Pilihan raya di Malaysia

Pilihan raya di Malaysia termasuk pilihan raya jawatan awam bagi entiti politik yang sejak 1963 telah membentuk persekutuan Malaysia. Pada masa ini, pilihan raya di Malaysia wujud pada dua peringkat: peringkat persekutuan dan peringkat negeri. Pilihan raya peringkat persekutuan ialah pilihan raya bagi keanggotaan di Dewan Rakyat (Malaysia) Dewan Rakyat, dewan rendah di Parlimen Malaysia Parlimen, manakala pilihan raya peringkat negeri adalah bagi keanggotaan dalam Dewan Undangan Negeri yang pelbagai. Ketua-ketua cabang eksekutif di peringkat persekutuan dan negeri, masing-masing Perdana Menteri dan Menteri Besar atau Ketua Menteri, biasanya dipilih secara tidak langsung, diisi oleh ahli parti pakatan majoriti dalam badan perundangan masing-masing. Walaupun mana-mana negeri boleh membubarkan dewannya secara berasingan daripada Parlimen Persekutuan, amalan tradisi kebanyakan DUN dibubarkan pada masa yang sama dengan Parlimen, kecuali Sabah dan Sarawak, walaupun kedua-dua negeri ini telah mengadakan pilihan raya serentak dengan seluruh negara, seperti yang berlaku untuk Sabah dalam pilihan raya dari 2004 hingga 2018, dan di Sarawak pada 1969 dan 1974. Amalan mengadakan pilihan raya serentak terganggu berikutan krisis Kemelut politik Malaysia 2020–2022 politik Malaysia 2020–2022]], dengan hanya tiga negeri mengadakan pilihan raya negeri serentak dengan pilihan raya umum parlimen Pilihan raya umum Malaysia 2022 2022.

Pilihan raya terkini



Parti atau gabungan				Undi	%	Kerusi
	Pakatan Harapan		People's Justice Party (Malaysia)	2,442,038	15.72	31
			Democratic Action Party	2,422,577	15.59	40
			National Trust Party (Malaysia)	884,384	5.69	8
			Malaysian United Democratic Alliance	74,392	0.48	1
			United Progressive Kinabalu Organisation	72,751	0.47	2
		Jumlah		5,896,142	37.95	82
	Perikatan Nasional		Pan-Malaysian Islamic Party	2,259,353	14.54	43
			Malaysian United Indigenous Party	2,102,151	13.53	31
			Parti Gerakan Rakyat Malaysia	305,025	1.96	0
		Jumlah		4,666,529	30.04	74
	Barisan Nasional		United Malays National Organisation	2,549,341	16.41	26
			Malaysian Chinese Association	665,436	4.28	2
			Malaysian Indian Congress	172,176	1.11	1
			Parti Bersatu Rakyat Sabah	23,877	0.15	1
			Malaysian Indian Muslim Congress	21,468	0.14	0
			Malaysia Makkal Sakti Party	10,660	0.07	0
			All Malaysian Indian Progressive Front	7,387	0.05	0
			Love Malaysia Party	5,417	0.03	0
		Jumlah		3,455,762	22.24	30
	Gabungan Parti Sarawak		Parti Pesaka Bumiputera Bersatu	343,954	2.21	14
			Sarawak United Peoples' Party	167,063	1.08	2
			Progressive Democratic Party (Malaysia)	84,045	0.54	2
			Parti Rakyat Sarawak	67,539	0.43	5
		Jumlah		662,601	4.26	23
	Heritage Party (Malaysia)			300,497	1.93	3
	Gabungan Rakyat Sabah		Gabungan Rakyat Sabah	94,085	0.61	4
			United Sabah Party	65,311	0.42	1
			Homeland Solidarity Party	29,874	0.19	1
			Sabah Progressive Party	5,054	0.03	0
		Jumlah		194,324	1.25	6
	Gerakan Tanah Air		Homeland Fighter's Party	88,726	0.57	0
			Parti Bumiputera Perkasa Malaysia	12,061	0.08	0
			Pan-Malaysian Islamic Front	4,252	0.03	0
			National Indian Muslim Alliance Party	4,136	0.03	0
		Jumlah		109,175	0.70	0
	Sarawak United People's Alliance		Parti Sarawak Bersatu	57,579	0.37	0
			Parti Bansa Dayak Sarawak Baru	3,053	0.02	0
			Parti Bumi Kenyalang	2,311	0.01	0
		Jumlah		62,943	0.41	0
	Social Democratic Harmony Party			52,054	0.34	1
	Parti Bangsa Malaysia			16,437	0.11	1
	Socialist Party of Malaysia		Parti Rakyat Malaysia	5,865	0.04	0
			Socialist Party of Malaysia	779	0.01	0
		Jumlah		6,644	0.04	0
	Sarawak People's Awareness Party			1,036	0.01	0
	Sabah People's Unity Party			541	0.00	0
	People's First Party			264	0.00	0
	Independents			111,043	0.71	2
Jumlah				15,535,992	100.00	222

Peringkat persekutuan

Di peringkat persekutuan, pengundi memilih 222 orang anggota Dewan Rakyat bagi Parlimen yang mengamalkan dwidewan. Anggota dipilih daripada kawasan pilihan raya perwakilan tunggal yang diukur berdasarkan populasi menggunakan sistem pemenang undi terbanyak. Parti yang mempunyai majoriti dalam Dewan Rakyat akan membentuk kerajaan persekutuan.

