membakar buku-buku Parmuk Diarkibkan 2005-11-23 di Wayback Machine - IFEX
- (Inggeris) 50 tahun dengan Istanbul Orhan Pamuk Diarkibkan 2007-10-14 di Wayback Machine
- (Inggeris) Surat Pamuk tentang peradilannya, diterbitkan dalam The New Yorker, edisi 19 Disember
- (Inggeris) Orhan Pamuk 'Bookweb' on literary website The Ledge, with suggestions for further reading.