| Bajar dengan Djiwa | |
|---|---|
 Poster | |
| Pengarah | R Hu |
| Lakon layar | Saeroen |
| Dihasilkan oleh | Ang Hock Liem |
| Dibintangi |
|
Syarikat penerbitan | |
Tarikh tayangan |
|
| Negara | Hindia Timur Belanda |
| Bahasa | Indonesia |
Bajar dengan Djiwa ([baˈjar dəˈŋan dʒiˈwa]; Ejaan yang Disempurnakan: Bayar dengan Jiwa) alah sebuah filem 1941 dari Hindia Timur Belanda (kini Indonesia) yang kini hilang. Diarahkan oleh R Hu dan diterbitkan oleh Ang Hock Liem, ia dibintangi A Bakar, Djoewariah, O Parma, Oedjang, RS Fatimah, Soelastri dan Zonder. Cerita ini mengisahkan tentang dua keluarga yang berdepan masalah kewangan dan pertempuran personaliti.
Filem ketiga terbita Union Films, Bajar dengan Djiwa menampilkan ramai pelakon yang sebelum ini muncul dalam karya-karya syarikat iti. Ia telah dikeluarkan pada Februari 1941. Iklan menekankan realisme cerita, dan pengulas memuji lakonan filem, percintaan, dan humor. Tayangan berterusan sehingga sekurang-kurangnya tahun 1943, lebih daripada setahun selepas Union telah ditutup berikutan pendudukan Jepun.
Jalan cerita
[sunting | sunting sumber]Bajar dengan Djiwa mengikuti interaksi daripada beberapa kumpulan orang. Suami dan isteri Basuki (Zonder) dan Suryati (Nji Soelastri) pertembungan kerana personaliti mereka yang berbeza: bekas adalah seorang ahli fikir prihatin dengan keadaan masyarakat, sedangkan yang kedua hanya memikirkan dirinya. Sementara itu, Umar (Oedjang) dan Supini (RS Fatimah) bertelagah atas pembaziran semula jadi Umar; akhirnya, dia tenggelam begitu jauh ke dalam hutang yang dia mesti menjual anak perempuannya, Djuliah (Djoewariah), untuk Ah Long bernama Asnan (A. Parma), satu langkah yang memecah tengah-tengah teman lelaki Djuliah, Ruhiyat (A Bakar).[1] adegan lain termasuk interaksi komik antara kedua orang gajinya, Icah (Ijem) dan Djemblug (Komung).[2]
Penerbitan
[sunting | sunting sumber]Bajar dengan Djiwa diarahkan oleh R Hu untuk Union Films. Ia adalah filem kedua Hu bagi syarikat itu; beliau telah menyiapkan satu filem untuk syarikat, Harta Berdarah (1941)., dengan kerjasama Rd Ariffien.[3] Filem, ketiga Union, telah dikeluarkan oleh Ang Hock Liem. Cerita ini ditulis oleh seorang wartawan Saeroen,[1] yang telah menyertai Union dengan Harta Berdarah selepas sebelum mencari kejayaan dengan Tan's Film.[3]
Filem hitam dan putih ini dibintangi A Bakar, Djoewariah, O Parma, Oedjang, RS Fatimah, Soelastri dan Zonder. Ia juga termasuk Itjang Ali, Haroen, Oesman, Komoeng, Ijem dan Moesa. Kebanyakan pelakon ini, termasuk Soelastri dan Fatimah, telah dengan Union sejak penerbitan pertama, Kedok Ketawa, pada tahun 1940. Lain-lain, termasuk Moesa dan Zonder, telah membuat penampilan pertama mereka dalam Harta Berdarah.[4] Djoewariah, seorang pelakon pentas dan penyanyi keroncong, adalah seorang pekerja baru.
