 Muka depan majalah Al-Imam dari Mei 1908 dengan sarikata Majalah perlajaran, pengetahuan, perkhabaran. | |
| Kategori |
|
|---|---|
| Kekerapan |
|
| Pengasas | |
| Tahun ditubuhkan | Julai 1906 |
| Isu terakhir | Disember 1908 |
| Negara | Tanah Melayu dan Hindia Timur |
| Bertapak di | Singapura |
| Bahasa | Bahasa Melayu, tulisan Jawi |
Al-Imam (Jawi: الإمام, rumi: al-Imām, lit. 'Ikutan, garis panduan') ialah sebuah majalah bulanan Melayu dalam tulisan Jawi dengan kecenderungan Islam yang diterbitkan di Singapura dari Julai 1906 hingga Disember 1908. Ia majalah pertama di Asia Tenggara yang mengambil dan menyebarkan idea-idea tokoh pembaharuan Islam yang berpangkalan di Kaherah, Muhammad Abduh dan Rashid Rida. Majalah ini diasaskan oleh Muhammad Tahir Jalaluddin (1869-1956) dan Syed Sheikh al-Hadi (1867-1934).[1] Ia diterbitkan dengan sarikata "Majalah perlajaran, pengetahuan, perkhabaran" pada awal setiap bulan Hijrah[2] dan mengikut model kandungan majalah milik Rashid Rida, al-Manār.[3] Secara keseluruhan, ia mempunyai 31 edisi.[4] Al-Imam ialah satu-satunya majalah berbahasa Melayu pada masa itu, yang menjadikannya sangat penting bagi orang Melayu dan Muslim berbahasa Melayu di rantau tersebut.[5] Ia dianggap sebagai jurucakap kaum muda.[6]
Nama
Nama majalah itu berdasarkan kenyataan di dalam al-Quran di mana Imam digunakan untuk merujuk kepada kitab suci dan contoh teladan manusia. Pada muka depan setiap keluaran, tajuk majalah dikelilingi oleh petikan daripada dua ayat al-Quran yang mengandungi perkataan tersebut,[4] iaitu
"Dan (ingatlah) tiap-tiap sesuatu kami catitkan satu persatu dalam Kitab (ibu Suratan) yang jelas nyata"
— Yasin, 36:12
dan
"...dan jadikanlah kami imam ikutan bagi orang-orang yang (mahu) bertaqwa."
— Al-Furqan, 25:74
Kandungan
Menurut Azyumardi Azra, al-Imam merupakan salah satu saluran terpenting untuk menyampaikan idea al-Manar ke alam Melayu Nusantara. Ia juga secara zahirnya agak serupa dengan al-Manar dan mengandungi banyak rujukan mengenainya dan petikan daripadanya.[7] Selain meminjam daripada al-Manar, al-Imam juga menggunakan majalah Arab yang lain.[8] Perbendaharaan kata yang digunakan oleh penulis majalah banyak dipengaruhi oleh bahasa Arab yang kadangkala menyusahkan pembaca kerana tidak memahami perkataan tertentu.[9]
Penyumbang
Editor pertama majalah ialah Muhammad Tahir Jalaluddin. Penolong editor ialah ulama Islam Haji Abbas bin Muhammad Taha (lahir 1885), yang pernah belajar di Mekah dan kembali ke Singapura pada 1905.[10] Beliau menggantikan Tahir Jalaluddin sebagai editor pada Mac 1908.[11]
Al-Imam menerima sokongan kewangan dan penyuntingan daripada tiga orang ahli perniagaan berketurunan Arab-Melayu di Singapura yang mempunyai hubungan dengan dunia Islam yang lebih luas: Syeikh Muhammad Sālim al-Kalali, Sayid Muhammad bin Aqil dan Syeikh Iwaḍ al-Saidin.[12] Syeikh al-Kalali juga berkhidmat sebagai pengarah urusan pertama majalah.[13] William Roff berkata, ketiga-tiga orang usahawan bandar ini turut mewakili pembaca majalah baharu itu.[14] Sayid Muhammad bin Aqīl juga bertindak sebagai ejen untuk al-Manar . Dalam obituari untuk beliau, Rashid Ridā menyebut bahawa Muhammad bin Aqil mengedarkan majalah tersebut di Singapura, Jawa dan seluruh kepulauan Nusantara.[15]
Pada Mac 1908, pengurusan al-Imām telah disusun semula secara komersial, menyebabkan penubuhan al-Imam Printing Company Ltd.. Modal permulaan sebanyak $20,000 disediakan oleh Syed Syeikh al-Hadi bersama Sayid Muhammad bin Aqil dan Sayid Hasan bin Syahah.[16] Pada kesempatan ini, Muhammad bin Aqil telah dilantik sebagai pengurus baru (mudir). Syarikat ini terletak di 17/18 Jalan Weld di Singapura [17] dan juga menerbitkan beberapa siri artikel al-Hadi tentang pendidikan pada tahun 1908.[18]
Al-Hadi turut menyumbangkan beberapa rencana dan terjemahan daripada bahasa Arab kepada majalah tersebut. Terjemahan beliau adalah berdasarkan artikel daripada majalah Mesir al-Liwā', al-ʿĀlam al-islāmī dan al-Mu'aiyad . [19] Bapa angkat Al-Hadi, Raja Ali Kelana, turut menyokong majalah itu[20] dan menyumbangkan artikel kepadanya.[21]
Bibliografi
- Barbara W. Andaya: Dari Rūm ke Tokyo: Pencarian Sekutu Anti-Kolonial oleh Raja-raja Riau, 1899–1904. Dalam: Indonesia. 24, 1977, hlm. 123–156. Di sini ms 139–143 ( salinan digital ecommons.cornell.edu ).
