Ashanti | |
|---|---|
Wilayah | |
.jpg) Penanaman padi sawah di lembah pedalaman di wilayah Ashanti, Ghana | |
 Lokasi Wilayah Ashanti di Ghana | |
| Koordinat: 6°45′N 1°30′W / 6.750°N 1.500°W | |
| Negara |  Ghana |
| Ibu kota |  Kumasi |
| Daerah-daerah | 27 |
| Pentadbiran | |
| • Menteri Wilayah | Frank Amoakohene[1] |
| • Asantehene | Osei Tutu II |
| Keluasan | |
| • Jumlah | 24,389 km2 (9,417 batu persegi) |
| • Pemeringkatan | Tempat ke-3 |
| Penduduk (Banci 2021) | |
| • Jumlah | 5,440,463 |
| • Pemeringkatan | Tempat pertama |
| • Kepadatan | 220/km2 (580/batu persegi) |
| GDP (PPP) | |
| • Tahun | 2013 |
| • Per kapita | $5,150 |
| KDNK (Nominal) | |
| • Tahun | 2013 |
| • Per capita | $2,500 |
| Zon waktu | GMT |
| Kod kawasan | 032 |
| Kod ISO 3166 | GH-AH |
| Human Development Index (HDI) (2022) | ▲ 0.641[3] medium · ke-3] |
Wilayah Ashanti terletak di bahagian selatan Ghana dan merupakan wilayah ketiga terbesar daripada 16 wilayah pentadbiran, menduduki jumlah permukaan tanah seluas 24,389 km2 (9,417 bt2) dan membentuk 10.2 peratus daripada jumlah keluasan tanah Ghana. Ia adalah wilayah paling ramai penduduk di Ghana, dengan populasi 5,440,463 mengikut banci 2021, menyumbang kira-kira satu perenam daripada jumlah penduduk Ghana.[4] Wilayah Ashanti terkenal dengan jongkong emas dan pengeluaran koko. Bandar terbesar dan ibu kota Ashanti ialah Kumasi.[5]
Geografi
Wilayah Ashanti terletak di bahagian tengah Ghana. Ia terletak di antara longitud 0.15W dan 2.25W serta latitud 5.50N dan 7.46N. Wilayah ini berkongsi sempadan dengan enam daripada enam belas wilayah politik: Bono, Bono Timur, dan Ahafo di utara, Wilayah Timur di timur, Wilayah Tengah di selatan, dan Wilayah Barat di barat Selatan. Wilayah ini dibahagikan kepada 43 daerah, setiap satu diketuai oleh seorang Ketua Eksekutif Daerah.[5]
Ekonomi
Ekonomi Wilayah Ashanti sebahagian besarnya berdikari, didominasi oleh sektor perkhidmatan, sektor pertanian, serta sumber asli. Wilayah ini juga terkenal dengan pengeluaran mangan, bauksit dan komoditi pertanian seperti koko dan keladi, dengan rantau ini mempunyai tahap cukai yang rendah dan tanpa memerlukan pelaburan langsung asing.[6]
Demografi
Pusat penduduk di Wilayah Ashanti terletak di Daerah Metropolitan Kumasi. Menurut bancian 2000, wilayah ini mempunyai populasi 3,612,950, menjadikannya wilayah paling ramai penduduk di Ghana; namun, ketumpatannya (148.1 setiap persegi 1 km (0.62 bt)) adalah lebih rendah daripada Wilayah Tengah (162.2/km2). Majoriti penduduk Wilayah Ashanti adalah daripada kumpulan etnik Akan dan terdiri daripada warganegara berdasarkan kelahiran (94.2%), manakala 5% adalah warga Ghana yang semula jadi. Sebilangan kecil (5.8%) penduduk berasal dari luar Ashanti, Akanland, atau Ghana; 3.7 peratus penduduk Ashanti berasal dari salah satu daripada lima negara berbahasa Inggeris ECOWAS dan 2.1 peratus adalah dari negara lain di Afrika. Penduduk bukan Afrika yang tinggal di rantau ini ialah 1.8 peratus daripada jumlah penduduk. Akan merupakan kumpulan etnik yang dominan di rantau ini, mewakili 94.2% warganegara mengikut kelahiran. Sebilangan tinggi (82.9%) daripada populasi Akan ialah Ashanti.[5]
Pengangkutan
Wilayah Ashanti dilayan oleh Lapangan Terbang Kumasi, yang mengendalikan penerbangan domestik. Lima lebuh raya negara (N4, N6, N8, N10 dan N6) dan beberapa lebuh raya serantau, seperti R52 dan R106, terletak di rantau ini.
