Afife Jale | |
|---|---|
 | |
| Kelahiran | 1902 |
| Meninggal dunia | 24 Julai 1941 (umur 38–39) |
| Warganegara | Turki |
| Pekerjaan | Stage actress |
| Pasangan | Selahattin Pınar (m. 1929–1935) |
Afife Jale (1902 - 24 Julai 1941) ialah seorang pelakon pentas Turki, paling dikenali sebagai pelakon teater Muslim pertama di Turki.
Kerjaya
Afife telah belajar di Sekolah Industri Perempuan di Istanbul; namun, beliau mahu menjadi seorang pelakon. Di kawasan Empayar Uthmaniyyah, wanita Turki Islam tidak dibenarkan bermain di atas pentas dengan perintah Kementerian Dalam Negeri. Hanya wanita bukan Islam dari minoriti Yunani, Armenia atau Yahudi layak untuk dicalonkan.[1]
Bapa Afife menentang kerjaya teaternya kerana menganggapnya tidak wajar. Atas sebab ini, beliau telah melarikan diri dari rumah ibu bapanya. Beliau memulakan kerjayanya sebagai pelatih teater konservatori bandar yang baru ditubuhkan (Darülbedayi).[2] Pihak Konservatori telah membuka kursus untuk melatih pelakon wanita Islam dengan rasional untuk bermain untuk penonton wanita sahaja.[3]
Afife memulakan kerjaya di pentas pada tahun 1920, berlakon sebagai "Emel" dalam drama teater "Yamalar" yang ditulis oleh Hüseyin Suat. Peranan ini telah menjadi kosong kerana Eliza Binemeciyan dari Armenia telah pergi ke luar negara. Beliau mengambil nama pentas Jale untuk drama ini dan sejak itu dipanggil Afife Jale. Membuat persembahan di "Apollon Theatre" di Kadıköy, Afife Jale menjadi pelakon pentas Turki Islam pertama di negara itu. Beliau terpaksa disembunyikan sekurang-kurangnya dua kali oleh rakan pelakon bukan Islamnya semasa serbuan polis pada tengah-tengah drama. Pengurusan konservatori telah diberi amaran tentang sekatan yang menyebabkan beliau keluar dari teater pada tahun 1921.[2][4][5] Beliau kemudian berlakon atas beberapa syarikat teater lain di bawah pelbagai nama pentas.[4]
Beliau telah mendapati dirinya dalam masalah kewangan dan mula mengalami sakit kepala yang teruk. Beliau menjadi ketagih morfin selepas doktornya menggunakan terapi berasaskan morfin kepadanya.[2]
Pada tahun 1923, Mustafa Kemal, pengasas Republik yang baru diisytiharkan, menarik balik larangan zaman Uthmaniyyah di atas pentas berlakon oleh wanita Islam. Ini membawa kepada berakhirnya ketakutan Afife. Beliau menyertai teater sekali lagi dan melawat Anatolia. Bagaimanapun, ketagihan dadahnya menyebabkan kesihatannya semakin teruk yang akhirnya menyebabkan beliau bersara daripada teater.[2]
Kehidupan berkeluarga
Beliau dilahirkan pada tahun 1902 di Istanbul[2] kepada Hidayet dan isterinya Methiye. Beliau mempunyai adik beradik perempuan bernama Behiye dan saudara lelaki bernama Salâh.
Afife Jale menjadi miskin selepas meninggalkan kerjaya lakonannya. Pada tahun 1928, beliau bertemu dengan Selahattin Pınar (1902–1960), seorang virtuoso tambur, di konsert muzik klasik Turki yang dihadirinya. Pasangan itu berkahwin pada tahun 1929, dan berpindah ke sebuah apartmen di daerah Fatih di Istanbul. Kehidupan perkahwinan tidak berjalan lancar dan pasangan itu bercerai pada tahun 1935 apabila ketagihan morfin Afife menjejaskan perkahwinan mereka secara negatif.[6] Selahattin Pınar mengarang beberapa buah muzik, yang kemudiannya menjadi klasik, merujuk kepada hubungannya dengan isterinya semasa perkahwinan mereka.[2]
Bimbang tentang kebergantungan kepada bahan, rakan-rakan Jale dari konservatori membawanya ke Hospital Psikiatri Bakırköy untuk terapi. Beliau menghabiskan tahun-tahun terakhirnya di hospital, di mana dia meninggal dunia pada 24 Julai 1941.[7] Tempat perkuburannya telah dilupakan.[2]
Legasi
- Pada tahun 1987, wartawan Nezihe Araz (1922–2009) menulis drama teater bertajuk " Afife Jale ", yang dimainkan di atas pentas dan bertukar menjadi sebuah filem.[4][8]
- Kehidupan tragis Afife Jale digambarkan dua kali di pawagam, pertama dalam filem 1987 Afife Jale arahan Şahin Kaygun,[7] dan kemudian dalam filem 2008 karya Ceyda Aslı Kılıçkıran Kilit, dengan Müjde Ar membintangi kedua-duanya.[4][9]
- Pada tahun 2017, adegan muzikal siri Fi yang dibintangi oleh Serenay Sarıkaya sebagai Afife Jale.
