_drug_seized_by_US_Customs.jpg) Pil kuda (kiri) yang dirampas pihak kastam Amerika Syarikat | |
| Status perundangan | |
|---|---|
| Status perundangan |
|
Pil kuda atau yaba (Bahasa Thai: ยาบ้า, Bahasa Laos: ຢາບ້າ, secara harfiah "ubat gila") ialah ubat yang mengandungi campuran metamfetamina dan kafeina.[2][3] Ia dahulunya dikenali sebagai yama (Bahasa Thai: ยาม้า; secara harfiah "dadah kuda"), dan kini menggunakan pelbagai nama, termasuk "kopi penunggang basikal" dan "kamikaze". Walaupun ia menyalahi undang-undang, ia banyak digunakan di negara-negara Asia Tenggara.[4]
Penerangan dan kesan
Pil kuda biasanya dihasilkan dalam bentuk pil bulat. Terdapat banyak versi, dengan versi yang paling biasa ialah warna merah, merah jambu, oren atau hijau limau, dan membawa logo seperti "R" atau "WY".[2] Ia berbentuk kecil dan bulat, kira-kira 6 milimeter (0.24 in) dalam diameter, bermaksud ia boleh dibungkus di dalam penyedut minuman soda plastik untuk pengangkutan mudah atau dalam bekas "pudina" yang boleh digunakan semula.
Pil kuda biasanya dimakan melalui mulut dan kadangkala berperisa seperti gula-gula.[2] Kaedah penggunaan lain ialah "mengejar naga", di mana pil kuda diletakkan di atas kerajang aluminium dan dipanaskan dari bawah, menghasilkan wap yang kemudiannya disedut.[2] Ubat ini juga boleh diambil dengan menghancurkan pil menjadi serbuk, dan kemudiannya dihidu atau dicampur dengan pelarut lalu disuntik.[2]
Pengguna pil kuda lazim ialah lelaki yang bekerja, berumur 16–40 tahun. Penggunaannya juga tidak jarang dalam kalangan pekerja seks wanita dan lelaki di Thailand dan Kemboja.[5]
Pengeluaran
Myanmar ialah pengeluar terbesar metamfetamina di dunia, dengan majoriti pil kuda yang ditemui di Thailand dihasilkan di sana, khususnya di Segi Tiga Emas dan timur laut Negeri Shan yang bersempadan dengan Thailand, Laos dan China.[6] Pada 2010, Burma memperdagangkan 1 bilion tablet ke negara jiran Thailand.[6] Pasukan militan dan pemberontak etnik (khususnya tentera Bersatu Negeri Wa) bertanggungjawab dalam kebanyakan pengeluaran ini; walau bagaimanapun, unit tentera Burma dipercayai banyak terlibat dalam pengedaran dadah tersebut.[6][7]
Penggunaan global
Bangkit jatuh populariti di Thailand
Pil kuda dahulunya dijual secara sah di stesen minyak, dan digunakan oleh pemandu jarak jauh agar kekal berjaga. Dadah itu telah diharamkan oleh kerajaan Thailand pada tahun 1970.[8]
Pegawai penguatkuasa undang-undang berkata bahawa setakat 2002, kebanyakan dadah itu dihasilkan oleh Tentera Negeri Wa Bersatu di Myanmar.[8] Ia diseludup dari Myanmar merentasi sempadan berliang ke Thailand. Pada 2014, dilaporkan bahawa wilayah timur laut Thailand telah menyaksikan peningkatan 700 peratus dalam bilangan orang yang ditangkap kerana dadah sejak 2008, menurut data daripada Biro Penindasan Narkotik.[9] Pada 2013, pihak berkuasa mencatatkan lebih 33,000 tangkapan berkaitan dadah di timur laut. Pertumbuhan pesat penggunaan pil kuda di Isan mencerminkan apa yang berlaku di seluruh Asia, di mana pada 2014, benua ini menyumbang lebih daripada 50% pengguna perangsang jenis amfetamina global.[9]
Pada 16 Jun 2016, Majlis Kebangsaan untuk Keamanan dan Ketenteraman, junta tentera pemerintah Thailand, menyatakan bahawa ia merancang untuk menyahkan status jenayah pil kuda.[10][11]
Bangladesh
Pada 2006, penggunaan pil kuda menjadi biasa bagi golongan miskin. Walaupun tahap penyalahgunaan di Bangladesh tidak diketahui dengan tepat, rampasan dadah oleh pihak berkuasa kerap berlaku.[12][3] Ia juga dipercayai bahawa mereka yang menggunakannya secara tetap juga terlibat dalam pengedaran dadah, sama ada secara langsung atau tidak.[13][14]
Beberapa pelarian Rohingya Burma diupah oleh pengedar dadah untuk menyeludup pil kuda dari Myanmar ke Bangladesh.[15] Pada 2016, 359 warga Burma telah ditangkap atas tuduhan penyeludupan, dan pukal pil kuda bernilai sehingga AS$29 juta telah dirampas oleh pihak berkuasa Bangladesh.[15]
Pada Oktober 2018, kerajaan Bangladesh merangka undang-undang yang menghukum seseorang yang membawa sekurang-kurangnya 200 gram (7.1 auns) pil kuda dengan hukuman mati.[16]
Negara lain
Di Malaysia, ia biasa ditemui di negeri Kelantan di sempadan Thailand.[17][18]
Pada Februari 2010, dilaporkan bahawa semakin banyak jumlah pil kuda telah diseludup ke Israel oleh pekerja asing Thai, yang membawa kepada kebimbangan bahawa penggunaannya akan merebak ke persekitaran kelab Israel, di mana penggunaan ekstasi sudah menjadi kelaziman.[19]
Pada tahun 2003, Pusat Perisikan Dadah Kebangsaan AS menyifatkan dadah itu semakin popular dalam kalangan komuniti Asia di AS, khususnya di California.[2] Ia juga disifatkan sebagai dadah kelab yang semakin popular.[2]
Rujukan
- ^ "Yaba Fast Facts". www.justice.gov. Dicapai pada 2022-10-09.
