Petroleum - Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas

Sebuah pelantar minyak di perairan Scotland

Petroleum (secara harfiah minyak batu, daripada bahasa inggeris petroleum, gabungan perkataan bahasa Yunani πέτρα petra – batu dan ἔλαιον elaion – minyak) merupakan sejenis cecair gelap dan pekat yang juga dipanggil emas hitam. Istilah "petroleum" pertama kali digunakan dalam karya bertajuk De Natura Fossilium, diterbitkan pada tahun 1546 oleh seorang pakar mineralogi berbangsa Jerman bernama Georg Bauer, juga dikenali sebagai Georgius Agricola.^[1]

Petroleum biasanya merupakan sebatian pelbagai hidrokarbon, terutamanya siri alkana, dan biasanya didapati di bahagian atas kerak bumi. Kegunaan utama petroleum ialah sebagai sumber tenaga untuk menggerakkan kenderaan. Selain sebagai bahan bakar dan pelincir, petroleum turut digunakan dalam pelbagai industri seperti pembuatan pelarut, baja serta racun perosak, sabun dan detergen, pewangi, plastik, bahan letupan dan lain-lain.

Komposisi

Apabila diimbas dengan makna yang sempit, petroleum hanya mengandungi minyak mentah. Akan tetapi dalam keadaan penggunaan yang biasa, ia termasuklah minyak mentah dan gas asli. Kedua-dua minyak mentah dan gas asli ialah campuran komponen-komponen hidrokarbon yang lebih banyak. Di bawah keadaan-keadaan tekanan dan suhu permukaan, hidrokarbon-hidrokarbon yang lebih ringan seperti metana, etana, propana dan butana wujud sebagai gas, manakala yang lebih berat seperti pentana dan ke atas wujud sebagai cecair ataupun pepejal. Walau bagaimanapun, di dalam takungan minyak bawah tanah, nisbah mereka sama ada ia merupakan gas atau cecair berlain-lainan bergantung kepada keadaan pada bawah permukaan, dan juga bergantung kepada rajah fasa bagi campuran petroleum berkenaan.^[2]

Kimia

Komponen kimia minyak bumi dipisahkan oleh proses penyulingan, yang kemudian, setelah diolah lagi, menjadi minyak tanah, benzena, lilin, aspal, dll.

Minyak bumi terdiri daripada hidrokarbon, paduan hidrogen dan karbon.

Empat alkana teringan— CH₄ (metana), C₂H₆ (etana), C₃H₈ (propana), dan C₄H₁₀ (butana) — semuanya ialah gas yang mendidih pada -161.6 °C, -88.6 °C, -42 °C, dan -0.5 °C, berturut-turut (-258.9°, -127.5°, -43.6°, dan +31.1° F).

Rantaian dalam wilayah C_5-7 semuanya ringan, dan mudah mengewap, nafta jernih. Senyawaan tersebut digunakan sebagai pelarut, cairan pencuci kering (dry clean), dan produk cepat kering lainnya. Rantaian daripada C₆H₁₄ sampai C₁₂H₂₆ dicampur bersama dan digunakan untuk bensin. Minyak tanah terbuat daripada rantaian di wilayah C₁₀ sampai C₁₅, diikuti oleh minyak diesel (C₁₀ hingga C₂₀) dan bahan bakar minyak yang digunakan dalam mesin kapal. Senyawaan daripada minyak bumi ini semuanya dalam bentuk cair dalam suhu ruangan.

Minyak pelincir dan gemuk setengah padat (termasuk Vaseline®) berada antara C₁₆ sampai ke C₂₀.

Rantaian di atas C₂₀ berwujud padat, dimulai daripada "lilin, kemudian tar, dan bitumen aspal.

Titik pendidihan dalam tekanan atmosfera penyulingan pecahan dalam suhu dalam darjah Celcius:

minyak eter: 40 - 70 °C (digunakan sebagai pelarut)
minyak ringan: 60 - 100 °C (bahan bakar kenderaan)
minyak berat: 100 - 150 °C (bahan bakar kenderaan)
minyak tanah ringan: 120 - 150 °C (pelarut dan bahan bakar untuk rumah tangga)
kerosena: 150 - 300 °C (bahan bakar enjin jet)
minyak gas: 250 - 350 °C (minyak diesel/pemanas)
minyak pelincir: > 300 °C (minyak mesin)
sisanya: tar, aspal, bahan bakar residu

Beberapa saintis menyatakan bahawa minyak ialah zat abiotik, yang bermaksud zat ini tidak berasal daripada fosil tetapi berasal daripada zat anorganik yang dihasilkan secara semula jadi dalam perut bumi. Namun, pandangan ini diragukan dalam lingkungan ilmiah.

