| سلطان بن عبدالعزيز آل سعود Sultan bin Abdul Aziz Al-Saud |
|---|
 |
| Keluarga Diraja Saudi |
| Sultan bin Abdul Aziz Al-Saud |
| Anak |
Sultan bin Abdul Aziz Al-Saud, "Sultan Al-Khair" (bahasa Arab: سلطان بن عبدالعزيز آل سعود Sulṭān ibn `Abd al-`Azīz as-Sa`ūd), (30 Disember 1926[1] - 22 Oktober 2011[2]) merupakan putera mahkota Arab Saudi pada saat kematian baginda. Baginda pernah berkhidmat sebagai Timbalan Menteri Pertama dan Menteri Pertahanan dan Menteri Penerbangan. Baginda adalah salah seorang daripada adik beradik Sudairi. Beliau merupakan orang yang pertama di dalam pewarisan takhta DiRaja Arab Saudi.[3][4]
Ringkasan kehidupan
[sunting | sunting sumber]Putera Sultan dilahirkan di Riyadh pada 23 Disember 1930 dan meninggal 21 atau 22 Oktober 2011 di New York,[2] Baginda adalah anakanda ke-15 kepada Abdul Aziz Al-Saud (Ibn Saud), iaitu pengasas Arab Saudi moden dan bondanya, Princess Hassa Al-Sudairi (1910–2003).
Sultan, bersama-sama dengan kakanda-kakandanya, menerima pendidikan awal di dalam agama, budaya moden dan diplomasi di Mahkamah DiRaja.
Semasa menjadi Gabenor Riyadh bermula pada tahun 1947, baginda menyelia pembinaan laluan kereta api di bawah ARAMCO's di antara Dammam dan Riyadh. Baginda pernah menjawat Menteri Pertanian (1953), Menteri Komunikasi {1955) serta Menteri Pertahanan dan Penerbangan (1958).
Semasa hayat baginda, baginda merupakan Putera Mahkota Arab Saudi, serta pernah berkhidmat sebagai Timbalan Perdana Menteri Pertama.
Walaupun pengalaman ketenteraan secara terus adalah singkat, mengetuai Pengawal DiRaja di Although his direct military experience was brief, heading the Royal Guard in Riyadh pada awal 50-an, beliau telah merasakan hubungannya yang rapat dengan ketenteraan dan menjadi penyebab kepada kemerdekaan Arab Saudi daripada awal usianya.[5]
Major General Carl Von Horn, komander Sweden dari misi pemerhati PBB U.N. semasa Perang Saudara Yaman Utara, telah meyifatkan baginda sebagai "seorang pemuda yang beremosi dan meruap-ruap" pada awal usianya.[5]
Anakandanya, Putera Bandar pernah menjadi Duta Arab Saudi ke Amerika Syarikat. Putera Khalid pula merupakan Komander Tentera Arab Saudi dalam Perang Teluk 1991.
Menteri Pertahanan dan Penerbangan
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1962, Raja Faisal telah melantik Sultan sebagai Menteri Pertahanan dan Penerbangan. Baginda mempengerusikan terhadap pembangunan angkatan bersenjata Arab Saudi.
Sultan telah membeli kereta-kereta kebal A.S., kapal terbang pejuang, peluru berpandu dan AWACS (sistem amaran dan kawalan udara). Bagaimanapun, sebagai satu hasil dari masalah mengasimilasikan teknologi di dalam angkatan tenteranya, satu perkadaran yang relatifnya tinggi kepada peralatan tentera yang disimpan atau di bawah penyenggara, di sebalik satu bahagian Arab Saudi berjumlah $34 billion pertahanan. Belanjawan dibelanjakan terhadap penyenggalarakan peralatan tentera.[6] Sultan didakwa menjadi kaya-raya luer biasa hasil daripada perniagaan dengan Barat yang mengendalikan kontrak-kontrak pertahanan berbilion-bilion dolar.[7] Beliau telah terlibat di dalam banyak skandal, termasuklah urusan Al-Yamamah.[8] Bagaimanapun, pengaruhnya masih kuat sehinggalah kesihatannya semakin merosot.[8] Semasa khidmatnya, Arab Saudi telah menjadi pengimport terbesar senjata A.S. Baginda adalah penyokong kuat perkongsian A.S.-Arab Saudi.[9]
Begitu juga, Sultan telah menguatkuasakan satu perjanjian dengan Perbadanan Pesawat Udara British atau British Aircraft Corporation (BAC) pada tahun 1965. Programnya, dipanggil Operation Magic Carpet, memperdagangkan £16 juta untuk enam terpakai barangan Lightnings, enamHawker Hunters, dan satu pelancar peluru berpandu kepada Tentera Udara DiRaja Arab Saudi. Geoffrey Edwards telah berkhidmat sebagai orang tengah. Juruterbang-juruterbang British juga telah datang, secara kontrak persendirian.[5]
Pada tahun 1996, Sultan telah menentang rancangan Pentagon untuk memindahkan askar-askar A.S. ke tempat yang lebih selamat selepas pengeboman kompleks Dhahran.[10]
Timbalan Perdana Menteri Kedua
[sunting | sunting sumber]Pada tahun 1982, Raja Fahd telah melantik Sultan sebagai Timbalan Perdana Menteri Kedua.