N6 disambungkan ke Kumasi, Nsawam, N4 dan Accra melalui Bulatan Kwame Nkrumah. Ashanti juga disambungkan ke Wilayah Tengah oleh N8 dan N10, yang kedua-duanya berasal dari Yemoransa di Wilayah Tengah. N10, juga disambungkan ke Kumasi.[5]
Pendidikan
Sekolah menengah atas
Pendidikan tinggi
Wilayah Ashanti mempunyai tiga universiti awam. Di samping itu, terdapat universiti dan kolej swasta, yang tersebar di seluruh rantau ini.[7]
_%E2%80%93_Side_view_of_the_College_of_Architecture_and_Planning.JPG)
Universiti
- Universiti Sains dan Teknologi Kwame Nkrumah, Kumasi
- Kolej Universiti Baptist Ghana, Kumasi
- Kolej Universiti Spiritan, Ejisu
- Kolej Universiti Garden City, Kenyasi, Kumasi
- Latihan Kemahiran dan Pembangunan Keusahawanan Universiti Akenten Appiah-Menka, (dahulunya Kampus Universiti Pendidikan Kumasi, Winneba)]
- Institut Teknologi Maklumat Negara, Kampus Kumasi NIIT.
- Universiti Teknikal Kumasi, K-Poly
- IPMC, Kampus Kumasi
- Kolej Pendidikan Akrokerri
- Kolej Pendidikan St. Monica, Mampong
- Kolej Universiti Perkhidmatan Kristian, Odeneho Kwadaso
- Kolej Pendidikan Wesley
- Kolej Pendidikan St. Louis
- Akenten Appiah-Menka Universiti Latihan Kemahiran dan Pembangunan Keusahawanan (dahulunya Kampus Universiti Pendidikan Mampong, Winneba)
- Maktab Pendidikan Teknikal Mampong (MAMTECH)
- S.D.A. Kolej Pendidikan, Agona
Penjagaan kesihatan
Penjagaan kesihatan di rantau ini diuruskan oleh Direktorat Kesihatan Serantau (RHD) Ashanti, yang diketuai oleh Dr. Emmanuel Tinkorang. Di bawah agensi itu terdapat 43 direktorat kesihatan daerah yang lebih kecil diuruskan oleh daerah masing-masing.[8](para 1,2)
Terdapat kira-kira 1,654 kemudahan kesihatan di rantau ini, kebanyakannya terdiri daripada kemudahan CHPS dan pusat kesihatan.[8](para 3) Ini adalah senarai hospital paling popular di Wilayah Ashanti:[9]
- Hospital Manhyia
- Hospital Kwadaso SDA
- Hospital Pengajaran Komfo Anokye
- Hospital Universiti Sains dan Teknologi Kwame Nkrumah
- Hospital Kumasi South
- Hospital First Care
- Hospital Tafo Government
- Hospital Suntreso Government
- Hospital West End
Sukan
- Kumasi Asante Kotoko
- Ashanti Gold SC
- King Faisal Babyes F.C.