Pembentukan

Pandangan ahli geologi terhadap minyak mentah dan gas asli sebagai satu keluaran pemampatan dan pemanasan suatu bahan organik (contohnya kerogen) terhadap masa geologi. Pembentukan petroleum terjadi daripada pirolisis hidrokarbon, dalam satu kepelbagaian yang kebanyakan tindak balas endotermik pada suhu dan/atau tekanan tinggi.^[3] Minyak yang digunakan sekarang terbentuk daripada baki zooplankton dan alga prasejarah, yang tenggelam di dasar laut atau tasik dalam kuantiti banyak di bawah keadaan anoksik (tinggalan prasejarah tumbuhan daratan, dalam sebaliknya, cenderung untuk membentuk arang batu). Setelah waktu geologi bahan organik telah bercampur dengan lumpur, dan telah terbenam di bawah lapisan-lapisan mendapan yang terhasil dalam aras haba dan tekanan yang tinggi (dikenali sebagai diagenesis). Hal ini menyebabkan bahan organik berubah secara kimia, pada mulanya menjadi bahan melekit dipanggil kerogen yang boleh didapati dalam pelbagai syel minyak di sekeliling dunia, dan kemudian dengan lebih haba menjadi hidrokarbon cecair dan gas dalam satu proses dikenali sebagai katagenesis.

Negara pengeluar petroleum terbesar

(Disusun berdasar jumlah penghasilan tahun 2003)

(Disusun berdasar jumlah yang dieksport di 2003):

Arab Saudi (OPEC)
Rusia
Norway
Iran (OPEC)
Emiriah Arab Bersatu (OPEC)
Venezuela (OPEC)
Kuwait (OPEC)
Nigeria (OPEC)
Mexico
Algeria (OPEC)
Libya (OPEC)

Catatan: Amerika Syarikat menggunakan seluruh minyak yang dihasilkannya.

Sumber: Statistik Tenaga daripada kerajaan AS

Lihat juga

Rujukan

^ Bauer Georg, Bandy Mark Chance (tr.), Bandy Jean A.(tr.). De Natura Fossilium. Unknown parameter |originallanguage= ignored (bantuan); Unknown parameter |originalyear= ignored (bantuan); Unknown parameter |book= ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) translated 1955
^ Hyne, Norman J. (2001). Nontechnical Guide to Petroleum Geology, Exploration, Drilling, and Production. PennWell Corporation. m/s. 1–4. ISBN 087814823X.
^ Petroleum Study

Pautan luar

The Hydrogen Expedition Diarkibkan 2017-06-27 di Wayback Machine Pengemudian sejagat yang pertama di dalam bot berkuasa sel hidrogen
The Politics of Oil - Satu laporan mengenai pengaruh pembuat undang-undang dan polisi awam industri minyak oleh Pusat Integriti Awam.
American Petroleum Institute - Satu laman yang dijalankan oleh Institut Petroleum Amerika, satu persatuan perdagangan industri minyak AS.
US Energy Information Administration - Sebahagian daripada laman bermaklumat Pnetadbiran Maklumat Kerajaan AS mengenai tenaga.
harga petroleum AS.
The End of the Age of Oil Diarkibkan 2006-02-07 di Wayback Machine - rencana yang diadaptasikan daripada sebuah perbualan oleh naib provos Caltech dan profesor fizik, David Goodstein
BBC: Stability fears rise as oil reliance grows
Offshore Oil & Gas Future Development Aktiviti Luar Pantai Industri Minyak & Gas Malaysia

Buku tentang industri petroleum

Penulis yang membahas industri petroleum

[1] Bauer Georg, Bandy Mark Chance (tr.), Bandy Jean A.(tr.). De Natura Fossilium. Unknown parameter |originallanguage= ignored (bantuan); Unknown parameter |originalyear= ignored (bantuan); Unknown parameter |book= ignored (bantuan)CS1 maint: multiple names: authors list (link) translated 1955

[Hyne_2001-2] Hyne, Norman J. (2001). Nontechnical Guide to Petroleum Geology, Exploration, Drilling, and Production. PennWell Corporation. m/s. 1–4. ISBN 087814823X.

[3] Petroleum Study

[1]

[2]

[3]