Perlembagaan Malaysia mengehendaki pilihan raya umum mesti diadakan sekurang-kurangnya sekali setiap lima tahun. Bagaimanapun, Perdana Menteri boleh meminta Yang di-Pertuan Agong membubarkan Parlimen pada bila-bila masa sebelum tempoh lima tahun ini tamat. Pilihan raya umum perlu diadakan tidak lewat daripada 60 hari selepas pembubaran Parlimen.

Sejak merdeka, pilihan raya parlimen paling kerap dimenangi oleh Barisan Nasional (disingkat BN, dan pendahulunya, Perikatan), sebuah gabungan empat belas parti politik. Pilihan raya 1969 menyaksikan kali pertama Perikatan gagal mencapai majoriti dua pertiga di Parlimen (majoriti dua pertiga adalah majoriti yang diperlukan untuk meluluskan kebanyakan pindaan perlembagaan), yang berlaku semula pada pilihan raya 2008 dan 2013; yang mana pada pilihan raya 2013 menyaksikan BN kehilangan undi popular sementara masih mengekalkan majoriti kerusi. Pada pilihan raya umum 2018, gabungan Pakatan Harapan menewaskan BN di peringkat persekutuan buat kali pertama dalam sejarah.

Peringkat negeri

Di peringkat negeri, pengundi memilih wakil ke Dewan Undangan Negeri (disingkat DUN). Bilangan wakil rakyat berbeza-beza antara negeri yang berbeza, dengan paling banyak ialah 82 kawasan pilihan raya di Sarawak dan paling sedikit sebanyak 15 kawasan pilihan raya di Perlis. Ahli dipilih daripada kawasan pilihan raya perwakilan tunggal yang diukur berdasarkan populasi menggunakan sistem pemenang undi terbanyak. Parti yang membentuk majoriti DUN akan membentuk kerajaan negeri.

Kawasan DUN lebih kecil dari segi keluasan dan populasi berbanding kawasan parlimen. Setiap kawasan parlimen di luar wilayah persekutuan dibahagikan kepada beberapa kawasan DUN, biasanya dua atau tiga tetapi boleh sehingga enam DUN.

Secara tradisinya, pilihan raya negeri diadakan serentak dengan pilihan raya parlimen tetapi setiap negeri boleh memutuskan bila untuk mengadakan pilihan rayanya. Ini kerana DUN dibubarkan oleh Raja pemerintah atau Yang di-Pertua Negeri masing-masing atas nasihat ketua kerajaan negeri. Sebagai contoh, berikutan Darurat Kelantan 1977, pilihan raya mengejut diadakan di Kelantan pada Mac 1978, beberapa bulan sebelum pilihan raya umum pada Julai 1978. Contoh yang lebih terkini ialah pada pilihan raya umum 1999, pilihan raya negeri bagi 11 negeri di Semenanjung Malaysia diadakan serentak dengan pilihan raya parlimen, manakala Sabah sudah pun mengadakan pilihan raya negeri beberapa bulan lebih awal dan Dewan Undangan Negeri Sarawak tidak dijadualkan untuk pilihan raya sehingga 2001. Pada pilihan raya umum 2004 dan 2008, pilihan raya negeri Sabah diadakan serentak dengan pilihan raya parlimen juga, tetapi Sarawak mengadakan pilihan raya negerinya pada 2006 dan 2011.^[1]

Amalan mengadakan pilihan raya serentak telah terganggu berikutan pilihan raya 2018 dan krisis politik Malaysia 2020–2022. Pilihan raya negeri awal diadakan di Sabah (2020), Melaka (2021) dan Johor (2022). Sarawak mengadakan pilihan raya negeri yang tertangguh pada Disember 2021. Apabila Parlimen ke-14 dibubarkan pada 10 Oktober 2022 untuk memberi laluan kepada pilihan raya umum ke-15, enam daripada sembilan negeri yang mempunyai pilihan raya pada 2023 memilih untuk tidak membubarkan DUN mereka pada masa yang sama, meninggalkan hanya tiga negeri (Pahang, Perak dan Perlis) yang mengadakan pilihan raya negeri secara serentak.

