| Bahasa Johor-Riau بهاس جوهر-رياو | |
|---|---|
| Sebutan | [ba.ha.sə- mə.la.ju dʒo.ho.-ri.au] |
| Asli kepada |  Malaysia, Indonesia, Singapura |
| Kawasan | Semenanjung Tanah Melayu, Sumatera, Singapura,Kepulauan Riau, Kepulauan Anambas dan Kepulauan Natuna |
| Etnik | Orang Melayu Malaysia, Orang Melayu Singapura dan Orang Melayu Riau |
Austronesia
| |
Bentuk awal | |
| Kod bahasa | |
| ISO 639-3 | – |
Bahasa Johor-Riau (Jawi: بهاس جوهر-رياو) merupakan Bahasa Melayu yang dipertuturkan selepas era Kesultanan Melaka, Ia digunakan ketika peralihan Kesultanan Johor lama iaitu kawasan Johor-Pahang-Riau-Lingga. Bahasa ini merupakan Bahasa Melayu Piawai lama dan menggunakan tulisan jawi dan rumi tetapi menggunakan intonasi dialek Johor-Riau. Bahasa ini dipertuturkan oleh penduduk Semenanjung Tanah Melayu, Temasik, Kepulauan Riau, Kepulauan Lingga , Riau dan sebahagian Sumatera Selatan.
Bahasa Johor-Riau pada awalnya kesinambungan daripada Bahasa Melayu Klasik kemudian menjadi Bahasa Johor-Riau. Bahasa Johor-Riau merupakan bahasa piawai lama kemudian berkembang menjadi Bahasa Melayu Piawai baharu seperti Bahasa Melayu Piawai dan Bahasa Indonesia. Pada akhirnya bahasa ini menghasilkan pelbagai dialek iaitu dialek-dialek Johor-Riau seperti Bahasa Melayu Johor,Bahasa Melayu Riau, Bahasa Melayu Melaka, Bahasa Melayu Perak, Bahasa Melayu Selangor dan dialek yang berada di dalam kawasan Kesultanan Johor lama. Selepas negara Malaysia dan Indonesia wujud, Bahasa Johor-Riau dan Bahasa Melayu terus berkembang menjadi Bahasa Melayu Piawai, manakala dialek Bahasa Melayu Riau berkembang menjadi Bahasa Melayu Standard Riau kemudian diubah suai menjadi Bahasa Indonesia.
Perkembangan Bahasa Johor-Riau
 | Bahagian ini tidak memetik apa-apa sumber atau rujukan. |
Bahasa Johor-Riau ketika itu menjadi bahasa Melayu piawai atau bahasa rasmi bagi urusan istana dan bahasa perantara pada era kesultanan Johor lama. Bahasa ini lebih berkedudukan sekitar Semenanjung Tanah Melayu, Sumatera, Borneo dan ia berkembang sehingga ke Asia Tenggara.[perlu rujukan] Selepas kejatuhan Kesultanan Melaka ketika penguasaan Belanda-British, bahasa Johor-Riau menghasilkan pelbagai dialek di kawasan Johor, Pahang, Perak, Selangor, Kuala Lumpur, Melaka, Riau, Kepulauan Riau, Kepulauan Lingga, Kepulauan Bangka dan Kepulauan Belitung.[perlu rujukan] Dialek-dialek Johor-Riau masih dipertuturkan di kawasan masing-masing hingga hari ini.
Ketika era Johor moden terhasil Bahasa Melayu Piawai (baharu) , manakala era Riau moden terhasil Bahasa Melayu Riau yang dipertuturkan di Riau dan Kepulauan Riau.[perlu rujukan]
Susur galur
Loghat dan dialek
- Bahasa Melayu Johor-Riau
- Loghat atau Dialek-dialek Johor-Riau
- Dialek Bahasa Melayu Johor
- Subdialek Johor Bahru
- Subdialek Muar-Batu Pahat
- Subdialek Mersing
- Dialek Bahasa Melayu Melaka
- Dialek Bahasa Melayu Selangor
- Subdialek Langat
- Subdialek Jugra
- Dialek Bahasa Melayu Kuala Lumpur
- Dialek Bahasa Melayu Perak
- Subdialek Perak Selatan
- Subdialek Perak Tengah
- Subdialek Kuala Kangsar
- Dialek Bahasa Melayu Perak
- Dialek Bahasa Melayu Singapura
- Subdialek Singapura-Johor Bahru
- Subdialek Singapura-Kepulauan Riau
- Dialek Bahasa Melayu Riau
- Dialek Bahasa Melayu Riau Pesisir
- Dialek Bahasa Melayu Tembilahan
- Dialek Bahasa Melayu Johor
- Loghat atau Dialek-dialek Johor-Riau
Perkembangan Bahasa Melayu bentuk standard
- Bahasa Baku
- Bahasa Melayu Johor-Riau (evolusi)
- Dialek-dialek Johor-Riau
- Bahasa Melayu Piawai
- Bahasa Melayu Standard Riau
- Bahasa Melayu Standard Singapura (tidak rasmi)
- Bahasa Melayu Standard Brunei (tidak rasmi)
- Dialek-dialek Johor-Riau
- Bahasa Melayu Johor-Riau (evolusi)
Malaysia