- New Edubiase United
- Stadium utama ialah Stadium Sukan Kumasi
Bahagian pentadbiran
Wilayah Ashanti ditadbir oleh kerajaan tempatan. Di bawah sistem pentadbirannya, wilayah ini dibahagikan kepada 43 MMDA (terdiri daripada 1 Metropolitan, 18 Perbandaran dan 24 Perhimpunan Biasa). Setiap Perhimpunan Daerah, Perbandaran atau Metropolitan ditadbir oleh Ketua Eksekutif dan Ahli Parlimen yang mewakili kerajaan pusat, tetapi memperoleh kuasa daripada Perhimpunan yang diketuai oleh ahli pengerusi yang dipilih oleh ahli Dewan yang lain. Selepas itu, MMDA telah ditambah daripada 10 kepada 18 pada tahun 1988; dari 18 hingga 21 pada tahun 2004; dari 21 hingga 27 pada tahun 2008; dari 27 hingga 30 pada 2012; dan dari 30 hingga 43 pada 2018.[10] Senarai Ahli Parlimen semasa adalah seperti berikut:
| Peta semua daerah di Wilayah Ashanti |
|---|
.svg) |
| Daerah | Ibu kota | Kawasan pilihan raya | Ahli parlimen | Parti |
|---|---|---|---|---|
| Adansi Asokwa | Adansi Asokwa | Adansi-Asokwa | Kobina Tahir Hammond |  NPP
|
| Adansi Utara | Fomena | Fomena | Andrew Asiamah Amoako (Timbalan Speaker Kedua) | IND |
| Adansi Selatan | New Edubiase | New Edubease | Adams Abdul Salam |  NDC
|
| Afigya Kwabre Utara | Boamang | Afigya Kwabre Utara | Collins Adomako-Mensah | NPP
|
| Afigya Kwabre Selatan | Kodie | Afigya Kwabre Selatan | William Owuraku Aidoo | NPP
|
| Ahafo Ano Perbandaran Utara | Tepa | Ahafo Ano Utara | Suleman Adamu Sanid | NPP
|
| Ahafo Ano Tenggara | Dwinyame / Adugyama | Ahafo Ano Tenggara | Francis Manu-Adoabor | NPP
|
| Ahafo Ano Barat Daya | Mankranso | Ahafo Ano Barat Daya | Kwaku Adu Johnson | NPP
|
| Akrofuom | Akrofuom | Akrofuom | Alex Blankson | NPP
|
| Amansie Sentral | Jacobu | Odotobri | Emmanuel Akwasi Gyamfi | NPP
|
| Amansie Barat | Manso Nkwanta | Manso Nkwanta | George Kwabena Obeng Takyi | NPP
|
| Amansie Selatan | Manso Adubia | Manso Edubia | Frimpong Yaw Addo | NPP
|
| Asante Akim Sentral Munisipal | Konongo | Asante Akim Sentral | Kwame Anyimadu - Antwi | NPP
|
| Asante Akim Utara | Agogo | Asante Akim Utara | Andy Kwame Appiah-Kubi | NPP
|
| Asante Akim Perbandaran Selatan | Juaso | Asante Akim Selatan | Kwaku Asante-Boateng | NPP
|
| Asokore Mampong | Asokore Mampong | Asawase | Muntaka Mohammed Mubarak[11](Ketua Whip Minoriti) | NDC
|
| Asokwa Munisipal | Asokwa | Asokwa | Patricia Appiagyei | NPP
|
| Atwima Kwanwoma | Twedie | Atwima-Kwanwoma | Kofi Amankwa-Manu | NPP
|
| Atwima Mponua | Nyinahin | Atwima Mponua | Isaac Kwame Asiamah | NPP
|
| Atwima Nwabiagya Munisipal | Nkawie | Atwima-Nwabiagya Selatan | Benito Owusu Bio | NPP
|
| Atwima Nwabiagya Utara | Barekese | Atwima-Nwabiagya Utara | Emmanuel Adjei Anhwere | NPP
|
| Bekwai Munisipal | Bekwai | Bekwai | Joseph Osei-Owusu (Timbalan Speaker Pertama) | NPP
|
| Bosome Freho | Asiwa | Bosome-Freho | Akwasi Darko Boateng | NPP
|
| Bosomtwe | Kuntanse | Bosomtwe | Yaw Osei Adutwum | NPP
|
| Ejisu Munisipal | Ejisu | Ejisu | John Ampotuah Kumah | NPP
|