- Pada tahun 2020, iklan "Sınırları Aşan Kadın: Afife Jale" daripada "Yapı Kredi Bank" lakonan Esra Ruşan.
Tayangan perdana pada Disember 1998, "Syarikat Tarian Moden" Opera dan Balet Negeri Turki mempersembahkan suite balet kontemporari Afife yang digubah oleh Turgay Erdener[10] dan dikoreografikan oleh Beyhan Murphy. Karya dua babak itu mendramatisir kehidupan Afife dalam empat babak dengan warna emas (remaja), merah (perjuangan), ungu (ketagihan), dan perak (kematian).[4][7] Balet telah dipersembahkan sekali lagi pada tahun 2012 di Süreyya Opera House di Kadıköy.[11][12]
Album muzik Afife yang dikeluarkan pada tahun 2000 mengandungi lagu muzik klasik oleh soprano Selva Erdener yang diiringi oleh Tchaikovsky Symphony Orchestra of Moscow Radio.[4][13]
Filem dokumentari "Yüzyılın aşkları: Afife ve Selahattin" oleh Can Dündar, yang menggambarkan perkahwinannya dengan Selahattin Pınar, telah disiarkan pada tahun 2004 di saluran CNN Türk.[4][14]
Di kejiranan Ortaköy di daerah Beşiktaş di Istanbul, sebuah pusat kebudayaan, "Afife Jale Kültür Merkezi", dan pentas teater, "Afife Jale Sahnesi", dinamakan sempena namanya.[4][15]
Sejak tahun 1997, Anugerah Teater Afife Jale, yang ditubuhkan oleh syarikat insurans Yapı Kredi Sigorta, diberikan kepada pelakon teater yang terkenal setiap tahun sebagai penghormatan kepadanya.[16]
Rujukan
- ^ Yalçın, Soner (2007-06-24). "Kokain tutkusunun yok ettiği ünlü karı koca". Hürriyet. Dicapai pada 2013-05-20.
- ^ a b c d e f g Yalçın, Soner (2007-06-24). "Kokain tutkusunun yok ettiği ünlü karı koca". Hürriyet. Dicapai pada 2013-05-20.Yalçın, Soner (24 June 2007). "Kokain tutkusunun yok ettiği ünlü karı koca". Hürriyet. Retrieved 20 May 2013.
- ^ "Afife Jale" (dalam bahasa Turkish). İstanbul Kadın Müzesi. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ a b c d e f g h "Afife Jale" (dalam bahasa Turkish). İstanbul Kadın Müzesi. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)"Afife Jale" (in Turkish). İstanbul Kadın Müzesi. Retrieved 21 May 2013.
- ^ "Afife dans ediyor". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 1998-12-12. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Afife dans ediyor". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 1998-12-12. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)"Afife dans ediyor". Hürriyet (in Turkish). 12 December 1998. Retrieved 21 May 2013.
- ^ a b c "Afife dans ediyor". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 1998-12-12. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)"Afife dans ediyor". Hürriyet (in Turkish). 12 December 1998. Retrieved 21 May 2013.
- ^ "Yazar Nezihe Araz öldü". Sabah (dalam bahasa Turkish). 2009-07-26. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Müjde Ar, yine Afife Jale'nin izinde". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 2007-10-12. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "The Living Composer Project-Erdener, Turgay". Composers 21. Dicapai pada 2013-05-21.
- ^ ""Afife" balesi 14 yıl aradan sonra yeniden sahnede". Hürriyet Kültür Sanat (dalam bahasa Turkish). 2012-11-06. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ Ertan, Özlem (2012-11-29). "Dansçılar, Afife Jale'yi anlatıyor". Taraf (dalam bahasa Turkish). Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-06-16. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "The Living Composer Project-Erdener, Turgay". Composers 21. Dicapai pada 2013-05-21."The Living Composer Project-Erdener, Turgay". Composers 21. Retrieved 21 May 2013.
- ^ "Nereden Sevdim O Zalim Kadını..." Milliyet (dalam bahasa Turkish). 2004-04-13. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "'Islah Evi' Afife Jale Sahnesi'nde!". Milliyet (dalam bahasa Turkish). 2013-01-02. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-06-16. Dicapai pada 2013-05-21.CS1 maint: unrecognized language (link)
- ^ "Afife'yi hafife alma". Hürriyet (dalam bahasa Turkish). 2013-04-27. Dicapai pada 2013-05-20.CS1 maint: unrecognized language (link)