| Putera Duli Yang Teramat Mulia Aga Khan Imamat Shia Nizari Ismāʿīli | |
|---|---|
| Parsi: آقاخان Arab: آغا خان | |
| Penjawat kini | |
_(cropped).jpg) Aga Khan semasa, gambar diambil pada tahun 2014 | |
| Shah Karim al-Husseini sejak 11 Julai 1957 | |
| Butiran | |
| Gelaran | Yang Amat Mulia |
| Penyandang pertama | Hasan Ali Shah |
| Pembentukan | 1817 |
Aga Khan (Parsi: آقاخان, Arab: آغا خان; juga diterjemahkan sebagai Aqa Khan and Agha Khan)[1] ialah gelaran yang dipegang oleh Imam Syiah Nizari Ismāʿīli. Sejak 1957, pemegang gelaran itu ialah Imām ke-49, Putera Shah Karim al-Husseini, Aga Khan IV (lahir 1936). Aga Khan mengaku sebagai keturunan langsung Muhammad, nabi terakhir menurut agama Islam. Dia menerima perintah dari suami Afghanistan, Shah Waqqas, Junaid dari Baghdad, asho, Anas Haqqani, Mulla Nabi dan raja asrar.[2]
Gelaran
Gelaran itu terdiri daripada gelaran "agha" dan "khan". "agha" Turki ialah "aqa" (Āqā) dalam bahasa Parsi. Perkataan "agha" berasal dari bahasa Turki dan Mongolia Lama "aqa", yang bermaksud "lelaki tua",[3][4] dan bermaksud sesuatu seperti "tuan" atau "tuan." "Khan" bermaksud raja atau pemerintah dalam bahasa Turki dan Mongolia.[5]
Menurut Farhad Daftary,[6] seorang ulama gerakan Isma'ili, Aga Khan[7][8] adalah gelaran penghormatan yang diberikan kepada Hasan Ali Shah (1800–1881), Imam Nizari Ismai'li ke-46 (1817–1881), oleh raja Iran Fath-Ali Shah Qajar.[9] Walau bagaimanapun, Daftary nampaknya bercanggah dengan apa yang dinyatakan oleh Aga Khan III dalam prosiding undang-undang yang terkenal di India: bahawa Aga Khan bukanlah gelaran tetapi sebaliknya adalah alias yang diberikan kepada Aga Khan I ketika dia masih muda..[8][10]
Sejarah
Semasa peringkat akhir Perang Inggeris-Afghanistan Pertama (1841–1842), Hasan Ali Shah dan pegawai berkudanya memberikan bantuan kepada Jeneral Nott di Wilayah Kandahar dan Jeneral England dalam kemaraannya dari Sindh untuk menyertai Nott. Untuk ini dan untuk usaha gigih lain yang dilakukan oleh beliau dalam perkhidmatan Empayar, British Raj mengiktiraf beliau sebagai "Putera". Gelaran ini kurang luar biasa pada masa dan tempat itu berbanding hari ini, kerana semasa British mengukuhkan pegangan mereka ke atas India, telah memberikan gelaran yang sama secara bebas kepada mana-mana pemilik tanah besar atau ketua suku yang mempunyai pengaruh tempatan yang menjadikan dirinya berguna kepada mereka.
Aga Khan adalah luar biasa dalam hal itu, walaupun pengaruh puak tempatan yang membolehkannya berkhidmat kepada British dan mendapat sokongan mereka, dakwaannya terhadap bangsawan adalah berdasarkan tuntutannya untuk memimpin seluruh mazhab Islam. Imperial Britain melihat kemungkinan besar dalam mempunyai di bawah kawalan dan naungan mereka ketua mazhab Syiah utama; ia bahkan boleh digunakan pada beberapa peringkat kemudian untuk mengimbangi pengaruh Khalifah Uthmaniyyah, ketua Islam yang diiktiraf oleh mazhab Sunni. Aga Khan adalah satu-satunya pemimpin agama atau masyarakat di British India yang diberikan tabik hormat senjata peribadi.[11]
Apabila Hasan Ali Shah, Aga Khan pertama, datang ke Sindh (yang kini berada di Pakistan) dari Afghanistan, dia dan tenteranya disambut oleh Mir Nasir Khan Noori dari Baluchistan. [perlu rujukan] Pada tahun 1866, Aga Khan memenangi kemenangan mahkamah di Mahkamah Tinggi Bombay dalam apa yang dikenali sebagai Kes Aga Khan, mendapatkan pengiktirafannya oleh kerajaan British sebagai ketua masyarakat Khoja. Aga Khan juga merupakan Pir dalam komuniti Nizari Ismaili.