- Azyumardi Azra: Transmisi Reformisme al-Manārs ke Alam Melayu-Indonesia. Kes al-Imām dan al-Munīr. Dalam: Stéphane A. Dudoignon, Komatsu Hisao, Kosugi Yasushi (eds.) : Intelektual dalam Dunia Islam Moden. Penghantaran, transformasi, komunikasi. Abingdon, Routledge, 2007, ms 143-158.
- Abu Bakar Hamzah: Al-Imam: peranannya dalam masyarakat Melayu, 1906–1908. Universiti Kent di Canterbury, Canterbury 1981.
- Michael Francis Laffan: Kenegaraan Islam dan Kolonial Indonesia. Umma di bawah angin. Routledge, London / New York, 2003, hlm. 148–162.
- Michael Laffan: Memahami Kritikan Al-Imam Terhadap Tasawuf Tariqa. Dalam: Azyumardi Azra, Kees van Dijk, Nico Kaptein (eds.) : Varieti Kewibawaan Agama: Perubahan dan Cabaran dalam Islam Indonesia Abad ke-20. ISEAS–Institut Yusof Ishak, Singapura 2010. ms 17–53.
- Michael Laffan: The Makings of Indonesian Islam: Orientalism and the Narration of a Sufi Past. Princeton: Princeton University Press, 2011. ms 183–189.
- William R. Roff: Asal Usul Nasionalisme Melayu. Yale University Press, New Haven dan London, 1967. ms 56–67.
- Linda Tan: Syed Shaykh: Kehidupan dan Zamannya. Dalam: Alijah Gordon (ed.) : Laungan sebenar Syed Sheikh al-Hady, dengan pilihan tulisannya oleh anaknya Syed Alwi al-Hady. Institut Penyelidikan Sosiologi Malaysia, Kuala Lumpur, 1999. ms 109–162.
- Abdul Aziz Mat Ton: Politik al-Imam. Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur 2000.
- Abdul Aziz Mat Ton (ed.) : Pengislahan masyarakat Melayu. Perbincangan al-Imam (1906–1908). Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur 2006.
Rujukan
- ^ Nico Kaptein: al-Imām. In: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Devin J. Stewart (Hrsg.): Encyclopaedia of Islam Auflage 3, 2017 DOI:10.1163/1573-3912_ei3_COM_32427.
- ^ Mat Ton: Pengislahan masyarakat Melayu. Perbincangan al-Imam (1906–1908). 2006, S. VII.
- ^ Mohammad Redzuan Othman: Idea Kemajuan dalam Pemikiran dan Perjuangan Sayyid Shaykh al-Hadi. In: M. R. Othman u. a. (Hrsg.): Sejarah pembinaan negara bangsa. Penerbit Universiti Malaya, Kuala Lumpur 2006. S. 125–144. Hier S. 128.
- ^ a b Hamzah: Al-Imam: its role in Malay Society, 1906–1908. 1981, S. 23.
- ^ Hamzah: Al-Imam: its role in Malay Society, 1906–1908. 1981, S. 21.
- ^ Hamzah: Al-Imam: its role in Malay Society, 1906–1908. 1981, S. 152.
- ^ Roff: The Origins of Malay Nationalism. 1967, S. 59.
- ^ Azra: The Transmission of al-Manārs Reformism to the Malay-Indonesian World. 2007, S. 145.
- ^ Hamzah: Al-Imam: its role in Malay Society, 1906–1908. 1981, S. 24.
- ^ Nico Kaptein: al-Imām. In: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Devin J. Stewart (Hrsg.): Encyclopaedia of Islam Auflage 3, 2017 DOI:10.1163/1573-3912_ei3_COM_32427.
- ^ Azra: The Transmission of al-Manārs Reformism to the Malay-Indonesian World. 2007, S. 147.
- ^ Nico Kaptein: al-Imām. In: Kate Fleet, Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Devin J. Stewart (Hrsg.): Encyclopaedia of Islam Auflage 3, 2017 DOI:10.1163/1573-3912_ei3_COM_32427.
- ^ Azra: The Transmission of al-Manārs Reformism to the Malay-Indonesian World. 2007, S. 149.
- ^ Roff: The Origins of Malay Nationalism. 1967, S. 64.
- ^ Azra: The Transmission of al-Manārs Reformism to the Malay-Indonesian World. 2007, S. 145.
- ^ Roff: The Origins of Malay Nationalism. 1994, S. 63.
- ^ Mat Ton: Politik al-Imam. 2000, S. 170.
- ^ Roff: The Origins of Malay Nationalism. 1994, S. 58.
- ^ Laffan: Islamic Nationhood and Colonial Indonesia. 2003, S. 150.
- ^ Tan: Syed Shaykh: His Life and Times. 1999, S. 122.
- ^ Alijah Gordon: Riau: The Milieu of Syed Shaykh’s Formative Years & the Aspirations of the Subjugated Umma in Alijah Gordon (Hrsg.): The real cry of Syed Sheikh al-Hady, with selections of his writings by his son Syed Alwi al-Hady. Malaysian Sociological Research Institute, Kuala Lumpur, 1999. S. 1–68. Hier S. 11.