| Ejura Sekyedumase Munisipal | Ejura | Ejura-Sekyedumase | Muhammad Bawah Braimah | NDC
|
| Juaben Munisipal | Juaben | Juaben | Ama Pomaa Boateng | NPP
|
| Kumasi Metropolitan (KMA)
|
Kumasi | Bantama | Francis Asenso -Boakye | NPP
|
| Manhyia Utara | Akwasi Konadu | NPP
| ||
| Manhyia South | Matthew Opoku Prempeh | NPP
| ||
| Nhyiaeso | Stephen Amoah | NPP
| ||
| Subin | Eugene Boakye Antwi | NPP
| ||
| Kwabre Timur Munisipal | Mamponteng | Kwabre Timur | Francisca Oteng Mensah | NPP
|
| Kwadaso Munisipal | Kwadaso | Kwadaso | Kingsley Nyarko | NPP
|
| Mampong Munisipal | Mampong | Mampong | Kwaku Ampratwum-Sarpong | NPP
|
| Obuasi Timur Munisipal | Tutuka | Obuasi Timur | Patrick Boakye-Yiadom | NPP
|
| Obuasi Munisipal | Obuasi | Obuasi Barat | Kwaku Agyemang Kwarteng | NPP
|
| Offinso Munisipal | Offinso | Offinso Selatan | Augustine Collins Ntim | NPP
|
| Offinso Utara | Akomadan | Offinso Utara | Isaac Yaw Opoku | NPP
|
| Oforikrom Munisipal | Oforikrom | Oforikrom | Emmanuel Marfo | NPP
|
| Old Tafo Munisipal | Old Tafo | Old Tafo | Vincent Ekow Assafuah | NPP
|
| Dataran Sekyere Afram | Drobonso | Dataran Sekyere Afram | Alex Adomako-Mensah | NDC
|
| Sekyere Sentral | Nsuta | Nsuta-Kwamang | Adelaide Ntim | NPP
|
| Sekyere Timur | Effiduase | Afigya Sekyere Timur | Mavis Nkansah Boadu | NPP
|
| Sekyere Kumawu | Kumawu | Kumawu | Philip Basoah | NPP
|
| Sekyere Selatan | Agona | Effiduase-Asokore | Nana Ayew Afriyie | NPP
|
| Suame Munisipal | Suame | Suame | Osei Kyei Mensah Bonsu (Ketua Majoriti)[11] | NPP
|
Tempat-tempat menarik
Berikut ialah senarai tempat menarik yang berpotensi di Wilayah Ashanti:
Taman-taman
- Santuari Rama-rama Hutan Bobiri
- Santuari Hidupan Liar Bomfobiri
- Taman Negara Digya
- Rizab Alam Semula Jadi Tegas Kogyae
- Hutan Simpan Owabi dan Santuari Burung
Kawasan rekreasi
- Pusat Kebudayaan Kebangsaan, Kumasi
- Taman Rattray
Tapak bersejarah
- Laman web Komfo Anokye Sword
- Muzium Istana Manhyia
- Kubu Kumasi dan Muzium Tentera
- Muzium Angkatan Tentera
- Muzium Jubli Prempeh II
- Bangunan Tradisional Asante
- Muzium Yaa Asantewaa
Perayaan
- Perayaan Papa
- Perayaan Kente
- Perayaan Yaa Asantewaa
- Perayaan Mmoa Nni Nko
- Perayaan Nkyidwo
Lain-lain
- Pasar Kejetia
- Percetakan kain Adinkra di Ntonso
Orang-orang terkenal
Pelakon
- Sonia Ibrahim[12]
Atlet
- Sulley Muntari[13]
- Emmanuel Frimpong[14]
- Samuel Kuffour[15]
- Tony Yeboah
- Kwadwo Asamoah[16]
- Maxwell Konadu[17]
- Harrison Afful[18]
- Quincy Owusu-Abeyie[19]
- Kofi Kingston[20]
- Ransford Selasi[21]
Pembikin filem
- Deborah Owusu-Bonsu[22]
Ahli muzik
- Nana Acheampong[23]
Tokoh tentera dan politik
- Kofi Annan[24]
- John Kufuor[25]
- I. K Acheampong[26]
- Akwasi Amankwaa Afrifa[27]
- J.H. Frimpong-Ansah[28]
- Joseph Yaw Manu[29]
- Kwasi Anin-Yeboah[30]
- Joseph Adjei Buadi[31]
Perniagaan
- Sam Jonah
- Osei Kwame Despite[32]
Nota
Rujukan
- ^ "Regional Ministers - Government of Ghana". ghana.gov.gh. Diarkibkan daripada yang asal pada 2017-07-04. Dicapai pada 2017-07-04.