Sebelum pilihan raya 2008, Barisan Nasional dan pendahulunya Perikatan menguasai sebahagian besar DUN dalam setiap pilihan raya, manakala kadangkala kalah beberapa negeri, terutamanya Kelantan yang dikuasai oleh Parti Islam Se-Malaysia (PAS) dari 1959 hingga 1978 (empat tahun terakhir menjadi sebahagian daripada BN) dan sekali lagi sejak 1990. Keputusan paling teruk bagi Perikatan ialah pada 1969, apabila ia kehilangan majoriti di Perak, Selangor dan Pulau Pinang selain Kelantan. Pada pilihan raya 2008, selain Kelantan, BN kalah empat negeri (Pulau Pinang, Kedah, Perak dan Selangor) kepada gabungan longgar parti pembangkang (kemudian dikenali sebagai Pakatan Rakyat (singkatan PR) yang dianggotai PAS, Parti Tindakan Demokratik (DAP) dan Parti Keadilan Rakyat (PKR). Perak telah dikembalikan kepada penguasaan BN pada 2009 berikutan krisis perlembagaan. Pada pilihan raya 2013, BN menawan semula negeri Kedah, meninggalkan Kelantan, Pulau Pinang dan Selangor dalam kawalan PR.

Selepas pilihan raya 2018, BN hanya mengekalkan kawalan di negeri Perlis, Pahang dan Sarawak. PAS mengekalkan Kelantan dan menawan Terengganu. Gabungan Pakatan Harapan mengekalkan penguasaan Pulau Pinang dan Selangor serta menawan negeri Kedah, Perak, Negeri Sembilan, Melaka dan Johor. Pakatan tidak rasmi antara Parti Warisan Sabah dan Pakatan Harapan turut menguasai negeri Sabah . BN masih kekal mentadbir negeri Sarawak, yang mereka menangi dalam pilihan raya negeri yang diadakan pada 2016, sehingga parti BN Sarawak meninggalkan gabungan itu pada 2018, sekali gus membentuk Gabungan Parti Sarawak .

Pada 2023, selepas pilihan raya umum Malaysia 2022 yang diadakan pada 19 November 2022, gabungan tempatan rasmi Gabungan Rakyat Sabah mengambil alih negeri Sabah dan Gabungan Parti Sarawak kekal memerintah Sarawak. Sementara itu, perikatan tidak rasmi antara Pakatan Harapan dan Barisan Nasional mengambil kawalan Semenanjung Malaysia, kecuali di empat negeri yang dikawal Perikatan Nasional, iaitu Kedah, Kelantan, Perlis dan Terengganu.

Pilihan raya kerajaan tempatan

Walaupun dahulunya terdapat pilihan raya untuk ahli kerajaan tempatan seperti majlis perbandaran, namun hari ini, tiada pilihan raya kerajaan tempatan diadakan di Malaysia. Pilihan raya kerajaan tempatan digantung selepas konfrontasi Indonesia-Malaysia pada 1964. Penggantungan itu tidak pernah ditarik balik dan sebaliknya kekal di bawah Akta Kerajaan Tempatan 1976. Di bawah Akta, atau undang-undang setiap negeri yang berkaitan, ahli kerajaan tempatan dilantik oleh kerajaan negeri.^[2]

Selepas Menteri dan Presiden Parti Progresif Rakyat M. Kayveas membangkitkan kebimbangan mengenai kerajaan tempatan pada akhir 2005, ada yang mencadangkan untuk menghidupkan semula pilihan raya kerajaan tempatan. Bagaimanapun, dalam ruangan pendapat New Straits Times memetik seorang profesor dari Universiti Kebangsaan Malaysia sebagai berkata bahawa pilihan raya sedemikian tidak akan dikembalikan kerana "penggubal dasar tahu dari pengalaman di seluruh dunia bahawa pembangkang cenderung untuk mendominasi majlis tersebut sebagai sebahagian daripada keinginan pengundi untuk semak dan imbang." Profesor itu juga menyatakan bahawa disebabkan perubahan perlembagaan yang diperlukan, adalah sukar untuk pindaan sedemikian diluluskan di Parlimen. Ruangan itu juga memetik sebuah kementerian kerajaan sebagai berkata bahawa "mengadakan pilihan raya adalah urusan yang mahal". ^[3]

Sehingga 2008, kerajaan negeri Pakatan Rakyat ingin melaksanakan pilihan raya kerajaan tempatan di negeri mereka. Bagaimanapun, ini tidak dilaksanakan kerana Perlembagaan Persekutuan yang melarang pelaksanaannya. Hanya selepas Pakatan Harapan memenangi pilihan raya umum Malaysia 2018, kerajaan baharu memulakan proses meneliti dan memperkenalkan semula pilihan raya tempatan selepas 55 tahun, dengan percubaan percubaan dijadualkan pada 2019 di bandar terpilih. ^[4]

Pilihan raya kecil

Selain pilihan raya umum, pilihan raya kecil berlaku apabila kerusi tertentu di Dewan Rakyat menjadi kosong. Kekosongan sedemikian boleh berlaku apabila, ahli parlimen meninggal dunia, dan ahli parlimen hilang kelayakan menjadi anggota dewan; kerusi diisytiharkan kosong kerana ahli parlimen itu telah tidak hadir pada setiap persidangan Dewan Rakyat untuk tempoh enam bulan tanpa kebenaran Dewan Rakyat, dan ahli-ahli Dewan Rakyat telah memutuskan untuk mengisytiharkan kerusi itu kosong. Pengecualian adalah jika kekosongan itu berlaku apabila tempoh perkhidmatan Parlimen atau DUN semasa kurang daripada dua tahun, di mana kerusi itu dibiarkan kosong sehingga pilihan raya umum akan datang.