Sultan adalah seorang yang pakar di dalam perang saudara Yaman dan penglibatan Soviet di dalam Tanduk Afrika pada tahun 1985.[11]
Sultan dikhabarkan menghidapi kanser kolon pada tahun 2003. Seorang wartawan luar negara telah dipaksa keluar dari negara tersebut setelah melaporkan masalah kesihatannya.[12]
Putera Mahkota
[sunting | sunting sumber]| Gaya bagi Crown Prince Sultan bin Abdul-Aziz Al Saud | |
|---|---|
 | |
| Rujukan gaya | His Royal Highness[13] |
| Gaya percakapan | Your Royal Highness |
Pada 1 Ogos 2005, Sultan telah menjadi Putera Mahkota di sebalik mempunyai perbalahan dengan Raja Abdullah.[14] Sebagai bakal raja dan Putera Mahkota, Sultan telah menjadi waris pertama di dalam pewarisan takhta DiRaja Arab Saudi.
Satu pembocoran kabel diplomatik pada Mac 2009 daripada WikiLeaks telah menyatakan bahawa diplomat-diplomat A.S. telah memandang Sultan sebagai "tidak berupaya sepenuhnya".[15] Baginda mungkin menderita penyakit dementia, khususnya penyakit Alzheimer.[16]
Percutian Maghribi
[sunting | sunting sumber]Pada bulan Februari 2009, Sultan telah menjalani pembedahan di New York. Kemudian baginda berehat di Agadir, Maghribi. Beliau kembali ke Arab Saudi, tetapi kembali ke Maghribi pada bulan Ogos. Semasa percutian baginda, kabinet Arab Saudi telah menambah gaji pegawainya, satu domain tradisi bagi Sultan.[17][18]
Pada bulan 2009, Raja Abdullah telah mengambil alih semua pembelian pertahanan dan mengurangkan kuasa Kementerian Pertahanan. Pada bulan Oktober 2010, Abdullah telah mengendalikan secara peribadi kebanyakan daripada rundingan dengan pakej ketenteraan A.S. bernilai $60 bilion.[19]
Pada bulan November 2010, Sultan telah menerima Perdana Menteri Lubnan Saad Al-Hariri untuk membincangkan masa depan kerajaan Lubnan.[20] Baginda telah menerima rawatan selama dua tahun bagi apa yang para penganalisa dan diplomat percaya ia adalah kanser.[21] At the end of the month, he returned to Saudi Arabia because King Abdullah left for the United States for surgery.[22] Kembalinya ke Arab Saudi dilihat sebagai satu formaliti undang-undang Arab Saudi yang perlu, yang mensyaratkan bahawa hanya seorang daripada dua pegawai teratas kerajaan beraja boleh ke luar negeri pada tempoh masa yang diberikan.[23]
Pelbagai kedudukan
[sunting | sunting sumber]Sultan pernah menjadi Inspektor Jeneral Arab Saudi. Baginda pernah menjadi pengerusi lembaga pengarah bagi syarikat penerbangan Arab Saudi, Saudi Arabian Airlines. Sebagai pengerusi, beliau meluluskan satu larangan merokok di dalam semua lapangan terbang Arab Saudi.[24] Pada tahun 1986, beliau telah mengasaskan Suruhanjaya Kebangsaan Arab Saudi bagi Pemuliharaan Hidupan Liar.[25] Baginda juga adalah pengasas dan penaung bagi Hadiah Antarabangsa Putera Sultan bin Abdul-Aziz bagi Air, satu anugerah saintifik antarabangsa dua kali setahun bagi penyelidikan air.[26]
Kepercayaan dan kehidupan peribadi
[sunting | sunting sumber]Sultan mempunyai tiga puluh dua anak daripada ister-isterinya yang kebanyakannya masih hidup,meninggal atau dicerikannya. Anakandanya Putera Khalid merupakan seorang jeneral Arab Saudi yang utama di dalam Perang Teluk pada tahun1991.[5] Anakandanya Prince Bandar merupakan Duta Besar ke Amerika Syarikat dari tahun 1983 hingga 2005. Anakandanya Fahd merupakan Timbalan Presiden Sukan dan Kebajikan. Anakanda-anakanda baginda yang lain adalah Abdullah, Turki, Meshal dan Faisal.