Keluaran dan tanggapan
[sunting | sunting sumber]Bajar dengan Djiwa, yang dihasilkan pada tahun 1940, telah dikeluarkan pada bulan Februari 1941. Pada Julai 1941 filem itu ditayangkan di Singapura, ketika itu sebahagian daripada British Malaya.[5] Novelisasi filem itu, yang ditulis oleh Saeroen, telah diterbitkan oleh Kolff-Buning berpangkalan di Yogyakarta.[6] Di Hindia Timur, kanak-kanak di bawah umur 17 tahun dilarang daripada menonton.[7] Iklan, beberapa yang merujuk kepada filem dengan tajuk Belanda Met den Dood Betaald, menekankan gambaran "realistik" kehidupan yang berkahwin.[8]
Kajian dalam Java Bode mendapati bahawa Bajar dengan Djiwa adalah salah satu filem Melayu Terbaik lagi dibuat, dengan "hampir tidak ada kekakuan dan kekakuan" dalam lakonan.[a][8] Kajian lain, dalam Nieuws van den Dag voor Nederlandsch-Indie, menyifatkan filem itu sebagai "bukti menarik"[b] pengetahuan Saeroen terhadap masyarakat orang asli dan memuji percintaan dan jenaka filem itu.[8]
Legasi
[sunting | sunting sumber]Selepas Bajar dengan Djiwa, Union menghasilkan lebih lima filem;[9] semua tetapi satu telah diarahkan oleh Hu atau Ariffien.[10] Saeroen menulis dua daripada mereka, meninggalkan untuk Star Film berikutan Wanita dan Satria (1941).[11] Banyak pelakon yang kekal dengan Union untuk beberapa produksi. Penerbitan berikutnya syarikat, Asmara Moerni (1941), misalnya, mempunyai Djoewariah dalam peranan utama, di samping kereta baru (doktor Adnan Kapau Gani).[12] Union Films akhirnya dibubarkan berikutan pendudukan Jepun di Hindia Belanda pada Mac 1942.[13] Pada tahun 2011 Ade Irwansyah daripada Tabloid Bintang menyenaraikan poster untuk Bajar dengan Djiwa sebagai salah satu poster filem Indonesia yang terbaik sepanjang zaman.[14]
Bajar dengan Djiwa telah ditayangkan selewat Oktober 1943,[15] tetapi kini mungkin hilang. Filem di Hindia telah dirakam pada filem nitrat sangat mudah terbakar, dan selepas kebakaran memusnahkan banyak gudang Produksi Filem Negara pada tahun 1952, filem-filem lama difilemkan pada nitrat sengaja dimusnahkan.[16] Oleh itu, ahli antropologi visual Amerika Karl G. Heider menunjukkan bahawa semua filem Indonesia dari sebelum tahun 1950 hilang.[17] Walau bagaimanapun, JB Kristanto dari Katalog Film Indonesia merekodkan beberapa sebagai telah terselamat di arkib Sinematek Indonesia, dan ahli sejarah filem Misbach Yusa Biran menulis bahawa beberapa filem propaganda Jepun boleh didapati di Perkhidmatan Maklumat Kerajaan Belanda.[18]
Catatan penjelasan
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ a b Filmindonesia.or.id, Bajar dengan Djiwa.
- ^ Biran 2009, m/s. 246.
- ^ a b Biran 2009, m/s. 245.
- ^ Filmindonesia.or.id, Harta Berdarah; Filmindonesia.or.id, Moesa
- ^ Barnard 2010, halaman 66; Millet 2006, halaman 24
- ^ Saeroen 1940, m/s. 62.
- ^ De Sumatra Post 1941, Untitled.
- ^ a b c Bataviaasch Nieuwsblad 1941, Untitled.
- ^ Biran 2009, m/s. 233.
- ^ Biran 2009, m/s. 263.
- ^ Biran 2009, m/s. 234.
- ^ Filmindonesia.or.id, Asmara Moerni.
- ^ Biran 2009, m/s. 319, 332.
- ^ Irwansyah 2011, 20 Poster Film.
- ^ Kita-Sumatora-Sinbun 1943, Gunseibu.
- ^ Biran 2012, m/s. 291.
- ^ Heider 1991, m/s. 14.
- ^ Biran 2009, m/s. 351.
Sumber petikan
[sunting | sunting sumber]- "Asmara Moerni". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-26. Dicapai pada 26 July 2012.
- "Bajar dengan Djiwa". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-25. Dicapai pada 25 July 2012.
- Barnard, Timothy P. (February 2010). "Film Melayu: Nationalism, Modernity and Film in a pre-World War Two Malay Magazine". Journal of Southeast Asian Studies. Singapore: McGraw-Hill Far Eastern Publishers. 41 (1): 47–70. doi:10.1017/S0022463409990257. ISSN 0022-4634.CS1 maint: ref=harv (link)
- Biran, Misbach Yusa, penyunting (1979). Apa Siapa Orang Film Indonesia 1926–1978. Sinematek Indonesia. OCLC 6655859.CS1 maint: ref=harv (link)
- Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
- Biran, Misbach Yusa (2012). "Film di Masa Kolonial". Indonesia dalam Arus Sejarah: Masa Pergerakan Kebangsaan. V. Ministry of Education and Culture. m/s. 268–93. ISBN 978-979-9226-97-6.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Gunseibu Eiga Kan". Kita-Sumatora-Sinbun. 21 October 1943. m/s. 2. Dicapai pada 20 July 2014.
- "Harta Berdarah". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-25. Dicapai pada 25 July 2012.
- Heider, Karl G (1991). Indonesian Cinema: National Culture on Screen. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1367-3.CS1 maint: ref=harv (link)
- Irwansyah, Ade (8 March 2011). "20 Poster Film Indonesia Terbaik Sepanjang Massa (IMHO)". Tabloid Bintang. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-05. Dicapai pada 19 August 2011.
- "Kedok Ketawa". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-07-25. Dicapai pada 25 July 2012.
- Millet, Raphaël (2006). Singapore Cinema. Singapore: Editions Didier Millet. ISBN 978-981-4155-42-7.CS1 maint: ref=harv (link)
- "Moesa". filmindonesia.or.id. Jakarta: Konfiden Foundation. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-05-12. Dicapai pada 12 May 2014.
- Saeroen (1940). Harta Berdarah. Yogyakarta: Kolff-Buning. OCLC 621593610.CS1 maint: ref=harv (link) (book acquired from the collection of Museum Tamansiswa Dewantara Kirti Griya, Yogyakarta)
- "(Untitled)". Bataviaasch Nieuwsblad. 8 February 1941. m/s. 12. Dicapai pada 28 July 2013.
- "(Untitled)". De Sumatra Post. 4 March 1941. m/s. 10. Dicapai pada 28 July 2013.