Sempadan kawasan pilihan raya

Adalah menjadi tanggungjawab Suruhanjaya Pilihan Raya untuk melukis, menyemak dan menyempadan semula sempadan kawasan pilihan raya. Persempadanan terakhir dibuat pada 21 Mac 2003.^[5] Sehingga 2013, terdapat sejumlah 222 daerah parlimen dan 576 daerah DUN di Malaysia.^[5] SPR telah dituduh mengamalkan gerimander semasa menjalankan persempadanan semula.^[6]^[7]

Di bawah Perkara 113 Perlembagaan Malaysia, SPR boleh menjalankan semakan dan mengesyorkan perubahan kepada sempadan pilihan raya pada selang masa tidak kurang daripada 8 tahun dari semakan dan persempadanan semula yang terakhir. ^[8]

Proses pilihan raya

Pilihan raya dikelola oleh Suruhanjaya Pilihan Raya yang dianggotai tujuh orang. Ahli-ahlinya dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong mengikut nasihat Perdana Menteri.

Proses penamaan calon

Pusat penamaan calon ditubuhkan di pelbagai lokasi oleh Suruhanjaya Pilihan Raya bagi membolehkan calon mendaftar sendiri. Lazimnya mana-mana warganegara Malaysia boleh mendaftar sebagai calon melainkan hilang kelayakan. Calon memfailkan borang yang sesuai dan meletakkan deposit kewangan. Deposit ialah RM5000 untuk bertanding kerusi parlimen, atau RM3000 untuk bertanding kerusi DUN. Jumlah ini telah berubah kepada RM 10,000 dan RM 5,000 masing-masing pada tahun 2004. Tambahan pula pada tahun 2004 setiap calon dikehendaki menyediakan wang deposit RM5,000 untuk membersihkan kain rentang dan poster selepas pilihan raya. Peningkatan ini dilihat sesetengah pihak telah menyebabkan kerajaan memenangi rekod bilangan kerusi tanpa bertanding pada 2004 (17 kerusi parlimen dimenangi tanpa bertanding). Deposit digunakan untuk membayar pelanggaran undang-undang pilihan raya dan dikembalikan selepas hari pengundian melainkan calon kalah dan gagal memperoleh lebih daripada 1/8 undi.^[9]

Setakat pilihan raya 2004, calon boleh mempunyai peguam yang hadir pada prosiding ini. Beberapa calon telah hilang kelayakan daripada pilihan raya sebelum ini kerana mereka tidak mempunyai kompetensi untuk mengisi borang dengan betul.

Pada tahun 2004 calon diberi masa 1 jam untuk mengisi dan mengembalikan borang pencalonan mereka berbanding 2 jam sebelum ini. Ini membawa kepada kehilangan kelayakan calon tertentu yang tidak menyedari perubahan itu.

Berkempen

Tempoh kempen yang dibenarkan oleh undang-undang bermula dari tarikh hari penamaan calon sehingga hari pengundian. Kempen di kalangan parti pembangkang sering terhalang oleh kekurangan akses kepada media yang dikawal kerajaan. Sebelum pilihan raya umum 1999, parti pembangkang diberi tempoh singkat masa siaran di stesen radio Radio Televisyen Malaysia (RTM) awam untuk menyiarkan manifesto mereka. Bagaimanapun, kerajaan mengumumkan perubahan dasar pada tahun 1999, dengan menegaskan bahawa RTM adalah milik kerajaan, keutamaan akan diberikan kepada pihak kerajaan.^[10]

Hari pilihan raya

Pada hari pilihan raya, pengundi berdaftar boleh membuang undi untuk calon pilihan mereka di pusat mengundi yang ditetapkan. Pusat mengundi ini biasanya sekolah atau pusat komuniti yang telah diperuntukkan untuk hari tersebut. Semua aktiviti di sekolah ditangguhkan untuk hari tersebut. Cuti juga diisytiharkan di negeri di mana hari pilihan raya tidak jatuh pada hujung minggu bagi membolehkan peratusan keluar mengundi tinggi.

Parti politik tertentu akan menyediakan pengangkutan untuk pengundi pergi dan balik dari pusat mengundi. Walaupun berkempen tidak dibenarkan pada hari pilihan raya, pengangkutan dilihat sebagai perkhidmatan sosial, terutamanya kerana ramai orang tidak mempunyai alat pengangkutan peribadi sehingga satu atau dua dekad yang lalu, setakat 2004.

Tiada kempen atau advokasi untuk calon dibenarkan di dalam pusat mengundi. Bagaimanapun, hanya di luar pintu gerbang kebanyakan pusat mengundi, akan ada orang yang memasang pelbagai calon.

