PENGENALAN:
Malta merupakan sebuah negara pulau kecil yang terletak di Laut Mediterranean mempunyai demokrasi berparlimen yang dicirikan oleh sistem berbilang parti dan pemisahan kuasa.
I. RANGKA KERJA PERLEMBAGAAN:
Malta beroperasi di bawah perlembagaan bertulis yang diterima pakai pada tahun 1964 dan dipinda selama ini. Perlembagaan menetapkan demokrasi berparlimen, menggariskan hak asasi dan kebebasan rakyat, struktur kerajaan dan pembahagian kuasa.
II. CAWANGAN EKSEKUTIF:
Presiden Malta yang berkhidmat sebagai ketua negara dipilih oleh Parlimen untuk tempoh lima tahun. Walau bagaimanapun, peranan Presiden sebahagian besarnya adalah upacara dengan kuasa eksekutif yang terhad. Perdana Menteri dilantik oleh Presiden berkhidmat sebagai ketua kerajaan dan mempunyai kuasa eksekutif yang penting. Perdana Menteri biasanya merupakan ketua parti atau gabungan yang memegang majoriti di Parlimen.
III. BADAN PERUNDANGAN:
Parlimen Malta yang dikenali sebagai Dewan Perwakilan adalah badan perundangan di negara itu. Ia terdiri daripada ahli yang dipilih melalui pilihan raya umum yang diadakan setiap lima tahun. Parlimen bertanggungjawab menggubal undang-undang, membahaskan isu dasar dan meneliti tindakan kerajaan. Speaker Dewan mempengerusikan prosiding dan memastikan kesopanan parlimen.
IV. PARTI POLITIK DAN SISTEM BERBILANG PARTI:
Malta mempunyai sistem berbilang parti dengan beberapa parti politik mengambil bahagian dalam pilihan raya dan bersaing untuk mendapatkan perwakilan di Parlimen. Dua parti utama ialah Parti Buruh dan Parti Nasionalis yang secara historis menguasai politik Malta. Bagaimanapun, parti yang lebih kecil dan calon bebas turut menyumbang kepada landskap politik memberikan pelbagai perspektif dan pilihan untuk pengundi.
V. BADAN KEHAKIMAN:
Badan kehakiman di Malta beroperasi secara bebas dan berfungsi sebagai pemeriksaan ke atas cabang kerajaan yang lain. Pihak berkuasa kehakiman tertinggi ialah Mahkamah Perlembagaan yang memastikan perlembagaan undang-undang dan melindungi hak asasi rakyat. Mahkamah lain seperti Mahkamah Sivil dan Mahkamah Jenayah mengendalikan pelbagai perkara undang-undang termasuk kes sivil dan jenayah.
VI. CABARAN DAN ISU:
Seperti mana-mana sistem politik, landskap politik Malta bukan tanpa cabaran. Isu-isu seperti rasuah, ketelusan dan tadbir urus telah menjadi perhatian sejak beberapa tahun kebelakangan ini. Usaha untuk mengukuhkan mekanisme akauntabiliti, meningkatkan ketelusan dan menangani cabaran ini sedang dijalankan dengan organisasi masyarakat sivil dan media memainkan peranan penting dalam mempromosikan tadbir urus yang baik.
VII. KEAHLIAN KESATUAN EROPAH:
Sebagai ahli Kesatuan Eropah (EU) sejak 2004, sistem politik Malta juga dipengaruhi oleh dasar dan peraturan EU. Keahlian EU menyediakan peluang untuk pembangunan ekonomi, akses kepada pembiayaan dan kerjasama dalam pelbagai isu. Ia juga memerlukan pematuhan kepada prinsip dan piawaian EU mengukuhkan lagi tadbir urus demokrasi di Malta.
KESIMPULAN:
Sistem politik di Malta berasaskan demokrasi berparlimen dengan sistem berbilang parti dan pemisahan kuasa. Walaupun negara telah menyaksikan kestabilan dalam institusi demokrasinya, cabaran seperti isu rasuah dan tadbir urus memerlukan usaha berterusan untuk memperkukuh ketelusan dan akauntabiliti. Keahlian Malta dalam EU juga mempengaruhi landskap politiknya dan menyediakan jalan tambahan untuk kerjasama demokratik. Dengan menegakkan nilai demokrasi, menggalakkan tadbir urus yang baik dan terlibat dalam dialog yang membina, Malta boleh terus menyatukan sistem demokrasinya dan memenuhi kepentingan dan aspirasi rakyatnya.