Pada tahun 2004, Sultan telah dikesan dengan kanser kolon dan menjalani pembedahan pembetulan. Beliau juga menjalani satu pembedahan untuk membuang polip usus.[27] In April 2009, he started to suffer from Alzheimer's disease.[28][29] Belliau menghabiskan beberapa bulan diBandaraya New York City di NewYork–Presbyterian Hospital dan menjalani pembedahan. Belaiu kemudiannya berehat di Agadir, Morocco, dan tinggal di luar negeri pada kebanyakan masanya, menjalani rawatan kesihatan.[30]
Putera mengambil pandangan [[|Anti komunis|anti komunis]] dan anti Soviet, berdasarkan kebenciannya kepada ateisme kenegaraan Soviet begitu juga dengan minat Soviet terhadap minyak Teluk dan laluan ke pelabuhan-pelabuhan yang beliau rasakan menjadi risiko kepada kemerdekaan Arab Saudi. He pernah mencela Presiden Amerika Syarikat Jimmy Carter bagi apa yang baginda nampak sebagai "pengecut" di dalam isu Pecerobohan Soviet ke atas Afghanistan.[5]
Isteri-isteri
[sunting | sunting sumber] | Rencana ini mungkin mengandungi penyelidikan asli. (October 2011) |
- Puteri Monera bint Abdul-Aziz bin Mousad Al Saud, bonda kepada Putera Khalid (meninggal)
- Puteri Huda bint Abdullah Alshaikh
- Puteri Areej bint Salem Al Maree
- Puteri Jowaher bint Mohammed bin Saud bin Nasser Al Farhan Al Saud (cerai)
- Puteri Mouda bint Saud Al Kabeer Al Saud (cerai)
- Puteri Mounira bint Machaal bin Saud Al Rashid (meninggal)
- Puteri Leila bint Thanian Al Saud (cerai)
- Puteri Mouda bint Salman Al Mandeel Al Khaldi (cerai)
- Puteri Ghadir bint Shawaan Al Shibani (cerai)
- Puteri Maha bint Abdullah Al Binyan (cerai)
- Puteri Abir bint Fahd Al Faisal Al Farhan Al Saud (cerai)
Kematian
[sunting | sunting sumber]Berdasarkan kenyataan yang dibuat oleh Mahkamah DiRaja Saudi pada Sabtu 22 Oktober 2011, Sultan telah meninggal dunia pada subuh hari sabtu akibat penyakit yang tak ditentukan. Kenyataan turut menambah bahawa baginda meninggal dunia di luar negaranya. Berdasarkan laporan media, Sultan menghidap kanser untuk beberapa tahun dan mendapatkan rawatan perubatan di Amerika Syarikat sejak Jun 2011.[31][32] Baginda telah meninggal dunia di hospital New York.[32] Majlis pemakaman akan diadakan di Riyadh pada 25 Oktober 2011.[31]
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Bio of Crown Prince Sultan bin Abdulaziz". Kedutaan Arab Saudi di Washington, D.C. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-10-24. Dicapai pada 2011-10-23.
- ^ a b "Officials: Saudi Arabian crown prince dies at New York hospital". CNN. 22 October 2011. Dicapai pada 22 October 2011. Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah, nama "cnn" digunakan secara berulang dengan kandungan yang berbeza - ^ "Next step critical as Saudi princes jostle for position". The Sydney Morning Herald. 6 August 2005.
- ^ Bradley, John R. Behind the Veil of Vice: the Business and Culture of Sex in the Middle East New York: Palgrave Macmillan, 2010.