Proses pengundian

Sejak 15 Disember 2021, warganegara Malaysia berumur 18 tahun ke atas secara automatik didaftarkan untuk mengundi. Mengundi tidak wajib.

Selepas pengesahan identiti di pusat mengundi, setiap pengundi menerima dua kertas undi, satu untuk kerusi parlimen kawasan itu dan satu lagi untuk kerusi DUN. Di wilayah persekutuan, di mana tiada DUN, dan negeri yang pilihan raya negerinya diadakan pada tarikh yang berbeza, setiap pengundi hanya menerima satu undi untuk kerusi parlimen.

Setiap pengundi masuk ke reruai persendirian untuk menandakan undi sambil mengekalkan kerahsiaan. Pengundi menandakan pada setiap undi calon pilihannya dengan tanda pangkah di sebelah nama calon dan simbol parti. Selepas selesai, pengundi melipat undi dan memasukkannya ke dalam peti undi berasingan untuk kerusi parlimen dan DUN.

Pengiraan dan pengumuman keputusan pilihan raya

Selepas tamat tempoh mengundi, ejen pilihan raya menyemak peti undi sebelum pembukaan dan pengiraan. Mereka juga memantau pengiraan bagi memastikan jumlah undi sama dengan jumlah undi yang dikeluarkan. Ini meliputi pemeriksaan bilangan "undi berganda". Setiap kertas undi mempunyai nombor siri di atasnya dan mereka diberikan secara berurutan. Ejen boleh datang untuk menyemak sama ada nombor siri sepadan. Pengiraan undi dilakukan dengan tangan.

Selepas kiraan di pusat mengundi, kotak-kotak itu diangkut ke pusat pengiraan undi untuk pengiraan kedua. Jika semua calon bersetuju dengan pengiraan maka ia tetap atau pengiraan semula segera dilakukan di pusat pengiraan.

Keputusan pilihan raya diumumkan melalui siaran langsung oleh stesen radio dan televisyen. Beberapa akhbar mencetak edisi khas untuk membuat liputan mengenai keputusan pilihan raya. Di kebanyakan kawasan pilihan raya, keputusan akan keluar pada malam hari pilihan raya. Di beberapa kawasan luar bandar dan kawasan pilihan raya yang memerlukan pengiraan semula, keputusan mungkin tidak diumumkan sehingga keesokan harinya. Dalam beberapa tahun kebelakangan ini, pengundi muda telah mula mengikuti perkembangan keputusan pengundian melalui media sosial dan aplikasi berita. ^[11]

Kesalahan pilihan raya

Terdapat beberapa kesalahan di bawah undang-undang pilihan raya. Kebanyakannya berkaitan dengan perbuatan yang mendorong seseorang pengundi untuk membuang undi untuk calon. Ia juga menjadi satu kesalahan untuk menggunakan tindakan ini untuk mendorong pengundi untuk tidak membuang undi sama sekali. Kesalahan ini meliputi penggunaan pihak ketiga sebagai ejen untuk melakukannya.

Adalah menjadi satu kesalahan untuk menyediakan makanan, minuman atau minuman dengan tujuan untuk mendorong pengundi sama ada mengundi calon tertentu atau tidak mengundi langsung.
Adalah menyalahi undang-undang untuk memberikan ganjaran wang untuk mengundi calon tertentu.
Adalah menjadi satu kesalahan untuk mengugut seseorang untuk mengundi calon atau tidak mengundi.
Adalah menjadi satu kesalahan untuk menghalang laluan ke dan dari pusat mengundi. Menyediakan lokasi untuk mana-mana calon dalam lingkungan 50 ela (50 m) pusat mengundi adalah satu kesalahan. Begitu juga dengan berlegar-legar di zon ini juga merupakan satu kesalahan. Hanya pengundi dibenarkan berada di zon ini pada hari mengundi.
Secara teknikalnya adalah satu kesalahan untuk menyediakan pengangkutan ke pusat mengundi. Walau bagaimanapun, ini biasanya tidak dikuatkuasakan kerana semua pihak melakukan ini pada tahap tertentu. Adalah menjadi satu kesalahan lagi untuk menggunakan kenderaan yang biasanya disewakan (seperti teksi atau bas sewa) untuk menyediakan pengangkutan tersebut. Satu-satunya pengecualian untuk ini adalah bahawa ia dibenarkan untuk menyediakan untuk menyeberangi sungai. Tiada penumpang mana-mana kenderaan boleh dipaksa turun dalam 50 ela (46 m) gerai calon pada hari mengundi.
Setiap calon tidak dibenarkan membelanjakan lebih daripada RM 200,000 (parlimen) atau RM 100,000 (negeri) untuk berkempen di bawah Seksyen 19 Akta Kesalahan Pilihan Raya, 1954.