- ^ "Ashanti Region". Ghanadistricts.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-08-28. Dicapai pada 2010-10-13.
- ^ "Sub-national HDI - Area Database - Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2018-09-13.
- ^ "Ghana: Regions, Major Cities & Urban Localities - Population Statistics, Maps, Charts, Weather and Web Information". www.citypopulation.de. Dicapai pada 2024-01-28.
- ^ a b c d Ashanti Region Diarkibkan Ogos 28, 2010, di Wayback Machine
- ^ "Kumasi Metropolis Economy". Kumasi Metropolitan Assembly. Diarkibkan daripada yang asal pada 28 September 2015. Dicapai pada 1 August 2015.
- ^ "CoE Network - T-TEL". t-tel.org. Dicapai pada 16 August 2024.
- ^ a b "Ashanti Region". Ghana Health Service. Dicapai pada 16 August 2024.
- ^ "Hospitals In Ghana". Ghanaweb. Dicapai pada 16 August 2024.
- ^ "Ashanti Region". GhanaDistricts. Dicapai pada 29 December 2017.
- ^ a b "Leadership in Parliament". www.parliament.gh. Dicapai pada 20 December 2020.
- ^ "Lookout The Attractive Picture of Juliet Ibrahim Sister, Sonia Ibrahim". ghanalive.tv. 5 April 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 6 May 2013. Dicapai pada 15 August 2024.CS1 maint: unfit URL (link)
- ^ "Sulleyman Ali "Sulley" Muntari - Goals in International Matches". RSSSF. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Young Guns: Midfielder Emmanuel Frimpong". Arsenal F.C. 2 September 2008. Diarkibkan daripada yang asal pada 9 February 2009. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Kuffour cries foul". BBC Sport. 18 April 2002. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Player: Kwadwo Asamoah". Serie A. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 June 2021. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Can Local Coaches Smile Again After The Maputo Victory?". GhanaWeb. Ghana Web. 21 September 2011. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ Osman, Rahman (6 May 2014). "Harrison Afful delighted with Feyenoord's return to Ghana Premier League". GhanaSoccernet. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 February 2022. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Football without borders in the Lowlands". FIFA. 30 June 2005. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 October 2008. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ Guillot, Gene (February 6, 2014). "WWE superstar Kofi Kingston spent part of his youth in New Orleans". The Times-Picayune. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Tim Cup, Spezia-Pescara 3–0" (dalam bahasa Italian). Il Secolo XIX. Dicapai pada 15 August 2024.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ Mensah, Jeffrey (2019-10-11). "Meet Sister Derby and Wanlov's beautiful 65-year-old 'obroni' mother". Yen.com.gh (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ Hub, Africa News. "Nana Acheampong Biography". Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Biography" (dalam bahasa Inggeris). Kofi Annan Foundation. 2018-08-19. Diarkibkan daripada yang asal pada 29 August 2022. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "John Kufuor". britannica (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Ignatius Kutu Acheampong, Biography". GhanaWeb. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Lt. Gen Akwasi Amankwa Afrifa Profile". GhanaWeb. Diarkibkan daripada yang asal pada 8 June 2007. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Governors and Deputy Governors of the Bank Since its Inception". bog.gov.gh. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ Bernasko, F. G. (2002). The republics that fell by the gun: the 1966 military intervention in Ghana and Nigeria revisited. m/s. 234. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Odekro | What has your MP done for you?". staging odekro. Dicapai pada 15 August 2024.
- ^ "Military Ruling Council Named". Ghana News. Washington DC: Embassy of Ghana. 11 (1): 3. January 1982.
- ^ "Curbing Executive Powers : Sam Jonah rekindles debate". Graphic Online. 23 April 2021. Dicapai pada 15 August 2024.
Pautan luar
- Cana, Frank Richardson (1911). . Dalam Chisholm, Hugh (penyunting). Encyclopædia Britannica (dalam bahasa Inggeris). 2 (ed. ke-11). Cambridge University Press. m/s. 724–729.