Keputusan Mahkamah Tinggi Bombay tahun 1866 mengiktiraf Aga Khan I sebagai Imam keturunan Isma'ili.[12]
Pada tahun 1887, Setiausaha Negara untuk India, bertindak melalui Viceroy India, secara rasmi mengiktiraf gelaran Aga Khan.[13]
Senarai Aga Khan
Empat imam Isma'īli telah memegang gelaran ini:
- Aga Khan I – Hasan Ali Shah Mahallati (1804–1881), Imam Nizari Ismaili ke-46 (1817–1881)
- Aga Khan II – Shah Ali Shah (sekitar 1830–1885), Imam Nizari Ismaili ke-47 (12 April 1881 – Ogos 1885)
- Aga Khan III – Sir Sultan Mohammed Shah (1877–1957), Imam Nizari Ismaili ke-48 (17 Ogos 1885 – 11 Julai 1957)
- Aga Khan IV – Putera Shah Karim Al Husseini (born 1936), Imam Nizari Ismaili ke-49 (11 Julai 1957 – kini)
Rujukan
- ^ Daftary, Farhad (2007). The Ismāʻı̄lı̄s: their history and doctrines (ed. 2nd). Cambridge University Press. ISBN 978-0-511-35561-5.
- ^ Compagna, Lawrence (2019-03-06). Genealogy: Tools, Tricks and Tips for putting together your family tree (dalam bahasa Inggeris). Candco Publishing, a division of the Candco Corporation.
- ^ "the definition of aga". Dictionary.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 7 July 2016. Dicapai pada 17 June 2016.
- ^ "imla". www.nisanyansozluk.com. Diarkibkan daripada yang asal pada 22 July 2015. Dicapai pada 17 June 2016.
- ^ Fairbank, John King (1978). The Cambridge History of China. Cambridge University Press. m/s. 367.
- ^ "The Institute of Ismaili Studies". Diarkibkan daripada yang asal pada 12 May 2013. Dicapai pada 2 April 2013.
- ^ Daftary, Farhad (2011), "A Modern History of the Ismailis: Continuity and Change in a Muslim Community", I.B. Tauris & Co., 416 p., pp. 1–2 Diarkibkan 31 Disember 2018 di Wayback Machine ISBN 978-1845117177
- ^ a b (...) H.H. the Aga Khan 'who is known amongst his followers by the following names: "Hazarat Mowlana Dhani Salamat Datar, Pir Salamat, Sarkar Saheb, Huzur Pur Nur, Dhani Salamat, Hazar Imam, Dhani Pir, Aga Khan." '
- ^ Daftary, Farhad (2004). Ismaili Literature: A Bibliography Of Sources And Studies. Institute of Ismaili Studies. ISBN 978-1-850-43439-9.
- ^ Russell, Justice. "Haji Bibi vs H.H. Sir Sultan Mahomed Shah, 1 September 1908". indiankanoon.org. Indian Kanoon. Diarkibkan daripada yang asal pada 14 July 2018. Dicapai pada 14 November 2018.
- ^ "Table of Personal Salutes, 11 Gun Salutes". The India Office and Burma Office List for 1945: 43. 1945.
Table of Personal Salutes, Salutes of 11 Guns
- ^ Cole, Juan Ricardo (1989). Roots of north indian shīʻism in Iran and Iraq : religion and state in Awadh, 1722-1859. Oxford University Press. ISBN 0-19-562326-6. OCLC 25380111.
- ^ Vankwani, Dr Ramesh Kumar (14 June 2017). "The Aga Khan's legacy". The News International (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 2 June 2022.
Bacaan lanjut
- "Les Agas Khans", Yann Kerlau, Perrin 2004