- ^ a b c d e f g "Yaba Fast Facts". US National Drug Intelligence Center. National Drug Intelligence Center. June 2003. Dicapai pada 2014-11-13.
- ^ a b "Yaba: The cheap synthetic drug convulsing a nation". BBC News. 25 April 2019. Dicapai pada 2019-04-25.
- ^ "Myanmar's meth crisis reaches as far as Australia". ABC News. 28 July 2018.
- ^ "Amphetamine-type stimulant use and HIV/STI risk behaviour among young female sex workers in Phnom Penh, Cambodia". The International Journal on Drug Policy. 22 (3): 203–209. May 2011. doi:10.1016/j.drugpo.2011.01.003. PMC 3104095. PMID 21316935.
- ^ a b c "Myanmar's rising drug trade". Bangkok Post. 12 February 2012. Dicapai pada 2012-02-19.
- ^ "Fire and Ice: Conflict and Drugs in Myanmar's Shan State" (Report Number 299). International Crisis Group. 8 January 2019. Dicapai pada 2019-10-19.
- ^ a b "New club drug more dangerous than Ecstasy: Ya ba methamphetamine 'crazy drug'". Ventura County Star. Associated Press. 22 September 2002. m/s. A09.
- ^ a b "Drug Addiction Grows on Thai Rubber Farms". Al Jazeera. 1 December 2014. Dicapai pada 2014-12-02.
- ^ "Justice Minister: ya ba should be excluded from list of narcotic drugs". Thai PBS. Bangkok. 16 June 2016. Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-06-22. Dicapai pada 2016-06-17.
- ^ "Thailand is moving closer to decriminalizing meth". Public Radio International (PRI). 8 September 2016. Dicapai pada 30 October 2016.
- ^ "Bail rejected, 'Yaba king' Amyn Huda in jail". Dhaka Tribune. 3 June 2013. Dicapai pada 2014-11-13.
- ^ "Smuggling of Yaba tablets increasing day-by-day in Bangladesh". Bnionline.net. 4 December 2011. Dicapai pada 2014-01-18.
- ^ Kunnen (24 February 2009). "Global Smart Update" (PDF). Dicapai pada 2014-05-31.
- ^ a b "The Trouble With Thengar Char". Foreign Affairs. 23 February 2017. Dicapai pada 2017-02-25.
- ^ "Narcotics Control Bill passed with death penalty for dealing yaba". Dhaka Tribune. 2018-10-27. Dicapai pada 2022-10-09.
- ^ "Chapter Four: The Golden Triangle | The Star". www.thestar.com.my. Dicapai pada 2020-09-13.
- ^ "What is 'pil kuda' and why are so many Standard 4 kids using it?". CILISOS - Current Issues Tambah Pedas! (dalam bahasa Inggeris). 2019-09-24. Dicapai pada 2020-09-13.
- ^ "'Nazi speed' smuggled in huge amounts". The Jerusalem Post. 2 February 2010. Dicapai pada 2014-11-13.
Bacaan lanjut
- Allard T (14 Oktober 2019). "The hunt for Asia's El Chapo". Reuters.
- "New Drug Seeping into California Communities". The Associated Press. 22 September 2002. Diarkibkan daripada yang asal pada 25 Mei 2006.
- "Dhaka Police in "Huge" Drugs Haul". BBC News. 26 Oktober 2007.
- "Everything You Need to Know About YABA". Culture Trip. 30 Mei 2017.
- Drugs with non-standard legal status
- Chemical articles without CAS registry number
- Articles without EBI source
- Chemical pages without ChemSpiderID
- Chemical pages without DrugBank identifier
- Articles without KEGG source
- Articles without InChI source
- Articles without UNII source
- Dadah yang tidak mempunyai kod ATC
- Articles containing unverified chemical infoboxes
- Kafeina
- Jenayah di Thailand
- Metamfetamina
- Dadah di Thailand