- ^ a b c d e "Crown Prince Sultan Ibn Abdul-Aziz al Saud". The Daily Telegraph. October 23, 2011. Dicapai pada October 25, 2011. Italic or bold markup not allowed in:
|publisher=(bantuan) - ^ "[[UPI.com]] homepage". Dicapai pada 9 December 2010. URL–wikilink conflict (bantuan)
- ^ "The way we live now". The New York Times. 22 December 2002. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ a b "Saudi king to US for treatment of back ailment". Yahoo! News. 21 Nov. Dicapai pada 9 December 2010. Check date values in:
|date=(bantuan) - ^ Obaid, Nawaf (12 August 2002). "Backlash in Saudi Arabia". The Christian Science Monitor. Dicapai pada 9 Disember 2010.
- ^ "Saudi Arabia – Defense Minister opposes U.S. plans to move soldiers". The Vindicator. 15 Jul 1996. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ "Confidential (image) -- Briefing for the Prime Minister's meeting with Prince Sultan" (PDF). London: The Guardian. 25 September 1985. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2011-01-11. Dicapai pada 9 December 2010. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan) - ^ Henderson, Simon (December 11, 2009). "Saudi Royals Reunited? Crown Prince Sultan Returns Home". The Washington Institute. Dicapai pada 9 Disember 2010.
- ^ "Council of Ministers: Membership". Royal Embassy of Saudi Arabia, Washington, DC. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-06-16. Dicapai pada 10 June 2011.
- ^ Leyne, Jon. Tensions remain among Saudi royals, BBC News, 1 August 2005. Accessed 7 December 2008.
- ^ Fraker (31 March 2009). "Scenesetter for Senator Bond's April 6–8 visit to Saudi Arabia". WikiLeaks. Templat:WikiLeaks cable. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-01-11. Dicapai pada 11 January 2011. Unknown parameter
|deadurl=ignored (bantuan); Cite journal requires|journal=(bantuan) - ^ http://www.washingtoninstitute.org/templateC05.php?CID=3289
- ^ Reuters (27 October 2010). "Saudi crown prince in good health, on holiday". Khaleej Times. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ Asma Alsharif (21 Nov). "Saudi king to seek medical treatment in U.S." Yahoo! News. Reuters. Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-11-23. Dicapai pada 9 December 2010. Check date values in:
|date=(bantuan) - ^ "For Saudis, U.S. Arms Deal Is A Challenge". NewsDesk – iWireNews ™ (iWireNews ™ and OfficialWire). 26 October 2010. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-07-28. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ "Sultan receives Hariri in Agadir". Arab News. 4 November 2010. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ "Saudi king to US for treatment of back ailment". Yahoo! News. 21 November. Dicapai pada 9 December 2010. Check date values in:
|date=(bantuan) - ^ Asma Alsharif (21 November). "Saudi king to seek medical treatment in U.S." Yahoo! News. Diarkibkan daripada yang asal pada 2010-11-23. Dicapai pada 9 December 2010. Check date values in:
|date=(bantuan) - ^ Summer Said and Margaret Coker (22 November 2010). "Saudi King to Seek Medical Care in U.S." The Wall Street Journal. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ Fatima Sidiya (19 October 2010). "Kingdom bans smoking at airports". Arab News. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ Butt, Gerald (3 June 2004). "Profile: Saudi Prince Sultan". BBC News. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ "About the Prize". psipw.org. Diarkibkan daripada yang asal pada 2009-02-27. Dicapai pada 31 December 2008.
- ^ P.K. Abdul Ghafour (22 May 2004). "Prince Sultan Leaves Hospital". Arab News. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ "Crown Prince Sultan Suffers from Alzheimers". Arabia Today. 1 February 2011. Dicapai pada 18 October 2011.
- ^ "The royal house is rattled too". The Economist. 3 March 2011. Dicapai pada 18 October 2011.
- ^ Reuters (27 October 2010). "Saudi crown prince in good health, on holiday". Khaleej Times. Dicapai pada 9 December 2010.
- ^ a b McDowall, Angus. "Saudi Crown Prince dies: royal court". Reuters. Diarkibkan daripada yang asal pada 2011-10-22. Dicapai pada 22 October 2011.
- ^ a b "BBC News - Saudi Arabian Crown Prince Sultan dies". BBC. 22 October 2011. Dicapai pada 22 October 2011.