Senarai Pilihan Raya Umum Persekutuan di Tanah Melayu dan Malaysia

Bilangan	Tahun	Kerajaan***			Pembangkang			Jumlah kerusi	Tarikh pembubaran	Hari penamaan calon	Hari mengundi
Bilangan	Tahun	Kerusi	% kerusi	% undi	Kerusi	% kerusi	% undi	Jumlah kerusi	Tarikh pembubaran	Hari penamaan calon	Hari mengundi
Majlis Perundangan Persekutuan (Tanah Melayu)
-	1955	51	98.1	79.6	1	1.9	20.4	52	1 Jun 1955	15 Jun 1955	27 Julai 1955
Parlimen Tanah Melayu
1*	1959	74	71.15	51.7	30	28.85	48.3	104	27 Jun 1959	15 Julai 1959	19 Ogos 1959
Parlimen Malaysia
2	1964**	89	55.97	58.5	70	44.02	41.4	159	2 Mac 1964	21 Mac 1969	25 April 1964
3	1969	95	65.97	49.3	49	34.03	50.7	144	20 Mac 1969	5 April 1969	10 Mei - 4 Julai 1969
4	1974	135	87.66	60.7	19	12.34	39.3	154	31 Julai 1974	8 Ogos 1974	24 Ogos - 14 September 1974
5	1978	130	84.42	57.2	24	15.58	42.8	154	12 Jun 1978	21 Jun 1978	8 - 22 Julai 1978
6	1982	132	85.71	60.5	22	14.29	39.5	154	29 Mac 1982	7 April 1982	22 - 26 April 1982
7	1986	148	83.62	55.8	29	16.38	41.5	177	19 Julai 1986	24 Julai 1986	2 & 3 Ogos 1986
8	1990	127	70.55	53.4	53	29.45	46.6	180	4 Oktober 1990	11 Oktober 1990	20 & 21 Oktober 1990
9	1995	162	84.38	65.2	30	15.62	34.8	192	6 April 1995	15 April 1995	24 & 25 April 1995
10	1999	148	76.68	56.5	45	23.32	43.5	193	10 November 1999	20 November 1999	29 November 1999
11	2004	198	90.41	63.9	21	9.59	36.1	219	4 Mac 2004	13 Mac 2004	21 Mac 2004
12	2008	140	63.06	50.27	82	36.94	46.75	222	13 Februari 2008	24 Februari 2008	8 Mac 2008
13	2013	133	59.91	46.53	89	40.09	53.47	222	3 April 2013	20 April 2013	5 Mei 2013
14	2018	125	56.31	49.86	97	43.69	50.14	222	7 April 2018	28 April 2018	9 Mei 2018
15	2022	148	66.7	59.0	74	33.3	41.0	222	10 Oktober 2022	5 November 2022	19 November 2022

Sumber: Arah Aliran Malaysia: Penilaian Pilihan Raya (PDF)
*	Pilihanraya persekutuan 1959 merupakan pilihan raya parlimen pertama yang diadakan selepas kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu
**	Singapura, Sabah, dan Sarawak bersekutu dengan Tanah Melayu pada tahun 1963 tetapi tidak menyertai pilihan raya persekutuan 1964 di bawah pengaturan sementara. Singapura meninggalkan Malaysia pada tahun 1965.
***	" Kerajaan " bermaksud Parti Perikatan pada tahun 1964; Perikatan dan Parti Rakyat Bersatu Sarawak pada tahun 1969; Barisan Nasional 1974 hingga 2013; Pakatan Harapan dan WARISAN pada 2018; Pakatan Harapan, Barisan Nasional, Gabungan Parti Sarawak, Gabungan Rakyat Sabah, dan WARISAN pada 2022.

Pilihan raya terkini

Parlimen Persekutuan

Dewan Undangan Negeri

Pilihan raya akan datang

Pembubaran parlimen

Perlembagaan Malaysia menetapkan bahawa parlimen bertahan selama lima tahun dari hari persidangan pertamanya melainkan dibubarkan lebih awal oleh Yang di-Pertuan Agong kerana usul tidak percaya atau atas permintaan Perdana Menteri, dan pilihan raya umum mesti diadakan tidak lebih daripada 60 hari selepas pembubaran. Mesyuarat pertama sidang pertama Parlimen Malaysia ke-15 telah diadakan pada 19 Disember 2022, ^[12] yang bermaksud Parlimen ke-15 (jika tidak dibubarkan lebih awal) secara automatik akan dibubarkan pada 19 Disember 2027, dan pilihan raya umum akan datang akan diadakan pada 17 Februari 2028.

Seramai 222 ahli Dewan Rakyat dipilih daripada kawasan pilihan raya perwakilan tunggal menggunakan sistem kemenangan pengundian terbanyak. Malaysia tidak mengamalkan pengundian wajib. Pada 16 Julai 2019, Rang Undang-undang Perlembagaan (Pindaan) 2019 yang memerlukan majoriti dua pertiga sekurang-kurangnya 148 undi daripada 222 kerusi Dewan Rakyat untuk menurunkan umur mengundi kepada 18 diluluskan dengan jumlah 211 undi.^[13] Pilihan raya umum 2022 ialah pilihan raya pertama menggunakan pendaftaran pemilih automatik semua warganegara Malaysia berumur 18 tahun ke atas.