Di Malaya ketika itu masih mempertahankan Bahasa Melayu Johor-Riau (piawai lama) sebagai bahasa perantara sebelum merdeka.[perlu rujukan] Pada 22 Jun 1956 tertubuhnya Balai Pustaka berpusat di Johor Bahru. Balai Pustaka dibina untuk tujuan penyelidikan Bahasa Melayu dan mereka telah mencipta Bahasa Piawai yang baharu iaitu Bahasa Melayu Piawai (piawai baharu).[perlu rujukan] Bahasa ini diambil daripada Bahasa Johor-Riau, Bahasa Portugis (lama), Bahasa Belanda (lama), Bahasa Arab dan Bahasa Inggeris abad 19-20.[perlu rujukan] Pada tahun 1957 selepas tertubuhnya Malaysia dan merdeka, nama Balai Pustaka ditukar menjadi Dewan Bahasa Pustaka dan dipindahkan ke Kuala Lumpur. Pada 1986 Tunku Abdul Rahman,Persekutuan Malaysia pada ketika itu mencipta lagi satu Bahasa iaitu Bahasa Malaysia atau Bahasa Melayu Malaysia yang kosa katanya lebih berkembang menggunakan kata pinjaman Bahasa Inggeris.[perlu rujukan] Malaysia sebenarnya menggunakan Bahasa Melayu Piawai (baharu) dan Bahasa Malaysia.[perlu rujukan] Antara insan yang pada awalnya mengembangkan Bahasa Melayu Piawai ialah Zainal Abidin bin Ahmad (ZABA) dan Abdullah Abdul Kadir Munshi (Munshi).[perlu rujukan]
Indonesia
Di Riau dan Kepulauan Riau pada awalnya menggunakan Bahasa Johor-Riau, kemudian seiring waktu berjalan lahir Dialek-dialek Johor-Riau salah satunya Dialek Riau atau Bahasa Melayu Riau, kemudian ada seorang ulama,pujangga serta sejarahwan telah ubah suai dialek Riau menjadi bentuk bahasa baku (Bahasa Melayu Standard Riau) di Pulau Penyengat iaitu Raja Ali Haji bin Raja Haji Ahmad (Raja Ali Haji).[perlu rujukan] Bahasa Melayu Riau pada awalnya dicipta untuk berbicara di kawasan jajahan Belanda pada abad 19 ketika sebelum merdeka, juga merupakan Bahasa Melayu Piawai mereka.[perlu rujukan] Semasa pra kemerdekaan Indonesia, Presiden Soekarno mencari idea bagaimana rakyat Indonesia boleh memahami satu sama lain dengan mengadakan pertandingan mencipta bahasa.[perlu rujukan] Ada seorang wartawan daripada Madura iaitu Mohammad Tabrani Soerjowitjirto telah mencipta Bahasa Indonesia, bahasa ini diambil daripada Bahasa Melayu Riau serta ada campuran Bahasa Belanda, Bahasa Portugis, Bahasa Sepanyol, Bahasa Jepun, Bahasa Inggeris, Bahasa Arab dan dialek etnik lain di Indonesia.[perlu rujukan] Walaupun etnik Jawa lebih ramai tetapi Bahasa Jawa susah untuk difahami berbanding Bahasa Melayu Riau ketika itu sudah menjadi bahasa Piawai.[perlu rujukan]
Perbezaan Bahasa Melayu bentuk Standard
Setelah Malaysia dan Indonesia merdeka kedua negara ini mengembangkan dan mencipta bahasa. Perdana menteri pertama Malaysia iaitu Tunku Abdul Rahman menukarkan nama Bahasa Melayu kepada Bahasa Malaysia. Manakala Presiden pertama Indonesia mengembangkan Bahasa Indonesia [1]
Kemudian Brunei dan Singapura juga turun mengemukakan bentuk Standard (Bahasa Melayu Standard Brunei) negara mereka, dialek Brunei diubah suai bentuk Standard tetapi tidak rasmi digunakan sebagai bahasa perantara, juga Singapura (Bahasa Melayu Standard Singapura). Brunei dan Singapura menggunakan Bahasa Melayu Piawai untuk urusan diplomatik.[2]
Bahasa Indonesia pada awalnya adalah Bahasa Melayu Standard Riau. Bahasa Melayu Standard Riau pada awalnya adalah dialek Riau. Bahasa Melayu Standard Riau diselenggarakan oleh Raja Ali Haji Fisabilillah, bahasa ini ayatnya bersifat terbalik seperti dialek Johor, kemudian dialek Riau ini ditukar kepada bentuk baku. Setelah tertubuhnya Indonesia, Presiden pertama Indonesia iaitu Soekarno mencari pakar bahasa, kemudian Bahasa Melayu Standard Riau dipilih dan diubah suai. Dialek Riau>Bahasa Melayu Standard Riau> Bahasa Indonesia. Contoh perbezaan ayat Bahasa Standard Riau karya Raja Ali Haji Fisabilillah dan Bahasa Melayu Standard karya Za'ba SITC/UPSI [3]. Bahasa Melayu Standard juga menggunakan format karya Raja Ali Haji Fisabilillah (ayat terbalik) dan Za'ba.
Perbezaan sebutan dan kosa kata
| Bahasa Melayu Baku | Bahasa Melayu Standard/Bahasa Johor-Riau | Bahasa Malaysia | Bahasa Melayu Standard Riau | Bahasa Indonesia |
|---|---|---|---|---|
Rujukan
- ^ Dialek-dialek bahasa Melayu (abaikan istilah Bahasa Melayu Malaysia) https://www.ukm.my/jatma/wp-content/uploads/makalah/SARI/SARI-1993-1100-04.pdf.pdf.
- ^ Perbezaan bahasa Baku, bahasa Melayu Standard dan bahasa Indonesia https://publisher.unimas.my/ojs/index.php/ILS/article/download/1521/922/4744
- ^ Bahasa Melayu Standard Riau dan Bahasa Melayu https://www.languagecouncils.sg/mbms/my/-/media/mlc/documents/penerbitanpenggunaan-bahasa-melayu-di-singapuramasa-dini-masa-kini-dan-masa-lini.pdf