Kesahihan persempadanan semula sempadan pilihan raya bagi seluruh negara kini sedang dikaji oleh Suruhanjaya Pilihan Raya (SPR), ^[14] yang terletak di bawah bidang kuasa Jabatan Perdana Menteri. Persempadanan semula itu diluluskan 2 bulan sebelum PRU14, yang menyaksikan perbezaan yang besar antara kawasan pilihan raya contohnya di Selangor, Sabak Bernam mempunyai 40,000 pengundi tetapi di Bangi, terdapat 180,000 pengundi. Kerana Perkara 113 Perlembagaan Persekutuan menyatakan bahawa SPR hanya boleh menjalankan persempadanan semula selepas lapan tahun dari tarikh latihan terakhir atau jika terdapat perubahan dalam bilangan kerusi parlimen di bawah Perkara 46. Sekiranya pelaksanaan itu perlu untuk pilihan raya umum akan datang, pindaan perlu dibuat kepada Perlembagaan Persekutuan dan perlu diluluskan dengan majoriti dua pertiga di Dewan Rakyat. ^[15]

Pembubaran dewan undangan negeri

Setiap negeri boleh membubarkan dewan undangannya secara berasingan daripada Parlimen Persekutuan. Selaras dengan undang-undang Malaysia, parlimen serta dewan undangan setiap negeri akan secara automatik terbubar pada ulang tahun kelima persidangan pertama, dan pilihan raya mesti diadakan dalam tempoh enam puluh hari selepas pembubaran, melainkan jika dibubarkan sebelum tarikh tersebut oleh Ketua Negara masing-masing atas nasihat Ketua Kerajaan mereka.

Berikut ialah tarikh perhimpunan perundangan setiap negeri akan dibubarkan secara automatik:

Negeri	Penggal bermula	Penggal berakhir (pada atau sebelum)	Hari mengundi seterusnya (pada atau sebelum)
Sabah (ke-16)	9 October 2020	11 November 2025	7 February 2026
Sarawak (ke-19th)	14 February 2022	14 November 2026	10 April 2027
Malacca (ke-15th)	27 December 2021	27 December 2026	25 February 2027
Johor (15th)	21 April 2022	21 April 2027	20 June 2027
Perak (15th)	19 December 2022	19 December 2027	17 February 2028
Perlis (15th)	19 December 2022	19 December 2027	17 February 2028
Pahang (15th)	29 December 2022	29 December 2027	27 February 2028
Penang (15th)	29 August 2023	29 August 2028	28 August 2028
Kelantan (15th)	5 September 2023	5 September 2028	4 November 2028
Selangor (15th)	19 September 2023	19 September 2028	18 November 2028
Terengganu (15th)	24 September 2023	24 September 2028	23 November 2028
Kedah (15th)	25 September 2023	25 September 2028	24 November 2028
Negeri Sembilan (15th)	26 September 2023	26 September 2028	25 November 2028

Pilihan raya umum, negeri dan kecil

Templat:State elections in Malaysia

Lihat juga

Catatan

^ Polling In Sarawak State Election Completed Diarkibkan 1 Mac 2009 di Wayback Machine. (20 May 2006). BERNAMA.
^ Rahman, Rashid A. (1994). The Conduct of Elections in Malaysia, p. 10. Kuala Lumpur: Berita Publishing. ISBN 967-969-331-7.
^ Chow Kum Hor (10 August 2005). "'Third government' is ratepayers' bugbear". The New Straits Times.^{[halaman diperlukan]}
^ "Local elections for Penang, PJ, KL should be held by 2019". New Straits Times. 12 June 2018.^{[halaman diperlukan]}
^ ^a ^b "The role of the Election Commission". The Star. Malaysia. 8 March 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 May 2013. Dicapai pada 22 May 2013.
^ "Pakatan in position to prevent gerrymandering in delineation exercise". The Star. Malaysia. 15 May 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 June 2013. Dicapai pada 22 May 2013.
^ Junaidi Awang Besar; Mohd Fuad Mat Jali; Rosmadi Fauzi; Amer Saifude Ghazali (18 October 2012). "Influence of gerrymandering on voting patterns in the Constituency Legislative Assembly Area of Kajang and Bangi, Malaysia" (PDF). Geografia: International Journal of Development, Society and Environment. Dicapai pada 22 May 2013.
^ "EC may have problems re-delineating new seats in PR states". The Sun. 13 May 2013. Dicapai pada 22 May 2013.
^ Rahman, p. 133.
^ Ingram, Simon (16 November 1999). Malaysia's much-maligned media. BBC News.
^ "Meet the best apps to get Malaysia's General Elections (GE15) Results and News - News Asia Today" (dalam bahasa Inggeris). 2022-10-07. Dicapai pada 2022-10-07.
^ "Dewan Rakyat to meet Dec 19 and 20". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Malaysia. 2022-12-01. Dicapai pada 2023-01-11.
^ Martin Carvalho; Hemananthani Sivanandam; Rahimy Rahim; Tarrence Tan (16 July 2019). "Dewan Rakyat passes Bill to amend Federal Constitution to lower voting age to 18". The Star. Malaysia. Dicapai pada 16 July 2019.
^ "EC to review redelineation of electoral boundaries approved last year". The Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). 14 March 2019. Dicapai pada 2019-09-20.
^ "Next redelineation exercise only due in 2026, says Hanipa". The Star (dalam bahasa Inggeris). Malaysia. 2018-11-22. Dicapai pada 2019-09-20.

Rujukan

Chin, James. 2002. "Malaysia: The Barisan National Supremacy." Dalam David Newman & John Fuh-sheng Hsieh (eds), How Asia Votes, hlm. 210 – 233. New York: Rumah Chatham, Seven Bridges Press.ISBN 1-889119-41-5 ISBN 1-889119-41-5 .
Chow, Kum Hor (8 Oktober 2005). "'Kerajaan ketiga' adalah pembayar pepijat". New Straits Times, hlm. 18.
Crouch, Harold . 1996. Kerajaan dan Masyarakat di Malaysia . Ithaca, NY; London: Cornell University Press.ISBN 0-8014-8310-7 ISBN 0-8014-8310-7 .

Pautan luar

Arkib Pilihan Raya Adam Carr

[1] Polling In Sarawak State Election Completed Diarkibkan 1 Mac 2009 di Wayback Machine. (20 May 2006). BERNAMA.

[2] Rahman, Rashid A. (1994). The Conduct of Elections in Malaysia, p. 10. Kuala Lumpur: Berita Publishing. ISBN 967-969-331-7.

[3] Chow Kum Hor (10 August 2005). "'Third government' is ratepayers' bugbear". The New Straits Times.^{[halaman diperlukan]}

[4] "Local elections for Penang, PJ, KL should be held by 2019". New Straits Times. 12 June 2018.^{[halaman diperlukan]}

[star_EC-5] "The role of the Election Commission". The Star. Malaysia. 8 March 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 23 May 2013. Dicapai pada 22 May 2013.

[6] "Pakatan in position to prevent gerrymandering in delineation exercise". The Star. Malaysia. 15 May 2013. Diarkibkan daripada yang asal pada 16 June 2013. Dicapai pada 22 May 2013.

[7] Junaidi Awang Besar; Mohd Fuad Mat Jali; Rosmadi Fauzi; Amer Saifude Ghazali (18 October 2012). "Influence of gerrymandering on voting patterns in the Constituency Legislative Assembly Area of Kajang and Bangi, Malaysia" (PDF). Geografia: International Journal of Development, Society and Environment. Dicapai pada 22 May 2013.

[8] "EC may have problems re-delineating new seats in PR states". The Sun. 13 May 2013. Dicapai pada 22 May 2013.

[9] Rahman, p. 133.

[10] Ingram, Simon (16 November 1999). Malaysia's much-maligned media. BBC News.

[11] "Meet the best apps to get Malaysia's General Elections (GE15) Results and News - News Asia Today" (dalam bahasa Inggeris). 2022-10-07. Dicapai pada 2022-10-07.

[12] "Dewan Rakyat to meet Dec 19 and 20". Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). Malaysia. 2022-12-01. Dicapai pada 2023-01-11.

[13] Martin Carvalho; Hemananthani Sivanandam; Rahimy Rahim; Tarrence Tan (16 July 2019). "Dewan Rakyat passes Bill to amend Federal Constitution to lower voting age to 18". The Star. Malaysia. Dicapai pada 16 July 2019.

[14] "EC to review redelineation of electoral boundaries approved last year". The Malay Mail (dalam bahasa Inggeris). 14 March 2019. Dicapai pada 2019-09-20.

[15] "Next redelineation exercise only due in 2026, says Hanipa". The Star (dalam bahasa Inggeris). Malaysia. 2018-11-22. Dicapai pada 2019-09-20.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

l b s Pilihan raya di Asia
Negara berdaulat	Afghanistan Arab Saudi Armenia Azerbaijan Bahrain Bangladesh Bhutan Brunei China Cyprus Emiriah Arab Bersatu Filipina Georgia India Indonesia Iran Iraq Israel Jepun Jordan Kazakhstan Kemboja Korea Utara Korea Selatan Kuwait Kyrgyzstan Laos Lubnan Malaysia Maldives Mesir Mongolia Myanmar Nepal Oman Pakistan Qatar Rusia Singapura Sri Lanka Syria Tajikistan Thailand Timor Leste Turki Turkmenistan Uzbekistan Vietnam Yaman
Senarai negara-negara dengan pengiktirafan terhad	Abkhazia Nagorno-Karabakh Republik Turki Cyprus Utara Ossetia Selatan Palestin Taiwan
Wilayah tanggungan dan wilayah lain-lain	Wilayah Lautan Hindi British Pulau Krismas Kepulauan Cocos (Keeling) Hong Kong Makau